سفارش تبلیغ
صبا ویژن

حقانیت شیعه

اجتماعی

تابستان 89 - حقانیت شیعه

سیدمرتضی ناصری کرهرودی
حقانیت شیعه اجتماعی
نامه های از شماره 56 تا60
نامه شماره : 56
و من وصیة له ع وَصَى بِهِ شُرَیْحَ بْنَ هانِئ لَمَا جَعَلَهُ عَلى مُقَدَّمتِهِ إ لَى الشَامِ:
اتَّقِ اللَّهَ فِی کُلِّ صَبَاحٍ وَ مَسَاءٍ، وَ خَفْ عَلَى نَفْسِکَ الدُّنْیَا الْغَرُورَ، وَ لاَ تَأْمَنْهَا عَلَى حَالٍ، وَ اعْلَمْ اءَنَّکَ إِنْ لَمْ تَرْدَعْ نَفْسَکَ عَنْ کَثِیرٍ مِمَّا تُحِبُّ مَخَافَةَ مَکْرُوهَةٍ سَمَتْ بِکَ الْاءَهْوَاءُ إِلَى کَثِیرٍ مِنَ الضَّرَرِ فَکُنْ لِنَفْسِکَ مَانِعا رَادِعا، وَلِنَزْوَتِکَ عِنْدَ الْحَفِیظَةِ وَاقِما قَامِعا.
وصیتى از آن حضرت (ع ) به شریح بن هانى ، هنگامى او را با مقدمه لشکر خود به شام فرستاد.
در هر صبح و شام از خداى بترس و نفس خود را از دنیاى فریبنده برحذر دار. و در هیچ حال امینش مشمار و بدان که اگر نفس ‍ خویش را از بسیارى از آنچه دوست مى دارى ، به سبب آنچه ناخوش مى دارى ، باز ندارى ، هوا و هوس تو را به راههایى مى کشاند که زیانهاى فراوان در انتظارت خواهد بود. پس همواره زمام نفس خویش فرو گیر و راه خطا بر او بربند و چون به خشم آمدى ، مقهورش ‍ ساز و سرش را فرو کوب و خردش نماى .
نامه شماره : 57
و من کتاب له ع إ لى اءَهْلِ الْکُوفَةِ عِنْدَ مَسیِرِه مِنَ الْمَدِینَةِ إ لَى الْبَصْرَةِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّی خَرَجْتُ مِنْ حَیِّی هَذَا، إِمَّا ظَالِما وَإِمَّا مَظْلُوما وَإِمَّا بَاغِیا وَإِمَّا مَبْغِیّا عَلَیْهِ، وَ اءَنَاٍّ اءُذَکِّرُ اللَّهَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی هَذَا لَمَّا نَفَرَ إِلَیَّ، فَإِنْ کُنْتُ مُحْسِنا اءَعَانَنِی ، وَ إِنْ کُنْتُ مُسِیئا اسْتَعْتَبَنِی .
نامه اى از آن حضرت (ع ) به مردم کوفه هنگامى که از مدینه به بصره مى رفت :
اما بعد.
من از موطن قبیله خویش بیرون آمده ام . ستمکارم یا ستمدیده ، گردنکشم یا دیگران از فرمانم رخ برتافته اند. خدا را به یاد کسى مى آورم که این نامه من به او رسد تا اگر به سوى من آید، بنگرد که اگر سیرتى نیکو داشتم یاریم کند و اگر بدکار بودم از من بخواهد تا به حق بازگردم .
نامه شماره : 58
و من کتاب له ع کَتَبَهُ إ لى اءَهْلِ الا مْصارِ یَقْتَصُّ فِیهِ ما جَرى بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اءَهْلِ صِفَّینَ:
وَ کَانَ بَدْءُ اءَمْرِنَا اءَنَّا الْتَقَیْنَا وَ الْقَوْمُ مِنْ اءَهْلِ الشَّامِ وَ الظَّاهِرُ اءَنَّ رَبَّنَا وَاحِدٌ، وَ نَبِیَّنَا وَاحِدٌ وَ دَعْوَتَنَا فِی الْإِسْلاَمِ وَاحِدَةٌ، وَ لاَ نَسْتَزِیدُ هُمْ فِی الْإِیمَانِ بِاللَّهِ وَ التَّصْدِیقِ لِرَسُولِهِ وَ لاَ یَسْتَزِیدُونَنَا الْاءَمْرُ وَاحِدٌ إِلا مَا اخْتَلَفْنَا فِیهِ مِنْ دَمِ عُثْمَانَ وَ نَحْنُ مِنْهُ بَرَاءٌ.
