حقانیت شیعه

all tha world is a puzzle

دید گاه قرآن و مو جودات فضائی

سوره: طه , آیه: 6

آنچه در آسمانها و آنچه در زمین و آنچه میان آن دو و آنچه زیر خاک است از آن اوست

سوره: 34 , آیه: 1

سپاس خدایى را که آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است از آن اوست و در آخرت [نیز] سپاس از آن اوست و هم اوستسنجیدهکار آگاه

سوره: الانبیا , آیه: 19

و هر که در آسمانها و زمین است براى اوست و کسانى که نزد اویند از پرستش وى تکبر نمىورزند و درمانده نمىشوند

all tha world is a puzzle

سوره: الحج , آیه: 18

آیا ندانستى که خداست که هر کس در آسمانها و هر کس در زمین است و خورشید و ماه و [تمام] ستارگان و کوهها و درختان و جنبندگان و بسیارى از مردم براى او سجده مىکنند و بسیارىاند که عذاب بر آنان واجب شده است و هر که را خدا خوار کند او را گرامىدارندهاى نیست چرا که خدا هر چه بخواهد انجام مىدهد

سوره: الانبیا , آیه: 30

آیا کسانى که کفر ورزیدند ندانستند که آسمانها و زمین هر دو به هم پیوسته بودند و ما آن دو را از هم جدا ساختیم و هر چیز زندهاى را از آب پدید آوردیم آیا [باز هم] ایمان نمىآورند

سوره: لقمان , آیه: 20

آیا ندانستهاید که خدا آنچه را که در آسمانها و آنچه را که در زمین است مسخر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است و برخى از مردم در باره خدا بى[آنکه] دانش و رهنمود و کتابى روشن [داشته باشند] به مجادله برمىخیزند

سوره:الفتح, آیه: 4

اوست آن کس که در دلهاى مؤمنان آرامش را فرو فرستاد تا ایمانى بر ایمان خود بیفزایند و سپاهیان آسمانها و زمین از آن خداست و خدا همواره داناى سنجیدهکار است

سوره:الفتح, آیه: 7

و سپاهیان آسمانها و زمین از آن خداست و خدا همواره شکستناپذیر سنجیدهکار است

سوره: الروم , آیه: 26

و هر که در آسمانها و زمین است از آن اوست همه او را گردن نهادهاند

سوره:الحاثیه , آیه: 13

و آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمین است به سود شما رام کرد همه از اوست قطعا در این [امر] براى مردمى که مىاندیشند نشانههایى است

حیات فرا زمینی

 از دیدگاه قرآن کریم 

دکتر سید حسین امیدیانی:

عضوهیات علمی دانشگاه    

عضوپیوسته انجمن فیزیک ایران

و عضوپیوسته انجمن نجوم ایران 

Email:dr.omidiani@gmail.com

«و لله یسجد ما فی السموات و ما فی الارض من دابهٍ و الملائکه و هم لایستکبرون» (نحل – آیه 49) (تمام آنچه در آسمانها و در زمین از جنبندگان وجود دارد و همچنین فرشتگان. برای خدا سجده می­کنند و هیچگونه تکبری ندارند.)

«و من آیاته خلق السموات و الارض و ما بث فیهما من دابّه» (شوری – آیه 29)

(از نشانه­های خدا آفرینش آسمانها و زمین و جنبندگانی است که در آن دو وجود دارند.)

موجود زنده در آسمانها:

(حیات فرا زمینی)

آیا ما در عالم تنهاییم؟

حتی شکاکترین افراد هم پنهانی باید پیرامون این پرسش وسوسه انگیز تامل کرده باشند. اما اگر هوش فرا زمینی وجود داشته باشد، ما چگونه به وجود آن پی خواهیم برد؟ ممکن است بطور منظم با استفاده از رادیوتلسکوپها در جستجوی ارتباطات ممکن باشیم. یا با این فرض که هوش فرازمینی برای ادامه حیات به مکانی نیاز دارد، در جستجوی نشانه هایی از وجود سیاراتی باشیم که بر گرد ستارگان دیگر می گردند.

برای ناظران باستان هرگز این سؤال مطرح نمی شد که : «آیا من در جهان هستی تنهایم یا خیر؟» عالم یا جهان هستی آنان فقط شامل زمین مسطح محدودی بود یا سقفی از ستارگان بالای سرشان. تا آن که آدمی پی برد خورشید ستاره است، ستاره ای نسبتاً عادی. از آن پی این فکر به خاطرش راه یافت که ممکن است منظومه های سیاره ای دیگری و بنابراین حیاتی فرازمینی وجود داشته باشد. از زمانی که سکیاپارلی (Schiaparelli) برای نخستین بار رگه های «کانال» مانندی را در مریخ مشاهده کرد و پرسیوال لاول (Percival Lowell) آنها را به کانالهایی تعبیر کرد که مریخیان ریز اندام برای آبیاری مزارعشان حفر کرده اند، این ایده در تخیل آدمی قوت گرت که ما نباید در عالم تنها باشیم. اگر در مریخ آثاری از حیات می یافتیم، حتماً آنرا با عنوان حیات فرازمینی توصیف می کردیم. اما برای اصطلاح فرا زمینی (Extra Terrestrial) نماد اختصاری ET و برای حیات فرازمینی با اضافه کردن حرف L (برگرفته از Life به معنی حیات) یا I (برگرفته از Iutelligence به معنی هوش) به ET از نماد ETL یا ETI استفاده خواهیم کرد. بشر از نیمه دوم قرن بیستم در حال پژوهش (Search) برای هوش  فرازمینی (SETI) بوده است. نخستین طرح  SETI به نام اوزما (Ozma) در سال 1960 آغاز شد. در این طرح سعی بر این بود تا سیگنالهای رادیویی حاصل از هر یک از دو ستاره نزدیک تاوقیطوسی (tav Ceti) واپسیلن نهری (Epsilon Eridani) آشکار سازی شود. این واقعیت که ما علائمی از ETL یا ETI در ماه، مریخ، ابرهای مشتری، یا تیتان زحل نیافیم، روحیه جستجوگرانه را تضعیف نکرد، بلکه آنها را به کاوش بیشتر در فضا ، در ماورای منظومه شمسی هدایت کرد.

جستجوی ما می توانست به طور کامل انجام شود، هرگاه این امکان وجود می داشت که واقعاً به یک ستاره سفر می کردیم و روی یک یا چند سیاره آن که به نظر مساعد می رسید، فرود می آمدیم و به جستجوی حیات می پرداختیم. بدیهی است که با استنتاجی که امروزه از فاصله ستاره ها و محدودیت های سرعت سفینه های فضایی داریم که بتوانند ما را به چنین سفری ببرند، این روش عملا نا ممکن است. اگر می توانستیم با یک دهم سرعت نور سفر کنیم رفت و آمد ما به نزدیکترین ستاره، یعنی آلفاقنطورس، 90 سال طول می کشد، و اگر می خواستیم از ستاره ای دیدار کنیم که فاصله آن 100 سال نوری است. سفر ما رفت و آمد 2000 سال به طول می انجامید یعنی برابر عمر چند ده نسل انسانی در راه می بودیم. واقعیت جالی وجود دارد که می‌توان از مطالعه نظریه نسبیت به آن پی برد. اگر تکنولوژی تا آن حد پیشرفت کند که به ما امکان بدهد با سرعت 98 درصد سرعت نور سیر کنیم ، زمان برای ما در سفینه فضایی کندتر می‌گذرد و از دیدگاه ما رفت و برگشت به آلفاقنطورس به اندکی کمتر از 40 سال تقلیل خواهد یافت. اما در زمان بازگشت شاهد آن خواهیم بود که از عمر آنچه روی زمین باقیمانده اندکی بیش از 200 سال گذشته و همه دوستان ما مرده اند. در این صورت امید ما این بود که علاقه کافی به یافته های ما در نسل موجود باقیمانده باشد، تا این فداکاری را ارزشمند سازد. بالاترین سرعتی که سفینه های فضایی تاکنون به دست آورده اند، فقط یکصد هزار مایل در ساعت (sec/mi28) یعنی 67/1 از 1 درصد سرعت نور است. این امر هرقدر یاس آور باشد، ما نباید امید خود را از دست بدهیم. زیرا اگر یک منبع انرژی بیابیم که بتواند به سفینه فضایی، در سراسر نیمه سفرش به ستاره دور، شتاب بدهد، ما می‌توانیم به سرعتی برسیم که نمایانگر کسر قابل توجهی از سرعت نور باشد. شرح چنین سیستم پیش رانشی شامل سیستم همجوشی هسته ای، سیستم ترکیب ضد ماده با ماده، سیستم مبدل یونی و غیره خواهد بود. اما تا دسترسی به چنین طرحی ما به نحوی به یک وسیله ارتباطی که مابین دو سر این فاصله با سرعت نور پل می زند توجه خواهیم داشت ، و آن تابش الکترومغناطیسی است.