فَقُلْنَا: تَعَالَوْا نُدَاوِى مَا لاَ یُدْرَکُ الْیَوْمَ بِإِطْفَاءِ النَّائِرَةِ وَ تَسْکِینِ الْعَامَّةِ، حَتَّى یَشْتَدَّ الْاءَمْرُ وَ یَسْتَجْمِعَ، فَنَقْوَى عَلَى وَضْعِ الْحَقِّ مَوَاضِعَهُ، فَقَالُوا: بَلْ نُدَاوِیهِ بِالْمُکَابَرَةِ، فَاءَبَوْا حَتَّى جَنَحَتِ الْحَرْبُ وَ رَکَدَتْ وَ وَقَدَتْ نِیرَانُهَا وَ حَمِشَتْ فَلَمَّا ضَرَّسَتْنَا وَ إِیَّاهُمْ وَ وَضَعَتْ مَخَالِبَهَا فِینَا وَ فِیهِمْ، اءَجَابُوا عِنْدَ ذَلِکَ إِلَى الَّذِی دَعَوْنَاهُمْ إِلَیْهِ، فَاءَجَبْنَاهُمْ إِلَى مَا دَعَوْا وَ سَارَعْنَاهُمْ إِلَى مَا طَلَبُوا، حَتَّى اسْتَبَانَتْ عَلَیْهِمُ الْحُجَّةُ وَ انْقَطَعَتْ مِنْهُمُ الْمَعْذِرَةُ، فَمَنْ تَمَّ عَلَى ذَلِکَ مِنْهُمْ فَهُوَ الَّذِی اءَنْقَذَهُ اللَّهُ مِنَ الْهَلَکَةِ، وَ مَنْ لَجَّ وَ تَمَادَى فَهُوَ الرَّاکِسُ الَّذِی رَانَ اللَّهُ عَلَى قَلْبِهِ، وَ صَارَتْ دَائِرَةُ السَّوْءِ عَلَى رَاءْسِهِ.
از نامه آن حضرت (ع ) به مردم شهرها نوشته و در آن از آنچه میان او و سپاه صفین گذشته است حکایت مى کند:.
ابتداى کار ما چنین بود که با شامیان روبرو شدیم . به ظاهر خداى ما یکى بود و پیامبرمان یکى بود و دعوت ما به اسلام یکسان بود. نه ما از آنها خواستیم که بر ایمان خویش به خداوند و گواهى دادنشان به پیامبرش بیفزایند و نه آنها از ما مى خواستند. در همه چیز هم ، عقیده ما یکى بود جز در باب خون عثمان که میانمان اختلاف بود. آنها ما را بدان متهم مى کردند و ما از آن مبرّا بودیم . گفتیم بیایید تا بافرو کشتن آتش انتقام و آرام ساختن مردم ، کار را چاره کنیم که چون لهیب آن بالا گیرد، چاره اش نتوان نمود. تا کارها به سامان آید و انتظام یابد و بتوانیم حق را به جایگاهش قرار دهیم . گفتند نه که چاره کار را جز جنگ ندانیم . تا سرانجام جنگ در گرفت و قوت کرد و افروخته شد و شعله بر کشید. چون مرگ دندانهاى خود در ما و ایشان فرو برد و چنگالهاى خود بر تن ما بیفشرد، در این حال ، به آنچه دعوتشان کرده بودیم ، گردن نهادند و ما نیز به آنچه دعوتمان کردند، گردن نهادیم و در پذیرفتن خواستهاشان شتاب ورزیدیم ، تا حجت بر آنان آشکار گردید و راه عذرخواهى بسته آمد. هر کس از آنان که بر این سخن اقرار دارد، خداوندش از هلاک برهاند و هر که لجاج ورزد و در گمراهى خویش بماند، پیمان شکنى بیش نیست . خداوند بر دلش پرده افکنده و حوادث ناگوار به گرد سرش ‍ چرخ مى زند.
نامه شماره : 59
و من کتاب له ع إ لَى الاْ سْوَدِ بْنِ قُطْبَةَ صاحِبِ جُندِ حُلْوانَ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ الْوَالِیَ إِذَا اخْتَلَفَ هَوَاهُ مَنَعَهُ ذَلِکَ کَثِیرا مِنَ الْعَدْلِ، فَلْیَکُنْ اءَمْرُ النَّاسِ عِنْدَکَ فِی الْحَقِّ سَوَاءً فَإِنَّهُ لَیْسَ فِی الْجَوْرِ عِوَضٌ مِنَ الْعَدْلِ، فَاجْتَنِبْ مَا تُنْکِرُ اءَمْثَالَهُ وَ ابْتَذِلْ نَفْسَکَ فِیمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْکَ، رَاجِیا ثَوَابَهُ، وَ مُتَخَوِّفا عِقَابَهُ، وَ اعْلَمْ اءَنَّ الدُّنْیَا دَارُ بَلِیَّةٍ لَمْ یَفْرُغْ صَاحِبُهَا فِیهَا قَطُّ سَاعَةً إِلا کَانَتْ فَرْغَتُهُ عَلَیْهِ حَسْرَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ اءَنَّهُ لَنْ یُغْنِیَکَ عَنِ الْحَقِّ شَیْءٌ اءَبَدا، وَ مِنَ الْحَقِّ عَلَیْکَ حِفْظُ نَفْسِکَ وَ الاِحْتِسَابُ عَلَى الرَّعِیَّةِ بِجُهْدِکَ، فَإِنَّ الَّذِی یَصِلُ إِلَیْکَ مِنْ ذَلِکَ اءَفْضَلُ مِنَ الَّذِی یَصِلُ بِکَ، وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به اسود بن قطبه فرمانرواى حلوان ،:
اما بعد. هر گاه والى را نسبت به افراد رعیب میل و هوا گونه گون باشد، بسا از اجراى عدالت باز ماند. پس باید کار مردم ، در حقى که دارند، در نزد تو یکسان باشد که از ستم نتوان به عدالت رسید و از هر چه همانند آن را ناروا مى شمارى دورى گزین و خود را به کارى که خدا بر تو واجب ساخته ، وادار نماى ، در حالى که ، امید پاداش او دارى و از عقابش بیمناک هستى . و بدان ، که دنیا سراى بلاهاست . کسى را در آن ، ساعتى آسودگى نیست ، جز آنکه آسودگیش سبب حسرت و دریغ او در قیامت گردد.هیچ چیز تو را از حق بى نیاز نگرداند. و از آن حقها که بر گردن توست یکى نگهدارى نفس توست از کژتابیهایش و کوشش توست در کار رعیت به قدر توانت . زیرا آنچه از آنها نصیب تو مى شود بسى بیش از چیزى است که از تو نصیب آنان گردد. والسلام .
نامه شماره : 60
و من کتاب له ع إ لى العُمَالِ الذینَ یَطاءُ الجَیْشُ عَمَلَهُم :
مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِیِّ اءَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى مَنْ مَرَّ بِهِ الْجَیْشُ مِنْ جُبَاةِ الْخَرَاجِ وَ عُمَّالِ الْبِلاَدِ.
اءَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی قَدْ سَیَّرْتُ جُنُودا هِیَ مَارَّةٌ بِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ قَدْ اءَوْصَیْتُهُمْ بِمَا یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِمْ مِنْ کَفِّ الْاءَذَى وَ صَرْفِ الشَّذى ، وَ اءَنَا اءَبْرَاءُ إِلَیْکُمْ وَ إِلَى ذِمَّتِکُمْ مِنْ مَعَرَّةِ الْجَیْشِ إِلا مِنْ جَوْعَةِ الْمُضْطَرِّ لاَ یَجِدُ عَنْهَا مَذْهَبا إِلَى شِبَعِهِ، فَنَکِّلُوا مَنْ تَنَاوَلَ مِنْهُمْ ظُلْما عَنْ ظُلْمِهِمْ وَ کُفُّوا اءَیْدِیَ سُفَهَائِکُمْ عَنْ مُضَارَّتِهِمْ وَ التَّعَرُّضِ لَهُمْ فِیمَا اسْتَثْنَیْنَاهُ مِنْهُمْ وَ اءَنَا بَیْنَ اءَظْهُرِ الْجَیْشِ فَارْفَعُوا إِلَیَّ مَظَالِمَکُمْ وَ مَا عَرَاکُمْ مِمَّا یَغْلِبُکُمْ مِنْ اءَمْرِهِمْ وَ مَا لاَ تُطِیقُونَ دَفْعَهُ إِلا بِاللَّهِ وَ بِی ، فَاءَنَا اءُغَیِّرُهُ بِمَعُونَةِ اللَّهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به عاملانى که لشکر از سرزمینهایشان مى گذرد:
از بنده خدا، على امیرالمؤ منین ، به گرد آورندگان خراج و عمال بلاد که لشکر از سرزمینشان مى گذرد.