سیگنالهای رادیویی در خلاء با سرعت نور سیر می کنند، اما ما چه طول موجی را می شنویم؟ گستره کامل طول موجهای رادیویی بسیار وسیع است و تلاش برای به کار گرفتن کل این گستره کامل موجهای رادیویی بسیار وسیع است و تلاش برای به کار گرفتن کل این گستره چندان مطلوب نخواهد بود. بخشی از این نوار با نوعی تابش زمینه (نومه رادیویی) که با شتاب گرفتن الکترونها در میدان های مغناطیسی کهکشانها ایجاد می شود، مزاحمت ایجاد می‌کند. ما نمی خواهیم با این امواج رادیویی نسبتاً طویل رقابت کنیم. خوشبختانه گستره محدودی از این طول موجها که ممکن است یک انتخاب طبیعی هم باشد، در بخش نسبتاً آرام طبف قرار گرفته و آن گستره ای در حدود Cm 18 تا Cm 21 (درواقع اندکی وسیعتر) است. چرا باید این طول موجهای بخصوص، ویژگی خاصی داشته باشند؟ سیگنال با طول Cm 21 معتبر است، این سیگنال با فراوانترین عنصر موجود در کل عالم، یعنی هیدروژن خنثی تولید می‌شود . هر ETI بی تردید این واقعیت را می‌داند و می‌باید برای بهره گیری آن طول موج را به دلیلی که ذکر شد انتخاب کند. این طول موجی بود که برای طرح SETI ، به نام اوزما، که پیشتر از آن یاد کردیم، انتخاب شد. طول موج Cm 18 خاص تابش رادیکال هیدروکسیل (OH) است که در فضای بین ستاره‌ای یافت شد. هرگاه رادیکال OHرا نزدیک یک اتم H قرار دهیم، به احتمال زیاد H-O-H یا H2O (مولکول آب) بدست می‌آوریم. در حالی که این شیوه استدلال به واقع چیزی را ثابت نمی کند، گستره طول موجهای بین Cm 18 و Cm 21 را «آبچاله» عالم نامیده اند؛ در اینجا ET ها گرد هم می آیند و داستان ماجراجویی هایشان نقل می‌کنند. چون ما پی برده ایم که آب در بسیاری از موقعیتهای فرازمینی یافت می شود، فکر می‌کنیم که آب باید در سراسر عالم وجود داشته باشد. اگر این مطلب درست باشد، ET ها هم شاید در منطق ما سهیم باشند و برای پخش خبر طول موجهایی در این نوار را اختیار کنند می‌توانیم سیگنالهای رادیویی قوی در هر جهت دلخواهی گسیل کنیم و همزمان به انواع طول موجها گوش فرا دهیم. اما اکنون یک سؤال بزرگ در پیش داریم.

آیا این تلاشها، به انجام دادنش می ارزد؟ احتمال وجود هوشمندان فرازمینی چقدر است؟

برای پاسخ دادن به این پرسشها و چند پرسش نظیر آنها، به گردهمایی گروهی از دانشمندان علاقه مند به این موضوع بر می گردیم که در سال 1961 در رصدخانه ملی رادیو اختر شناسی در گرینلند ویرجینیای غربی ، برگزار شد. آنان به کمک معادله زیر برآورد کردند که چند «جامعه» ارتباطی ETI ممکن است در کهکشان راه شیری وجود داشته باشد:

در این معادله :

N: تعداد جوامع ارتباط‌گیر در کهکشان راه شیری

R: آهنگ تشکیل ستارگان در کهکشان

: کسری از ستارگان که سیاره دارند

: نسبت تعداد سیارات مناسب برای تشکیل حیات، به ستارگانی که سیاره دارند

: کسری از سیارات مناسب برای تشکیل حیات واقعاً واجد حیات اند

: کسری از سیارات که واجد حیات و نیز حیات هوشمندند

: کسری از سیارات که واجد حیات هوشمندند و برقراری ارتباط را نیز خواهانند

L: زمانی که خلال آن یک تمدن در مرحله برقراری ارتباط خواهد بود.

اکنون برای اینکه بدانیم این معادله چگونه مصداق پیدا می کند، مقادیر نسبتاً معتبری را در آن جاگذاری می‌کنیم.

R: 10 ستاره در سال (200 میلیارد ستاره در 20 میلیارد سال تشکیل شده‌اند.)

: 1/0(فقط یک ستاره از 10 ستاره ، سیاره دارد.)

 : 2 (ستارگان واجد سیاره‌، هر یک به طور متوسط 2 سیاره مناسب برای حیات دارند. )

: 1ر0 (از سیاراتی که برای حیات مناسب اند، 1 از 10 آنها واجد حیات خواهند بود.)

: 5ر0 (از آنها که حیات را بر می تابند، نصفشان حیات هوشمند خواهند داشت. )

: 9ر0 (از آنها که حیات هوشمند دارند، 9 از 10 طالب برقراری ارتباط خواهند بود.)

L: 10000 سال (توانایی و خواستن برقراری ارتباط 10000 سال طول خواهد کشید.)

جامعه 900 = (10000) (9ر0)(5ر0)(1ر0)(2)(1ر0) 10 = N

چون ما بعضی از موارد یاد شده را با بدبینی (تقریب نقصانی) اختیار کرده ایم، عدد 900 را به طور کلی باید با بدبینی تلقی کرد. گستره ای که معمولاً در نشریات یافت می‌شود، از 1 (تنها بودن ما) تا 000/000/100 جامعه ET برقرار کننده ارتباط در کهکشان راه شیری است. اکنون می خواهیم نشان دهیم که چگونه هر یک از ضرایب موجود در این معادله را می‌توان برآورد کرد. شما باید با توجه به نکات زیر خودتان مقادیری را اختیار کنید و مقدار N رات به دست آورید.

مقدار R مبتنی بر آگاهی علمی نسبتاً معتبری است؛ تعداد کل ستارگان در کهکشان و مدت زمان لازم برای تشکیل شدن آنها (یعنی ، عمر عالم).

مقدار  حاکی از احتمالی است که ستارگان دیگری، جز خورشید ما، نیز سیاراتی را داشته باشند. سیارات تا چه حد پیامد طبیعی تشکیل ستاره اند؟ منظومه شمسی خودمان را به عنوان یک مدل در نظر بگیرید. به نظر ما، سیارات با همان غلظت و تراکمی از ماده تشکیل شده‌اند که خورشید هم از آن تشکیل شده است. وقتی حجم عظیمی از گاز و غبار متراکم شده باشد ، مولفه چرخش آن به صورت تابعی از پایستگی اندازه حرکت زاویه ای افزایش یافته است. در نتیجه ، قسمتی از ماده به صورت یک قرص پهن شده، بخش خورشید آغازین را احاطه کرده، و سیارات از این قرص ماده تشکیل شده‌اند. شواهدی در مورد ستاره بتاپکتوریس (بتا سه پایه) در دست است مبنی بر اینکه چنین فرایندی واقعاً روی می‌دهد. به نظر می‌رسد که چنین رویدادی تقریبا در مورد هر ستاره ای امکان وقوع دارد. اما می دانیم که ستارگان بسیار پر جرم (داغ) ممکن است با «دمش» (موج انرژی) این قرص را، پیش از آن که سیاره ای در آن تشکیل شود. دور کنند. از این گذشته، فکر می‌کنیم که ستارگان مزدوج با ایجاد اختلال هر سیاره را به نقطه بیرون اندازی از منظومه سیاره ای می رسانند. اگر این دو امکان حاکم نباشد، احتمال مورد نظر ما به تک ستاره هایی با کمتر از دو جرم خورشیدی کاهش می‌یابد. از این رو مقدار  گستره ای بین 5/0 و 001/0 خواهد داشت. اخترشناسان فعالانه سرگرم جستجوی چنین منظومه هایی هستند، به خصوص منظومه هایی که ممکن است ستارگان شبه خورشید نزدیک را احاطه کرده باشند برای این کار تلسکوپ شکستنی با فاصله کانونی طولانی بسیار مناسب است. علت این امر آن نیست که اخترشناسان انتظار دارند واقعاً سیارات را از لحاظ بصری آشکار سازی کنند، بلکه بیشتر به خاطر این است که انتظار دارند تا اختلالها (افت و خیزها) ی کوچک در مسیر یک ستاره را در فضا تشخیص دهند؛ اختلالاتی که نتیجه اثر گرانشی یک یا چند سیاره در مدارهای اطراف ستاره است. نتایج مثبتی را که اکنون برای سه ستاره نزدیک بارنارد (Barnard) ، لالاند (Lalande) 21185 و 61 دجاجه می‌توان دیدو این نوید را به ما می‌دهد که مقدار ضریب  بیشتر باشد. خوب است چند تلسکوپ شکستنی بزرگ برای این تلاش اختصاص یابد.

مقدار  نمایانگر حدسی دربارة تعداد سیاراتی است که می‌توانند حیات را در یک منظومه شمسی نگهدارند. بار دیگر به عنوان یک مدل به منظومه شمسی خودمان بر می گردیم تا ببینیم مقدار  در این منظومه چقدر است. تا آنجا که ما می دانیم، مقدار آن 1 است. زمین تنها سیاره ای در منظومه شمسی است که قادر به نگهداری و ادامه حیات است. سایر سیارات منظومه ما تا چه حد به این حالت نزدیک اند؟ عطارد و زهره بسیار داغ و مشتری و سیارات دورتر ماورای آن بسیار سردترند؛ بنابراین، فقط یک امکان برای مریخ باقی می ماند. دمای سطح مریخ برای بقای حیات آدمی مناسب است، اما آیا اتمسفر آن هم مناسب است ؟ جرم مریخ برای نگهداری مقدار بسیار زیاد اتمسفر آن کافی نیست ، اگر چه سردتر از زمین است. از این گذشته، اتمسفر موجود آن هم ترکیب لازم برای تنفس ما را ندارد. [اتمسفر آن CO² است] .