اما بعد. من لشکرى را گسیل داشتم که اگر خدا خواهد بر شما خواهد گذشت و آنچه را که خداوند واجب گردانیده است به آنان سفارش کرده ام ، که به کس آزار نرسانند و گزند خویش از دیگران باز دارند. من ، در نزد شما، به سبب بیعتى که میان ماست ، بیزارم از آسیبى که سپاهیان به مردم رسانند. مگر آنکه ، یکى از آنها گرسنه مانده و براى سیر کردن خود، جز آن راهى نداشته باشد. پس ‍ کسى را که دست به ستم مى گشاید در برابر ستمش کیفر دهید. در عین حال ، سفیهانتان را از زیان رسانیدن و تعرض به آنها منع کنید. من خود در میان لشکرم . شکایتهاى خود به من رسانید. و آن سختیها که از ایشان به شما رسد و توان دفع آن را جز به خدا، یا به من ندارید، با من در میان نهید، تا به یارى خدا آن را دگرگون سازم و اصلاح کنم . ان شاء اللّه .



تاریخ : سه شنبه 89/6/30 | 12:7 صبح | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
نامه های امام از شماره 60 تا 63
و من کتاب له ع إ لى العُمَالِ الذینَ یَطاءُ الجَیْشُ عَمَلَهُم :
مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِیِّ اءَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى مَنْ مَرَّ بِهِ الْجَیْشُ مِنْ جُبَاةِ الْخَرَاجِ وَ عُمَّالِ الْبِلاَدِ.
اءَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی قَدْ سَیَّرْتُ جُنُودا هِیَ مَارَّةٌ بِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ وَ قَدْ اءَوْصَیْتُهُمْ بِمَا یَجِبُ لِلَّهِ عَلَیْهِمْ مِنْ کَفِّ الْاءَذَى وَ صَرْفِ الشَّذى ، وَ اءَنَا اءَبْرَاءُ إِلَیْکُمْ وَ إِلَى ذِمَّتِکُمْ مِنْ مَعَرَّةِ الْجَیْشِ إِلا مِنْ جَوْعَةِ الْمُضْطَرِّ لاَ یَجِدُ عَنْهَا مَذْهَبا إِلَى شِبَعِهِ، فَنَکِّلُوا مَنْ تَنَاوَلَ مِنْهُمْ ظُلْما عَنْ ظُلْمِهِمْ وَ کُفُّوا اءَیْدِیَ سُفَهَائِکُمْ عَنْ مُضَارَّتِهِمْ وَ التَّعَرُّضِ لَهُمْ فِیمَا اسْتَثْنَیْنَاهُ مِنْهُمْ وَ اءَنَا بَیْنَ اءَظْهُرِ الْجَیْشِ فَارْفَعُوا إِلَیَّ مَظَالِمَکُمْ وَ مَا عَرَاکُمْ مِمَّا یَغْلِبُکُمْ مِنْ اءَمْرِهِمْ وَ مَا لاَ تُطِیقُونَ دَفْعَهُ إِلا بِاللَّهِ وَ بِی ، فَاءَنَا اءُغَیِّرُهُ بِمَعُونَةِ اللَّهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به عاملانى که لشکر از سرزمینهایشان مى گذرد:
از بنده خدا، على امیرالمؤ منین ، به گرد آورندگان خراج و عمال بلاد که لشکر از سرزمینشان مى گذرد.
اما بعد. من لشکرى را گسیل داشتم که اگر خدا خواهد بر شما خواهد گذشت و آنچه را که خداوند واجب گردانیده است به آنان سفارش کرده ام ، که به کس آزار نرسانند و گزند خویش از دیگران باز دارند. من ، در نزد شما، به سبب بیعتى که میان ماست ، بیزارم از آسیبى که سپاهیان به مردم رسانند. مگر آنکه ، یکى از آنها گرسنه مانده و براى سیر کردن خود، جز آن راهى نداشته باشد. پس ‍ کسى را که دست به ستم مى گشاید در برابر ستمش کیفر دهید. در عین حال ، سفیهانتان را از زیان رسانیدن و تعرض به آنها منع کنید. من خود در میان لشکرم . شکایتهاى خود به من رسانید. و آن سختیها که از ایشان به شما رسد و توان دفع آن را جز به خدا، یا به من ندارید، با من در میان نهید، تا به یارى خدا آن را دگرگون سازم و اصلاح کنم . ان شاء اللّه .
نامه شماره : 61
و من کتاب له ع إ لى کُمَیْلِ بْنِ زِیادٍ النَّخَعِىٍَّّ وَ هُوَ عامِلُهُ عَلى هِیتٍ، یُنْکِرُ عَلَیْهِ تَرْکَهُ دَفْعَ مَنْ یَجْتازُ بِه مِنْ جَینْشِ الْعَدُوَّ طالِبا لِلْغارَةِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ تَضْیِیعَ الْمَرْءِ مَا وُلِّیَ، وَ تَکَلُّفَهُ مَا کُفِیَ، لَعَجْزٌ حَاضِرٌ وَ رَاءْیٌ مُتَبَّرٌ وَ إِنَّ تَعَاطِیَکَ الْغَارَةَ عَلَى اءَهْلِ قِرْقِیسِیَا وَ تَعْطِیلَکَ مَسَالِحَکَ الَّتِی وَلَّیْنَاکَ، لَیْسَ لَهَا مَنْ یَمْنَعُهَا وَ لاَ یَرُدُّ الْجَیْشَ عَنْهَا، لَرَاءْیٌ شَعَاعٌ، فَقَدْ صِرْتَ جِسْرا لِمَنْ اءَرَادَ الْغَارَةَ مِنْ اءَعْدَائِکَ عَلَى اءَوْلِیَائِکَ غَیْرَ شَدِیدِ الْمَنْکِبِ، وَ لاَ مَهِیبِ الْجَانِبِ، وَ لاَ سَادِّ ثُغْرَةً، وَ لاَ کَاسِرٍ لِعَدُوِّ شَوْکَةً، وَ لاَ مُغْنٍ عَنْ اءَهْلِ مِصْرِهِ، وَ لاَ مُجْزٍ عَنْ اءَمِیرِهِ، وَالسَّلامُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به کمیل بن زیاد نخعى که عامل او بر هیت بود. او را به سبب منع نکردن لشکر دشمن که ازسرزمین او گذشته و به غارت مسلمانان رفته ، سرزنش ‍ مى کند:
اما بعد. کسى که کارى را که بر عهده او گذاشته اند تباه سازد و به کارى که انجام دادنش بر عهده دیگران است ، بپردازد، ناتوان مردى است با اندیشه اى ناقص .تاخت و تاز کردنت بر قرقیسیا و رها کردن مرزهایى که تو را به حفظ آنها فرمان داده ایم ، به گونه اى که کس آنها را پاس ندارد و لشکر دشمن را از آن منع نکند، نشان نارسایى اندیشه توست . توبه مثابه پلى شده اى که هر کس از دشمنانت بخواهد بر دوستانت تاخت آورد، از آن پل مى گذرد. چگونه است که تو را توان هیچ کارى نیست و کس را از مهابت تو بیمى به دل نیست . مرزى را نتوانى بست و بر شوکت دشمن شکست نتوانى آورد. نه نیاز مردم شهر را بر مى آورى و نه فرمانده خود را خشنود توانى ساخت . والسلام .
نامه شماره : 62
و من کتاب له ع إ لى اءَهْلِ مِصْرَ مَعَ مالِکِ الا شْتَرِ - رَحِمَهُ اللّهُ - لَمَا وَلاهُ إ مارَتَها:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّدا ص نَذِیرا لِلْعَالَمِینَ، وَ مُهَیْمِنا عَلَى الْمُرْسَلِینَ، فَلَمَّا مَضَى ص تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْاءَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ.