در این بحث عوامل متعددی را می بینیم که مناطق حیاتی در یک منظومه سیاره ای را محدود می‌کند: فاصله سیاره از خورشید، و بنابراین دمای آن؛ جرم سیاره توانایی آن برای نگهداری جو، که از طریق اثر «گلخانه» ای بر دما تأثیر می‌گذارد و سرانجام ترکیب مناسب جو یک سیاره برای پذیرفتن حیات که باید عناصر لازم برای کردن حیات را هم در اتمسفرش و هم در خاکش داشته باشد. این امر حاکی از آن است که سیاره باید از ابری از ماده ای که سرشار از عناصر سنگینتر از هلیم است، ایجاد شده باشد؛ مثلا از عناصری که در انفجار یک ابر نواختر به بیرون پرتاب شده‌اند. می‌دانیم گرایشی طبیعی برای اتمهای کربن وجود دارد که با اتم های هیدروژن ، اکسیژن ، نیتروژن و گوگرد پیوند برقرار کنند و مولکولهایی از آمینواسیدها را پدید آورند. چون این مولکولها در جاهایی یافت شده‌اند که در آنجا حیات وجود نداشته است. فقط باید بر اثر واکنشهای شیمیایی تولید شده باشند. این مولکولها اجزای ساختمانی حیات بشمار می آیند، اما حیات را تشکیل نمی‌دهند. یکی از مهمترین تفاوتهای بنیادی یک مولکول زنده و یک موجود زنده، وجود یک پیام رمزدار در هر یاخته موجود زنده است، که هر یاخته بوسیله آن می‌تواند خودش را تکثیر کند.

چنانکه ملاحظه می کنید، ما بیش از حد لازم محدود شده ایم؛ درست به این علت که فرض می‌کنیم ET باید شبیه به خودمان باشند. اگر این موضوع را سهلتر بگیریم، بسیاری از محدودیت های مورد نظر ما کاهش می یابند.

مقداری که به  نسبت داده می شود/ مبین برآوردی است از این احتمال که تا چه حد حیات در جایی که برای وجود حیات مناسب است/ وجود دارد. دانشمندان مدارک مستقیمی در دست ندارند که چگونه مولکولهای غیر زنده به موجودات زنده تبدیل شده‌اند؛ از این رو مقداری را که به  اختصاص می دهید در نهایت به نظر فلسفی شما دربارة منشأ حیات بستگی خواهد داشت. گستره این احتمال از 1 (به معنی اینکه در هر جا که برای وجود حیات مناسب باشد وجود دارد) تا 001ر0 یا کمتر (به معنی اینکه حیات رویدادی بسیار نامحتمل است) می‌رسد.

جمله  این احتما را مشخص می‌کند که اگر حیات وجود داشته باشد، این حیات تا چه حد هوشمند نیز خواهد بود. هوش فراتر از غریزه ای است که به نظر می‌رسد حاکم بر رفتار حیاتی اکثر جانداران (به استثنای مواردی مانند دولفین و شامپانزه) است. هوش نشانه ای است از نوعی توانایی ذهنی که با آن دربارة شقوق متفاوت می اندیشیم و بهترین شقی را که به نظرمان می‌رسد ، انتخاب می‌کنیم. از این رو هوش تراز بسیار بالاتری از سازگاری را فراهم می‌آورد. گستره مقادیر مناسب برای این عامل درست در حدود گستره  است و باز هم به نظر فلسفی شما درباره منبع هوش بستگی دارد.

جمله  بازتاب اندیشه ما دربارة ارتباط میان حیات هوشمند و کنجکاوی است. مقدار این عامل احتمالی را نشان می‌دهد که هر ETI می‌خواهد با بیگانگان فرضی، چنانچه وجود داشته باشند، ارتباط برقرار کند. آیا برای حیات فرازمینی این پرسش که «آیا ما تنهاییم؟» ، درست همان طور مطرح می‌شود که ما اکنون به طرح آن علاقه مندیم؟ ما به این عامل مقدار 1 می دهیم، زیرا فکر می کنیم هوش با کنجکاوی تغذیه می‌شود. مقداری که شما به آن اختصاص می دهید چقدر است؟

جمله L اندازه زمان بقای یک جامعه ارتباط گیر و زمان باقی ماندن این جمله در حالت خواست ارتباط است. اگر بخواهیم مقدار L را برای خودمان اندازه‌گیری کنیم، شروع آن را نمی‌توانیم حتی به 50 سال پیش ببریم ، زیرا تا آن زمان ما تکنولوژی لازم برای ارسال و دریافت سیگنال های رادیویی، و بنابراین توانایی برقراری ارتباط با حیات هوشمند فرازمینی را نداشتیم. امروزه که هم فرستنده های رادیویی قوی و هم گیرنده های حساس با کانالهای متعدد دارم، مسئله مهم این است که حیات ما تا چه مدت ادامه می‌یابد و همچنین تا چه مدت این علاقه به جستجو را می‌توانیم حفظ کنیم . مثلاً ما 10000 سال را انتخاب کرده‌ایم ، اما باز هم می توانید این عدد را از چشم انداز خودتان بر آورد کنید.

پیش از آن که بحث خود را پیرامون عامل L را به پایان بریم، بهتر است این موضوع را با شیوه اندک متفاوتی دنبال کنیم. چون نزدیکترین ETI به ما ممکن است به احتمال زیاد در فاصله 1000 سال نوری باشد، ارتباط دو طرفه عملاً از موضوع خارج می‌شود، مثلاً اگر پیامی را از طریق امواج رادیویی (که با سرعت نور سیر می‌کنند) برای این ETI ارسال کنیم، هزار سال نوری طول می کشد تا پیام به مقصدش برسد و هزار سال هم طول می کشد تا پاسخ آن را دریافت کنیم، در این صورت، این چندان یک گفت و شنود نیست. برای آن که کاملاً بپذیریم ETها پیام ما را دریافت خواهند کرد، فرض کنید موجودات هوشمندی، صاحب تکنولوژی پیشرفته اند، و می‌خواهند ارتباط برقرار کنند (یا دست کم گوش به زنگ برقراری ارتباط اند). همچنین فرض کنید که وقتی پیام ما به آنجا می‌رسد آنها هم از تکنولوژی مناسب برخوردارند. اگر تکنولوژی آنها 10000 سال پیش «به اوج» رسیده باشد، آیا هزار سال دیگر هم باقی خواهد بود؟ یک جنبه دیگر را در نظر بگیرید؛ اگر آنها هنوز به تکنولوژی پیشرفته ای دست نیافته باشد، آیا در هنگامی که پیام ما در راه است، ممکن است به آن دست یابند؟ حاصل این بحث نمایانگر این واقعیت خواهد بود که مفیدترین وضع این نیست که همه تکنولوژیهای متعلق به ETI ها همزمان به اوج خود برسند، بلکه این امر مانند هر چیز دیگری در کهکشان (یا در عالم) به صورت یک فرآیند در حال پیشرفت است. همچنین روشن می‌شود که هر چه جامعه ارتباط گیر ET، بیشتر دوام آورد، (مقدار L بزرگتر باشد) شانس تماس بیشتر است و زمان «به اوج رسیدن» تکنولوژی اهمیت کمتری دارد.

با ملاحظه اینکه اکثر عوامل موجود در این معادله تا چه حد عدم قطعیت دارد، می توانید گستره وسیع مقادیری را که به دست آوردن N امکانپذیر است، ارزیابی کنید. به ازای چه مقدار از N (به فرض آن که N را بزرگتر از 1 تلقی کنید) شخصاً می پذیرید که هزینه قابل توجهی از بودجه عمومی برای حمایت از جستجوی ETI صرف شود؛ مثلا هزینه سالانه ای برابر با پولی که برای آدامس صرف می‌شود؟

برای برقراری چه زبانی را می‌توانیم به کار گیریم؟

بدیهی است که نمی‌توانیم برای برقراری ارتباط با ETI ها زبان انگلیسی یا فرانسه یا روسی را به کار گیریم، گرچه این زبان ها و سایر زبانها در وویجر ضبط شده است. اما یک زبان وجود دارد که تقریبا میان مردم زمین «عمومیت» دارد و بنابراین ممکن است میان ETI ها هم از عمومیت فراگیری برخوردار باشد. این زبان زبان ریاضی است.  به معنی واقعی کلمه، ریاضیات یک زبان است؛ زبانی است که به کمک آن با کامپیوترها ارتباط برقرار می‌کنیم. زبانی که در آن اطلاعات ذخیره می شود، ماهرانه دستکاری می‌شود. و بار دیگر به وسیله آن کامپیوترها بازگردانده می‌شود. با فهم این مطلب که کامپیوترها موجوداتی غیر هوشمندند، آسانتر می‌توان یک زبان مشترک با ETI ها ایجاد کرد، زیرا هم آنها و هم خود ما انگیزه ای برای انجام دادن این کار داریم.

با همه اینها، راه معقول دیگری در پیش داریم که شیوع یک زبان قابل فهم را نوید می‌دهد و آن این واقعیت است که متخصصان توانسته اند تقریباً هر رمزی را که نوشته شده است «بگشایند» ، در این صورت هر زبان موجود در عالم ترجمه پذیر می‌باشد.

ما به ETI ها چه می خواهیم بگوییم؟

به این معنی، مدتی است که ما به شیوه ای شاید غیر عمدی، با ETI ها «حرف می زنیم» و آن سیگنالهای رادیویی و تلویزیونی است که تقریباً 50 سال است در فضا نشت می‌کنند. یعنی، کره ای با شعاع 50 سال نوری زمین را احاطه کرده که سرشار از سیگنالهای رادیویی و تصویرهای تلویزونی است و این کره در هر سال با آهنگ یک سال نوری در حال رشد است. در 50 سال بعدی، این کره هر جامعه ETI را که در فاصله 100 سال نوری از زمین باشد، پوشش می‌دهد. آنها می‌توانند به آثار نوشتاری ، گفتاری و تصویری ما دسترسی پیدا کنند و زندگی روزانه ما را بررسی می‌کنند. من مطمئن نیستم که این نمونه گیری ، کل هستی و زندگی ما را نشان دهد، نظر شما چیست؟

ما همچنین دو اثر دست ساخته خودمان را با فضاپیماهایی که اکنون منظومه شمسی را ترک کرده‌اند (یا به زودی ترک خواهد کرد) به فضا ارسال کرده ایم. اگر یک ETI اتفاقاً پایونیر 10 یا 11 را در نقطه ای دور در فضا و زمان پیدا کند یک لوحه که شکل هایی از پیکر ما روی آن حک شده و یک نمودار تصویری خواهد یافت که نشان می‌دهد ما در کجای عالم هستیم. در هر دو فضاپیمای ویجردیسکی (مانند دیسکهای ویدیویی جدید) قرار داده اند که روی آن درود و تهنیت 60 کشور (به زبان این کشورها)، عکس هایی از زمین و خودمان و 90 دقیقه بهترین موسیقی جهان ضبط شده است.

با فرض اینکه پیام ما احتمالاً یک سویه خواهد بود و نمی‌تواند با یک مکالمه عادی منتقل شود، چه پیامی را برای مصرف بالقوه ETI ها ابداع می کنید؟ خواستار دریافت چه پیامی از آنها خواهید بود؟

برای امکان دسترسی به ETI ها چکار می‌توان کرد؟

دانشمندان اطمینان دارند که اگر مشکلات مالی در بین نبود ، طرحی شبیه به طرح سیکلوپها را که چند سال پیش پیشنهاد شد را دنبال می کردند. در این طرح مشاهده ده ها آنتن رادیویی بزرگ به ترتیبی آراسته می شدند تا مقادیر عظیمی از انرژی را در شعاع نسبتا باریکی متمرکز کند؛ اما هزینه این کار دست کم 10 میلیارد دلار است. گروهی از اخترشناسان شوروی پیشنهاد کردند که آنتن رادیویی عظیمی در مدار خورشید مستقر شود که بتواند کل کیهان را در سه بعد نقشه برداری کند و ضمناً برای آشکار سازی سیگنالهای ETI به کار گرفته شود.

اخیراً به اجرای روش مناسبتری رو کرده اند، و آن اختصاص دادن درصد معینی اوقات تلسکوپی موجود برای این جستجو است. امروزه ما مهارت تکنولوژی لازم برای دریافت هزاران طول موج متفاوت را به طور همزمان داریم. در واقع ، داده های دریافت شده در هر ثانیه صدها کتاب به ضخامت کتابهای راهنمای تلفن را پر می‌کند و سبب می‌شود که کار رویش آنها برای انسان ناممکن باشد؛ اما کامپیوترها طوری برنامه‌ریزی شده‌اند که می‌توانند شکل سیگنال های خاصی را که احتمالاً موجودات هوشمند ارسال کرده باشند، تشخیص دهند. آسمان مرئی با شیوه ای منظم کاوش می‌شود و فقط چند سالی است که می‌توانیم پاسخی برای این پرسش مهیا کنیم که «آیا ما در عالم تنهاییم؟»

ایده های مهم

* به نظر می‌رسد آدمی ناگزیر به طرح این پرسش شده است که آیا ما در عالم تنها هستیم؟ امروزه ما درگیر پژوهشی هستیم به نام SETI ، ممکن است ما را برای پاسخ دادن به این پرسش یاری کند.

* تصور کنید پیامدهای ارتباط با این موجودات هوشمند بیگانه، چنانچه وجود داشته باشد، چگونه خواهد بود.

* چه پیامی را مایلید به فضا ارسال کنید، . چه پیامی را می خواهید دریافت کنید؟ پاسخ به این پرسش سبب می‌شود که شما دربارة کیفیاتی که در هستی خود به آنها ارج می نهید فکر کنید، و این خود به تمرینش می ارزد.

اصطلاحات مهم :

پرسشها :

پرسشهای مروری :

1- چرا پذیرش این نکته که منظومه های شمسی در کهکشان راه شیری یافت می‌شود، معقول به نظر می‌رسد؟

2- اگر احتمال سیاره داشتن ستارگان یک در میلیون باشد، در این صورت به نظر شما احتمال وجود حیات در جای دیگر عالم چقدر خواهد بود؟ برای نظر خود دلیل ارائه دهید.

3- وظیفه مولکول DNA در سلول زنده چیست؟ (برنامه کل حیات موجود زنده در آن است).

4- فرض کنید موجودات هوشمندی بر سیاره ای در فاصله 1000 سال نوری وجود دارند، و آنها از تکنولوژی رادیویی هماهنگ با تکنولوژی رادیویی ما برخوردارند؛ در این صورت تاخیرهای زمانی چه اثری بر تلاش ما برای برقراری یک محاوره خواهد داشت؟ چگونه این مسئله را حل می کنید؟

5- چرا نوار رادیویی میان Cm 18 و Cm 21 یک نوار طبیعی برای ارتباط با ETI ها است؟

6- به نظر شما چه بخشی از کاربرد تلسکوپهای رادیویی را باید به جستجوی هوش فرازمینی اختصاص دهیم؟

منبع: نجوم دینامیکی، رابرت تی ، دیکسون ترجمه احمد خواجه نصیر طوسی ، نشر دانشگاهی

وجود موجودات زنده در کرات آسمانی از دیدگاه قرآن کریم :

«وَلِلهِ یَسجُدُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الاَرْضِ مِنْ دابَّهٍ وَ  المَلائِکَهُ وَ هُم لایَستَکبروُن یَخافونَ رَبَّهُم مِن فوقَهُم وَ یُفعَلون مایَؤمَرُونَ » (سوره نحل – آیه 49) در تفسیر المیزان ذیل این آیه چنین فرموده است:

آیه سابق ، سجده سایه ها را که به طور محسوس سجده برای خدا را مجسم می ساخت ذکر کرد، ولی این آیه سجده جنبندگان را ذکر می کند، زیرا کلمه «دابه» به معنای هر چیزی است که از جایی به جایی تحرک و انتقال داشته باشد، و این حقیقت سجده است، که خود نهایت درجه تذلل و تواضع در برابر عظمت و کبریای خداست، برای اینکه سجده عبارت است از به رو افتادن آدمی بر خاک، که البته در صورتی عبادت است که منظور مجسم ساختن ذلت درونی باشد، پس حقیقت سجده همان تذلل درونی است.

و عمومیت کلمه «دابه» هم انسان را شامل می‌شود و هم جن را چون خدا در کلام خود برای جن نیز «دیب» (جنبش) را که برای سایر جنبندگان از انسان و حیوان هست اثبات می‌کند و از اینکه ملائکه را جداگانه اسم برد کاملاً می‌توان فهمید که هرچند ملائکه نیز آمد و شد و حرکت و انتقال از بالا به پایین و به عکس دارند، لیکن حرکت آنان از نوع حرکت جنبندگان و انتقال مکانی آنان نیست.

پس اینکه فرمود: «وَلِلهِ یَسجُدُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الاَرْضِ مِنْ دابَّهٍ» معنایش این است که آنچه جنبنده در زمین و آسمان هست در برابر خدا خضوع نموده و انقیاد ذاتی را که همان حقیقت سجده است دارند، پس حق خدای تعالی است که پرستش و سجده شود.

این آیه دلالت دارد بر اینکه در غیر کره زمین از کرات آسمان نیز جنبندگانی هستند، که در آنجا مسکن داشته و زندگی می­کنند.

همچنین در تفسیر نمونه ذیل این آیه شریفه می فرماید:

در آیه گذشته تنها سخن از «سجده» سایه ها – با آن مفهوم وسیعش- به میان آمده بود ولی در آیه بعد این مسأله را به عنوان یک برنامه عمومی برای همه موجودات مادی و غیر مادی، آسمانی و زمینی بیان کرده ، می‌گوید: «آنچه در آسمان ها و آنچه در زمین از جنبندگان است و همچنین فرشتگان برای خدا سجده می‌کنند» (وَلِلهِ یَسجُدُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الاَرْضِ مِنْ دابَّهٍ وَ  المَلائِکَهُ).

« و آنها در این راه هیچگونه (وَ هُم لایَستَکبروُن) و در برابر خدا و فرمان او تسلیم محضند.

حقیقت سجده ، نهایت خضوع و تواضع و پرستش است، و آن سجده معمولی ما که بر هفت عضو انجام می‌دهیم مصادیقی از این مفهوم عام است، و منحصر به آن نیست.

و از آنجا که همه موجودات و مخلوقات خدا، در جهان تکوین و آفرینش، تسلیم قوانین عمومی عالم هستی می باشند، و از مسیر این قوانین منحرف نمی‌شوند و این قوانین همگی از ناحیه خدا است پس در حقیقت همه در پیشگاه او سجده می‌کنند ،همه بیانگر عظمت علم و قدرت او هستند همه نشانه بزرگی و بی نیازی او می‌باشند و با لاخره همه دلیل بر ذات مقدس اویند .

دابَّهٍ به معنی موجودات جنبنده است ، و از آن مفهوم حیات و زندگی نیز استفاده می‌شود ، و اینکه آیه فوق می گوید تمام جنبندگانی که در آسمان و زمین هستند برای خدا سجده می‌کنند از آن استفاده می کنیم که موجودات زنده مخصوص به کره زمین نیست ، بلکه در کرات آسمانی نیز موجودات زنده و جنبنده ای وجود دارد .

گرچه بعضی احتمال داده اند که کلمه « مِنْ دابَّهٍ» تنها قید برای « ما فِی الاَرْضِ» باشد یعنی تنها از جنبندگان زمین سخن می‌گوید ، ولی بسیار بعید به نظر می‌رسد ، بخصوص اینکه در آیه 29 سوره شوری می خوانیم :« و مِن آیاتِه خَلْقُ السَموات وَ اْلاَرْضِ وَ ما بّثَ

فیهِما مِنْ دابَّهٍ » : « از نشانه های خدا آفرینش آسمانها و زمین و جنبندگانی است که در آن دو وجود دارند»

درست است که سجده و خضوع و تواضع تکوینی منحصر به موجودات زنده و جنبنده نیست ، ولی از آنجاکه اینها اسرار و شگفتیهای بیشتری از آفرینش را از خود نشان می‌دهند انگشت روی اینها گذاشته شده است .

و از آنجا که مفهوم آیه هم انسانهای عاقل و با ایمان و فرشتگان را شامل می‌شود و هم حیوانات و جانداران دیگر ، کلمه سجده ، در معنی عام خودکه هم شامل سجده اختیاری و تشریعی می‌شود و هم سجده تکوینی و اضطراری ، استعمال شده است

و ما اینکه در آیه فوق ، ملائکه به طور جداگانه ذکر شده ، به خاطر آن است دابه تنها به جنبندگانی گفته می‌شود که جسمانی هستند ، و اگر فرشتگان رفت و آمدی دارند و حضور و غیابی ، نه به معنی جسمانی و مادی است تا در مفهوم  دابه داخل گردند .

در حدیثی از پیامبر"ص" می خوانیم « خداوند فرشتگانی دارد که آغاز آفرینش آنها تا روز رستاخیز برای خدا سجده می‌کنند و در آن روز از سجده بر می دارند و می‌گویند ماعبدناک حق عبادک : ما حق عبادت تو را انجام ندادیم »!

جمله  « وَ هُم لایَستَکبروُن » اشاره به وضع حال فرشتگان ، که آنها در خضوع و سجده در پیشگاه حق کمترین استکبار به خود راه نمی‌دهند.

همچنین در سوره مبارکه شوری آیه 29 نیز قرآن کریم به وجود موجودات زنده در کرات آسمانی دیگر اشاره نموده و می فرماید:

« و مِن آیاتِه خَلْقُ السَموات وَ اْلاَرْضِ وَ ما بّثَ فیهِما مِنْ دابَّهٍ » در تفسیر المیزان مرحوم علامه طباطبایی (ره) ذیل این آیه می فرمایند کلمه « بّثَ » به معنای منتشر کردن است ، می‌گویند: «بثَ الریح» التراب : باد خاک را متفرق کرد .

وکلمه « مِنْ دابَّهٍ» به معنای هر جنبنده ای است که روی زمین می‌شود ،پس این کلمه شامل تمامی حیوانات یعنی جانداران می‌شود ، و معنای آیه روشن است .

و از ظاهر آن بر می‌آید که در آسمانها نیز جنبندگانی هست ، و اینکه بعضی جنبندگان آسمان را به ملائکه تفسیر کرده‌اند ، صحیح نیست ، زیرا اولاً آیه شریفه مطلق است ، نمی‌شود بدون دلیل آن را مقید به یک نوع جاندار کرد ، و ثانیاً اصولاً اطلاق کلمه «دابَّهٍ» بر فرشتگان معهود نیست .

« و هُوَ عَلی جَمعهِم اِذا یَشاءُ قَدیرٌ » این جمله اشاره است به حشر جنبندگانی که از زمین منتشر کرده . و اگر فرمود  « عَلی جَمعهِم » و نفرمود «عَلی حَشرهم» بدین جهت است که خواست این جمع در مقابل آن بث پراکنده کردن قرار گیرد . و در اینکه ضمیر اولی العقل را به کار برد و فرمود  « عَلی جَمعهِم » و نفرمود « جَمعهِم » هیچ دلالتی نیست بر اینکه جانداران آسمان همه مانند انسان دارای عقلند، چون همین مقدار کافی است که برای خودشعوری داشته باشند ، و به حکم آیه « ما مِنْ دابَّه فِی الاَرضِ و لا طائر بَطیرٌ بِجِناحیه الا اممٌ اَمثالکُم ما فَرطنا فی الکتابِ مِن شَیءٍ  و ثُم انی ربهم یحشرون » (سوره انعام -آیه 38) همه جانداران دارای شعور مخصوص به خود هستند.

(هیچ جنبنده ای در زمین ، و پرنده ای که با دو بال خود پرواز می‌کند ، نیست ، مگر اینکه آنها نیز مانند شما امت هایی هستند ، ما در این کتاب از هیچ چیز فروگذار نکردیم ، و سپس همه آنها به سوی پروردگارشان  محشور می‌شوند.)

همچنین در تفسیر نمونه ذیل این آیه می فرمایند :

همچنین در تفسیر نمونه ذیل این آیه چنین آمده است:

و باز به همین مناسبت در آیة بعد از یکی از مهمترین آیات علم و قدرت پروردگار سخن به میان آورده می­گوید: «از آیات و نشانه­های او است آفرینش آسمانها و زمین و آنچه از جنبندگان در آنها خلق و پراکنده ساخته است» (و من آیاته خلق السموات و الارض و ما بث فیهما من دابه).

آسمانها با آنهمه عظمت، با آن منظومه­ها و کهکشانها، و میلیون­ها میلیون ستارة عظیم و درخشان، آسمانها با آن نظامی که انسان از مطالعة آن در حیرت فرو می­رود، و زمین با انواع منابع حیاتیش، با گیاهان متنوع و رنگارنگ، و گلها و میوه­ها، با انواع مواهب و برکات، و انواع زیبائیهایش، همه آیات و نشانه­های او است این از یکسو.

از سوی دیگر جنبندگان زمین و آسمان، انواع پرندگان، صدها هزار نوع حشرات، انواع حیوانات وحشی و اهلی، و خزندگان، و ماهیان بسیار کوچک و ظریف و غول پیکر و عظیم، و انواع آبزیان و عجائب و شگفتیهائی که در ساختمان هریک از آنها به کار رفته، و از همه مهمتر در اصل حقیقت «حیات» و زندگی و اصول اسرارآمیزی که بر آن حاکم است که هنوز بعد از هزاران سال مطالعه میلیونها دانشمند، کسی به عمق آن نرسیده، همه و همه آیات خدا است.

جالب اینکه «دابه» همه موجودات زندة ذره­بینی را شامل می­شود که دارای حرکت ظریف و مرموزی است، و هم حیوانات غول­پیکری که دهها متر طول و دهها تن وزن دارد، هریک به نوعی تسبیح حق می­گویند، و ثناخوان او هستند و با زبان حال بیانگر عظمت و قدرت علم بی پایان او.

و در پایان آیه می­فرماید: «او هرگاه بخواهد قادر برجمع کردن آنها است» (و هو علی جمعهم اذا یشاء قدیر.[1]

در اینکه منظور از جمع کردن تمام جنبدگان در این آیه چیست؟ بسیاری از مفسران آن را به معنی جمع برای حساب و جزای اعمال در قیامت دانسته­اند، و می­توان آیاتی را که از قیامت به عنوان «یوم الجمع» یاد می­کند گواه بر این معنا گرفت (مانند آیة 7 همین سورة شوری و 9 تغابن).

در این صورت این سؤال پیش می­آید که آیا همة جنبندگان در قیامت محشور می­شوند؟ بلکه گاه گفته می­شود که دابه (جنبنده) معمولاً به غیر انسانها اطلاق می­شود، در این صورت مشکل مطرح خواهد شد که چگونه جنبندگان غیر انسان حشر و حساب دارند در حالی که عقل و شعور و تکلیفی ندارند؟

پاسخ این سؤال را ذیل آیة سورة انعام و ما من دابه فی الارض ولا طائر یطیر بجناحیه الاامم امثالکم مافرطنا فی الکتاب من شیء الی ربهم یحشرون: «هیچ جنبنده­ای در زمین، و هیچ پرنده­ای که با دو بال خود (در آسمان) پرواز می­کند نیست مگر اینکه امتهائی همانند شما هستند، ما هیچ چیز را در این کتاب فروگذار نکردیم سپس همة آنها به سوی پروردگارشان جمع و محشور می­شوند» داده­ایم.

و گفتیم زندگی بسیاری از حیوانات آمیخته با نظام جالب و شگفت­انگیزی است، چه مانعی دارد که این اعمال بیانگر نوعی عقل و شعور در آنها باشد؟ چه لزومی دارد که همة اینها را به غریزه تقسیم کنیم؟ در این صورت نوعی از حشر و حساب برای آنها متصور خواهد بود (شرح بیشتر این موضوع را در جلد پنجم صفحة 224 به بعد ذیل آیة فوق مطالعه فرمائید).

این احتمال نیز در تفسیر آیة مورد بحث وجود دارد که منظور از «جمع» نقطة مقابل «بث» (پراکندن) است، به این معنی که «بث» اشاره به آفرینش و گسترش انواع موجودات زنده و جبندگان است، سپس می­فرماید هرگاه خدا بخواهد آنها را «جمع» کرده و نابود یا منقرض می­سازد.

همانگونه که در طول تاریخ تاکنون بسیاری از انواع جنبندگان در روی زمین گسترش عجیبی پیدا کرده، و در زمانی بعد از آن منقرض و جمع شده­اند، هم گسترش آنها به دست خدا است و هم جمع آنها، و در حقیقت شبیه آیاتی است که می­گوید: حیات دهنده خدا است، و میراننده هم او است.

در این صورت مسألة حساب و جزای حیوانات در این آیة مطرح نخواهد شد.

ستارگان [دارای سیارات] مسکون آسمان

از نکات قابل ملاحظه­ای که از این آیه استفاده می­شود این است که دلالت بر وجود انواع موجودات زنده در آسمانها دارد، گرچه هنوز دانشمندان به صورت قاطعی در این زمینه قضاوت نمی­کنند، همینقدر سربسته می­گویند: در میان کواکب آسمان به احتمال قوی ستارگان زیادی هستند که دارای موجودات زنده­اند، ولی قرآن با جملة «و ما بث فیهما من دابه» (آنچه در آسمان و زمین از جنبندگان گسترده است)، با صراحت این حقیقت را اعلام می­دارد که در پهنة آسمان نیز جنبندگان زنده فراوان است.

و اینکه بعضی از مفسران احتمال داده­اند «فیهما» منحصر به کرة زمین باشد بسیار بعدی به نظر می­رسد، زیرا «ضمیر تثنیه» است و به آسمان و زمین و هردو بر می­گردد، همانگونه که تفسیر دابه به فرشتگان آسمان تفسیری است بسیار بعید، چرا که «دابه» معمولاً به جنبندگان مادی اطلاق می­شود.

این معنی از آیات متعدد دیگری قرآن مجید نیز استفاده می­شود.

در حدیث معروفی از امیر مؤمنان امام علی­­بن ابیطالب نقل شده است که فرمود:

هذه النجوم التی فی السماء مدائن مثل المدائن التی فی الارض مربوطه کل مدینه الی عمود من نور: «این ستارگانی که در آسمان است شهرهائی همچون شهرهای زمین دارد، هر شهری با شهر دیگر (هر ستاره­ای با ستارة دیگر) باستونی از نور مربوط است».

روایات متعدد دیگری نیز در این زمینه نقل شده است. (برای اطلاع بیشتر می­توان به کتاب «الهیئه و الاسلام» مراجعه کرد.[2]

نکته قابل توجه این است که در تعریف و تشریح دابَّهٍ در قرآن چنین فرموده است:

«و الله خَلَقَ دابَّهٍ مِن ماءٍ فَمِنُهِم مَن یَمشیِ عَلی رِجلَینِ وَ مِنهُم مَن یَمشیِ عَلی اَربَع یَخلُقُ اللهُ ما یَشاءُ اِنَ اللهَ عَلی کُلَ شَیءٍ قَدیر»               (سوره نور- آیه 45)

خداوند هر جنبنده ای را از آب آفرید و از آنها گروهی هستند که به شکم راه می‌روند (خزندگان)  و گروهی با دو پا (انسان و پرندگان ) و گروهی نیز چهار دست و پا راه می‌روند (چهارپایان ) خداوند هر چه را می‌خواهد می آفریند ، زیرا خداوند بر همه چیز تواناست.

پس طبق آیه 29 سوره شوری و آیه 49 سوره نحل آیه 49 می‌توان یقین کرد که در در برخی سیارات و کرات آسمانی، موجودات زنده و جاندارانی شبیه آنچه روی زمین هست حیات دارند (یا متنوع تر از موجودات زمینی یا ساده تر یا پیچیده تر یا هوشمند تر و یا ...) (وَالله اعلَم)

بدیهی است این موضوع یکی از مسائل عمده کیهان شناسی می‌باشند که دانشمندان آن را با هیجان و دقت و سرعت پیگیری می نمایند و روز به روز یافته های بشر در این زمینه بیشتر خواهد شد و اعجاز علمی قرآن نیز بیشتر معلوم می‌شود .

قران کتاب هدایت بشر در حوزه ایمان و عمل است. در قران اشارات مکرر با دریافت های کلی از پدیده های طبیعی به دست می آید که هدف تشویق مردم به تعلیم علوم و در نتیجه توجه به عظمت خالق جهان می باشد، بنابرین قرآن دایره المعارف علمی نیست. پیشرفت علم فهم بعضی از آیات قرانی را آسان می سازد، بر این اساس با مراجعه به کتب مرجع، بخصوص تفاسیر موجود و استخراج آیاتی که اشاره به مفاهیم زمین شناسی دارد روش تحقیقی اتخاذ شد که تا این مرحله از تحقیق در چهار موضوع دسته بندی شدند و عبارتند از 1 – پیدایش زمین و منظومه شمسی 2 – طبقات هفتگانه جو و زمین 3 – کوهها و تکتونیک صفحه ای 4 – منابع آب. پیدایش زمین و منظومه شمسی از دیدگاه قران در سوره هایی مانند : انبیاء 30، نازعات 27 – 30 ، اعراف 54 ، فصلت 9 – 12 ، و غیره آمده است.
ظاهر آیات اشاره به آغاز خلقت است که طبق نظرات دانشمندان مجموعه این جهان به صورت توده واحد عظیمی از بخار سوزان بود که بر اثر انفجارات درونی، ایجاد شکاف و حرکت، تدریجاً تجزیه شد و کواکب و ستاره ها از جمله منظومه شمسی و کره زمین بوجود آمد. در آیات فوق دورانهای آفرینش زمین و آسمانها از آغاز خلقت تا حیات کنونی در شش یوم بیان شده است که مراد از یوم، یک شبانه روز در 24 ساعت نمی باشد، بلکه منظور دورانهائی است که هر دوران می توانند میلیونها سال باشد.
طبقات هفتگانه جو و زمین از دیدگاه قران در سوره هایی مانند نوح 15، فصلت 11-12، بقره 29، انبیاء 32، ق 6، حجر 18-16، طلاق 12 و غیره بیان شده است. در آیات فوق آسمان بالای سر ما به صورت هفت طبقه تو در تو تقسیم بندی شده اند و نقش سپر حفاظتی را بازی می کنند. خطرات مختلفی، زمین و اصولاً حیات را تهدید می کنند و در این میان جو زمین، نقش مهم و حساسی را در حفاظت از حیات ایفا می کند. خطرات مذکور عبارتند از: اشعه الکترومغناطیس، اشعه کیهانی، ذرات و سنگهای آسمانی. آسمان های هفتگانه عبارت اند از : 1 – لایه ازن 2 – لایه اکسیژن مولکولی 3 – لایه اکسید ازت 4 – لایه اکسیژن اتمی 5 – لایه هلیوسفر 6 – لایه پروتونسفر(هیدروژن اتمی) 7 – لایه مگنتوسفر. ساختمان درونی زمین بر اساس مطالعات لرزه نگاری خصوصیات سرعت امواج طولی و عرضی به هفت طبقه تقسیم می شود که از بیرون به داخل عبارتند از : 1- پوسته 2- گوشته فوقانی 3 – گوشته میانی (ناحیه تدریجی، ناهمگن ) 4- گوشته تحتانی 5 – هسته بیرونی (مایع) 6 – هسته میانی (لایه لایه ، تدریجی) و 7 – هسته درونی (جامد).کوهها و تکتونیک صفحه ای از دیدگاه قران در سوره هایی مانند نباء 7-6 ، نحل 15، غاشیه 19، نمل88، رعد 3 و غیره آمده است.
آیات صریح هستند در اینکه کوهها میخ های زمین بوده و مانع لرزیدن و مضطرب شدن آن هستند. با توجه به نظریه ایزوستازی، عوارض سطحی زمین بر روی قسمت های زیرین در حال تعادل می باشند و کوهها نسبت به قسمت های دیگر دارای ریشه عمیق تری می باشند. در نظریه تکتونیک صفحه ای ، لیتوسفر یکپارچه نیست بلکه از صفحات مجزایی تشکیل یافته که در مجاورت هم قرار دارند. صفحات نسبت به هم ثابت نبوده بلکه دائماً در حال حرکت هستند و بر این اساس کوههای عظیم در مجاورت حاشیه صفحات تشکیل می شوند.
لازم به توضیح است که کانون لرزه ها و آتشفشانها عمدتاً در مرز صفحات می باشد و به طور کلی مرتبط با تشکیل کوهها هستند. در واقع با تشکیل کوهها با ریشه هایی چون میخ کوبیده در مرز صفحات، لرزشها و اضطراب های شدید ناشی در همانجا عمل کرده و بسمت قسمت های داخلی به دور از مرز صفحات، محل آرامش جهت زندگی و پرورش انسانی ایجاد می شود. در ارتباط با منابع و مسائل آب از دیدگاه قران در سوره هایی مانند رحمان 19 – 20 و 24 ، نمل 61 ، فرقان 53 و غیره مطالبی آمده است. در این آیات بخصوص از دو دریا بحث شده که در کنار هم قرار دارند ، یکی گوارا و شیرین و دیگری شور و تلخ که در میان آنها برزخی قرار داشته و باعث عدم تداخل آنها می شود. برزخ فوق از نظر علم آبهای زیر زمینی در واقع مرز آب که علت اصلی وجود آن اختلاف چگالی می باشد و در کنار ساحل در عمق زمین قابل اندازه گیری بوده و با هجوم هر یک از آبهای شور یا شیرین، مرز فوق جلو و عقب رانده می شود. در خاتمه باید گفت که خدا بر همه چیز عالم و توانا است و فکر بشر تا این لحظه قطره ای از دریای بیکران مفاهیم قران را درک کرده و در آینده ممکن است بعضی مفاهیم دیگر برداشت شود.

| نظر بدهید

منشاء حیات چیست؟

آیا تاکنون به این موضوع اندیشیده اید که منشا حیات در زمین از کجاست؟ اگر بر طبق نظریات بسیاری از دانشمندان مشهور جهان، حیات از نقطه ای دیگری از فضا به زمین آمده باشد، بنابراین زمین های دیگری نیز هست و شاید در همین لحضه موجودات و یا انسان های دیگری در نقطه ای دیگری از فضا در حال زندگی می باشند.

اما اگر این موضوع درست باشد، چگونه زندگی و حیات به زمین آمده است؟ برای این سوال پاسخ های گوناگونی ارائه شده اما در این میان  سیانید مهمترین کاندیدا و گزینه انتخاب شده می باشد. سیانید چیست و چگونه به زمین آمده است؟  از آزمایشات انجام شده برخوردهای سرعت بالا، چنین استنباط می شود که حیات احتمالاً بر پایه سیانید (Cyanide) شکل گرفته و این سیانید خود درون آستروئیدهای وارده شده به اتمسفر زمین به وجود آمده است. بر این اساس به احتمال بسیار زیاد زمین در هنگام تولد دارای مواد آلی ( مولکول های پیچیده کربن دار که برای حیات ضروری اند)نبوده است.

بر اساس آزمایشات استنلی میلر (Stanly Miller) از دانشگاه شیکاگو در دهه 1950، یک احتمال این است که حیات پس از شکل گیری کامل زمین بر روی آن به وجود آمده است. به عنوان مثال  واکنش های شیمیایی موجود در اتمسفر  موجب به وجود آمدن حیات بر روی کره زمین گردیده است. اما چنین واکنش های شیمیایی تنها در اتمسفر اولیه زمین که غنی از متان و هیدروژن بوده امکان پذیر می باشد و در ضمن در مطالعات بعدی ژئولوژیکی باستانی ادعا می شود که این پروسه غیر محتمل است.

آیا زمین های دیگر و یا موجودات و انسان های دیگری نیز در فضا هستند؟

برخی دیگر معتقدند حیات به همراه بلوک های ساختاری از دنباله دارها و آستروئیدهایی که با زمین برخورد کرده اند به زمین منتقل شده. چرا که این اجرام حاوی غلظت های بالای مواد آلی اند. اما حرارت بسیار زیاد ناشی از برخورد، اکثر مواد موجود در آنها را می سوزاند و باعث تبدیل آنها به مواد ساده تری مثل دی اکسیدکربن می شود.

امروزه یک راه دیگر برای حضور مواد آلی بر روی کره زمین شناسایی کرده اند. آزمایشات جدید نشان می دهد اگرچه در برخورد دنباله دارها و آستروئیدها مولکولهای آلی نابود می شوند اما احتمالاً به طور همزمان منجر به تشکیل مواد آلی دیگری می گردد.

پیتر شولتز از دانشگاه بروان (Brown University) و یکی از محققین این مطالعه می گوید: "در گذشته عقیده بر این بود که «هر ماده ای که وارد اتمسفر زمین می شود دمای آن به حدی می رسد که منجر به نابودی آن ماده می گردد.» آنچه از مطالعات جدید استنباط می شود این است که احتمالاً می توانیم این مواد را دوباره تولید کنیم."

شولتز به همراه سیجی سوژیتا (Seiji Sugita) از دانشگاه توکیو به وسیله یک جسم پرتاب شونده سوزان از جنس نوعی پلاسیک پلی کربنات – که یک ماده آلی است – برخورد دنباله دارها و آستروئیدها را همانند سازی کردند. این جسم با سرعت 6 کیلومتر بر ثانیه به یک هدف فلزی برخورد داده شد. آزمایشات فوق در مرکز تحقیقات Ames ناسا واقع در Moffett Field کالیفرنیا انجام گرفت. این جسم درست مثل یک آستروئید یا دنباله داری که به سطح زمین برخورد می کند همراه با درخشش از نور تبخیر شد.

آنالیز طیف نور حاصله مقدار زیادی سیانید را نشان می دهد (سیانید ترکیبی است که در آن یک اتم کربن به یک اتم نیتروژن متصل شده ).  این سیانید، حاصل واکنش میان کربن موجود در جسم پرتاب شده و نیتروژن موجود در هواست.

بنابر گفته سوزیتا و شواتز ترکیبات سیاند بسیار فعال و واکنش پذیر هستند بنابراین واکنش های بیشتری را به دنبال داشته که منجر به تولید مولکولهای پیچیده تر کربن دار و مهم زیستی در اوایل شکل گیری زمین گردیده است.

از آنجایی که نیتروژن به عنوان ماده اولیه آمینواسیدها (یکی از ترکیبات مهم زیستی) است ، نیتروژن موجوددر ترکیبات سیانید دارای اهمیت ویژه ای می باشد. در ضمن در مواد آلی خام و اولیه آستروئیدها میزان این ماده بسیار اندک است.

تصویری خیالی از حیات فرازمینی

دونالد براونلی  از دانشگاه واشنگتون می گوید: "بدون شک برخی از مواد آلی اولیه زمین از این راه به وجود آمده اند." وی دراین مطالعه شرکت نداشته. لیکن اضافه می کند که احتمالاً منابع دیگری برای تولید مواد آلی وجود داشته باشد از جمله ذرات غنی از مواد آلی غبارهای کیهانی و ذرات بین ستاره ای که آرامتر از آستروئیدها و دنباله دارها به زمین می رسند. این مواد در حین ورود به زمین گرم می شوند اما به دماهای بسیار بالا که باعث نابودی آنها شود نمی رسند.

(هرگونه استفاده از این مطلب بدون ذکر نام "سایت نجوم ایران" و لینک به این مقاله، غیرقانونی و از لحاظ شرعی و اخلاقی نادرست است.)

منبع : سایت نجوم ایران

حضرت محمد ( ص )

نام :  محمد ، احمد

لقب : رسول الله ، مصطفی

کنیه : ابوالقاسم

شهرت : امین

مقام : خاتم الانبیاء

نام پدر : عبدالله

نام مادر : آمنه

تاریخ ولادت : 12 یا 17 ربیع الاول عام الفیل

محل ولادت : مکه معظمه

آغاز نبوت : 27 رجب سال 40 عام الفیل

مدت نبوت : 23 سال

مدت عمر شریف : 63 سال

تاریخ رحلت : 28 صفر

سال رحلت : سال 11 هجری

محل رحلت : مدینه

سبب رحلت : احتمالاً مسمومیت

قاتل : پیرزنی از یهود

محل دفن : مسجد النبی ، مدینه طیبه

تعداد فرزندان : 3 پسر و 4 دختر

پادشاه زمان ولادت : انوشیروان

آخرین جنگی که پیامبر در آن شرکت کردند : جنگ تبوک

شبی که پیامبر به معراج رفت چه نام دارد : لیلة الاسراء

در کدام شب قرآن بر پیامبر نازل شد : شب قدر

حضرت فاطمه ( س )

نام : فاطمه

لقب : زهرا

کنیه : ام الائمه – ام ابیها

مقام : سیدة زنهای دنیا و آخرت

نام پدر : محمد

نام مادر : خدیجه کبری

تاریخ ولادت : 20 جمادی الثانی 5 بعثت

محل ولادت : مکه مکرمه

مدت عمر شریف : 18 سال

تاریخ شهادت : 3 جمادی الثانی یا 13 جمادی الاول

سال شهادت : 11 هجری

محل شهادت : مدینه منوره

تعداد فرزندان : 3 پسر و 2 دختر

پادشاه زمان ولادت : یزدجرد

خلیفه زمان شهادت : ابوبکر

کدام سوره در شأن حضرت نازل شده : سوره کوثر

بسیار گریه کنندگان عالم چند نفر بودند : 5 نفر

آدم -  یعقوب – یوسف -  فاطمه  و امام سجاد

حضرت علی ( ع )

نام : علی

لقب : امیرالمؤمنین

کنیه : ابوالحسن

مقام : امام اول

نام پدر : عمران ( معروف به ابیطالب )

نام مادر : فاطمه بنت اسد

تاریخ ولادت : روز جمعه 13 رجب

محل ولادت : مکه معظمه ( در خانه خدا متولد شد )

مدت امامت : 30 سال

مدت خلافت : 5 سال

مدت عمر شریف : 63 سال

تاریخ شهادت : 21 رمضان

سال شهادت : 40 هجری قمری

محل شهادت : مسجد کوفه

محل دفن : نجف اشرف

نام قاتل : ابن ملجم مرادی

تعداد فرزندان : 12 پسر و 16 دختر

پادشاه زمان ولادت : شهریار

خلیفه پس از شهادت : معاویه

کدام سوره در شأن علی ( ع ) نازل شده است : سوره عادیات

به کدام ورزش  علاقه داشتند : ورزش کشتی

به کدام امام قرآن ناطق می گویند : حضرت علی ( ع )

کتاب حضرت علی ( ع ) چیست : نهج البلاغه

کدام کتاب به برادر قرآن معروف است : نهج البلاغه

غلام معروف امام علی ( ع ) کیست :  قنبر

نام شمشیر حضرت علی ( ع ): ذوالفقار

نام اسب حضرت علی ( ع ) چیست :  دلدل

دعای معروفی که حضرت به یاران خود تعلیم داد : دعای کمیل

حضرت حسن ( ع )

نام : حسن

لقب : مجتبی

کنیه : ابو محمد

مقام : امام دوم

نام پدر : علی

نام مادر : فاطمه

تاریخ ولادت : 15 رمضان

سال ولادت : 3 هجری

محل ولادت : مدینه

مدت امامت : 10 سال

مدت عمر شریف : 47  سال

تاریخ شهادت : 28 صفر

سال شهادت : 50 هجری

محل شهادت : مدینه منوره

سبب شهادت : به تحریک معاویه توسط همسرش جعده

محل دفن : مدینه ، قبرستان بقیع

تعداد فرزندان : 8 پسر و 7 دختر

پادشاه زمان ولادت : یزدجرد

خلیفه زمان شهادت : معاویه

کدام یک از معصومین به یوسف آل محمد معروف است : امام حسن ( ع )

حضرت در چند سالگی به امامت منصوب شدند : 38 سالگی

جنازه کدام امام هنگام تشییع تیر باران شد : امام حسن ( ع )

حضرت حسین ( ع )

نام  : حسین

لقب : سید الشهداء

کنیه : ابو عبدالله

مقام : امام سوم

نام پدر : علی

نام مادر : فاطمه

تاریخ ولادت : 3 شعبان

سال ولادت : 4 هجرت

محل ولادت : مدینه منوره

مدت امامت : 10 سال

مدت عمر شریف : 57 سال

تاریخ شهادت : 10 محرم الحرام

سال شهادت : 61 قمری

محل شهادت : سرزمین کربلا

سبب شهادت : عدم بیعت با یزید بن معاویه

محل دفن : کربلا

نام قاتل : شمر بن ذی الجوشن

تعداد  فرزندان : 4 پسر و 3 دختر

پادشاه زمان ولادت : یزدجرد

خلیفه زمان شهادت : یزید بن معاویه

کدام سوره قرآن معروف به سوره امام حسین است :  سور فجر

موذن امام حسین که بود : حجاج بن مسروق

غلام امام حسین ( ع ) چه نام داشت : اسلم

نام اسب امام حسین : ذوالجلال

حضرت سجاد ( ع )

نام : علی

لقب : سجاد ، زین العابدین

کنیه : ابو محمد

مقام : امام چهارم

نام پدر : حسین

نام مادر : شهربانو

تاریخ ولادت : 5 شعبان

سال ولادت : 38 هجری قمری

محل ولادت : مدینه

مدت امامت : 35 سال

مدت عمر شریف : 57 سال

تاریخ شهادت : روز 12 یا 25 محرم الحرام

سال شهادت : 95 قمری

محل شهادت : مدینه منوره

سبب شهادت : به تحریک هشام مسموم شد

محل دفن : قبرستان بقیع

نام قاتل : هشام بن عبدالملک

تعداد فرزندان : 11 پسر و 4 دختر

خلیفه زمان ولادت : امام علی

خلیفه زمان شهادت : ولید بن عبدالملک

امام سجاد در چند سالگی به امامت رسید : 23 سالگی

مجموع دعا های امام سجاد را چه می گویند : صحیفه سجادیه

صحیفه سجادیه شامل چند دعا می باشد : 57 دعا

کدام کتاب به خواهر قرآن ، انجیل اهل بیت  و زبور آل محمد معروف است :

صحیفه سجادیه

نام کتاب امام سجاد چیست : رسالة حقوق

دعای ابو حمزه ثمالی از کدام یک از معصومین صادر شده است : امام سجاد ( ع )

حضرت باقر ( ع )

نام : محمد

لقب : باقر

کنیه : ابو جعفر

مقام : امام پنجم

نام پدر : علی

نام مادر : فاطمه دختر امام حسن

تاریخ ولادت : اول رجب یا 3 صفر

سال ولادت : سال 57 قمری

محل ولادت : مدینه منوره

مدت امامت : 19 سال

مدت عمر شریف : 57 سال

تاریخ شهادت : 7 ذیحجه

سال شهادت : 114 هجری قمری

محل شهادت : مدینه منوره

سبب شهادت : به وسیله زهر توسط ابراهیم بن ولید

محل دفن : قبرستان بقیع

تعداد فرزندان : 5 پسر و 2 دختر

خلیفه زمان ولادت : معاویه

خلیفه زمان شهادت : هشام بن عبدالملک

معروف ترین لقب امام پنجم چیست : باقر العلوم

باقر العلوم یعنی چه : شکافنده دانش ها

حضرت صادق ( ع )

نام : جعفر

لقب : صادق

کنیه : ابو عبدالله

مقام : امام ششم

نام پدر : محمد

نام مادر : ام فروه

تاریخ ولادت : 17 ربیع الاول

سال ولادت : 83 قمری

محل ولادت : مدینه منوره

مدت امامت : 34 سال

مدت عمر شریف : 65 سال

تاریخ شهادت : 25 شوال

سال شهادت : 148 هجری

محل شهادت : مدینه

سبب شهادت : مسمومیت به دست منصور دوانقی

محل دفن : قبرستان بقیع

نام قاتل : منصور دوانقی

تعداد فرزندان : 7 پسر و 3 دختر

خلیفه زمان ولادت : ولید بن عبدالملک

خلیفه زمان شهادت : منصور دوانقی

رئیس مذهب جعفری تشیع کیست : امام صادق ( ع )

حضرت کاظم ( ع )

نام : موسی

لقب : کاظم

کنیه : ابوالحسن

مقام : امام هفتم

نام پدر : جعفر

نام مادر : حمیده خاتون

تاریخ ولادت : 7 صفر

سال ولادت : 128 هجری

محل ولادت : ابوا ء منطقه ای بین مکه و مدینه

مدت امامت : 35 سال

مدت عمر شریف : 55 سال

تاریخ شهادت : 25 رجب

سال شهادت : 183 هجری

محل شهادت : بغداد – زندان هارون

سبب شهادت : مسمومیت با خرمای زهر آلود

محل دفن : کاظمین

نام قاتل : هارون توسط سندی بن شاهک

تعداد فرزندان : 18 پسر و 19 دختر

خلیفه زمان ولادت : ولید بن عبدالملک

خلیفه زمان شهادت : هارون الرشید

کاظم به چه معناست : فرو برنده خشم و غضب

حضرت رضا ( ع )

نام : علی

لقب : رضا

کنیه : ابوالحسن ثانی

مقام : امام هشتم

نام پدر : موسی

نام مادر : نجمه

تاریخ ولادت : 11 ذیقعده

سال ولادت : 148 هجری

محل ولادت : مدینه منوره

مدت امامت : 20 سال

مدت عمر شریف : 55 سال

تاریخ شهادت : آخر صفر

سال شهادت : 203 هجری

محل شهادت : سناباد خراسان

سبب شهادت : بدست مأمون الرشید با انگور زهر آلود

محل دفن :  خراسان مشهد مقدس

نام قاتل : مأمون الرشید

تعداد فرزندان : 1 پسر

خلیفه زمان ولادت : منصور دوانقی

خلیفه زمان شهادت : مأمون

کدام امام به عالم آل محمد معروف است : امام رضا ( ع )

نام خواهر امام رضا که برای دیدنش به ایران سفر کرده بود : حضرت معصومهدانستنیهای معصومین ( ع )