فَوَاللَّهِ مَا کَانَ یُلْقَى فِی رُوعِی ، وَ لاَ یَخْطُرُ بِبَالِی اءَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هَذَا الْاءَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ ص عَنْ اءَهْلِ بَیْتِهِ، وَ لاَ اءَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّی مِنْ بَعْدِهِ فَمَا رَاعَنِی إِلا انْثِیَالُ النَّاسِ عَلَى فُلاَنٍ یُبَایِعُونَهُ فَاءَمْسَکْتُ یَدِی حَتَّى رَاءَیْتُ رَاجِعَةَ النَّاسِ قَدْ رَجَعَتْ عَنِ الْإِسْلاَمِ یَدْعُونَ إِلَى مَحْقِ دَیْنِ مُحَمَّدٍ صلى الله علیه وآله .
فَخَشِیتُ إِنْ لَمْ اءَنْصُرِ الْإِسْلاَمَ وَ اءَهْلَهُ اءَنْ اءَرَى فِیهِ ثَلْما اءَوْ هَدْما تَکُونُ الْمُصِیبَةُ بِهِ عَلَیَّ اءَعْظَمَ مِنْ فَوْتِ وِلاَیَتِکُمُ الَّتِی إِنَّمَا هِیَ مَتَاعُ اءَیَّامٍ قَلاَئِلَ یَزُولُ مِنْهَا مَا کَانَ کَمَا یَزُولُ السَّرَابُ، اءَوْ کَمَا یَتَقَشَّعُ السَّحَابُ، فَنَهَضْتُ فِی تِلْکَ الْاءَحْدَاثِ حَتَّى زَاحَ الْبَاطِلُ وَ زَهَقَ، وَاطْمَاءَنَّ الدِّینُ وَ تَنَهْنَهَ.
وَ مِنْ هَذا الْکِتابِ:
إِنِّی وَاللَّهِ لَوْ لَقِیتُهُمْ وَاحِدا وَ هُمْ طِلاَعُ الْاءَرْضِ کُلِّهَا مَا بَالَیْتُ وَ لاَ اسْتَوْحَشْتُ، وَ إِنِّی مِنْ ضَلاَلِهِمُ الَّذِی هُمْ فِیهِ وَالْهُدَى الَّذِی اءَنَا عَلَیْهِ لَعَلَى بَصِیرَةٍ مِنْ نَفْسِی وَ یَقِینٍ مِنْ رَبِّی ، وَ إِنِّی إِلَى لِقَاءِ اللَّهِ لَمُشْتَاقٌ، وَ لِحُسْنِ ثَوَابِهِ لَمُنْتَظِرٌ رَاجٍ، وَ لَکِنَّنِی آسَى اءَنْ یَلِیَ اءَمْرَ هَذِهِ الْاءُمَّةِ سُفَهَاؤُهَا وَ فُجَّارُهَا، فَیَتَّخِذُوا مَالَ اللَّهِ دُوَلاً، وَ عِبَادَهُ خَوَلاً، وَالصَّالِحِینَ حَرْبا، وَالْفَاسِقِینَ حِزْبا، فَإِنَّ مِنْهُمُ الَّذِی شَرِبَ فِیکُمُ الْحَرَامَ وَ جُلِدَ حَدّا فِی الْإِسْلاَمِ، وَ إِنَّ مِنْهُمْ مَنْ لَمْ یُسْلِمْ حَتَّى رُضِخَتْ لَهُ عَلَى الْإِسْلاَمِ الرَّضَائِخُ، فَلَوْ لاَ ذَلِکَ مَا اءَکْثَرْتُ تَاءْلِیبَکُمْ وَ تَاءْنِیبَکُمْ وَ جَمْعَکُمْ وَ تَحْرِیضَکُمْ، وَ لَتَرَکْتُکُمْ إِذْ اءَبَیْتُمْ وَ وَنَیْتُمْ.
اءَ لاَ تَرَوْنَ إِلَى اءَطْرَافِکُمْ قَدِانْتَقَصَتْ وَ إِلَى اءَمْصَارِکُمْ قَدِافْتُتِحَتْ، وَ إِلَى مَمَالِکِکُمْ تُزْوَى ، وَ إِلَى بِلاَدِکُمْ تُغْزَى ؟!
انْفِرُوا - رَحِمَکُمُ اللَّهُ - إِلَى قِتَالِ عَدُوِّکُمْ، وَ لاَ تَثَّاقَلُوا إِلَى الْاءَرْضِ فَتُقِرُّوا بِالْخَسْفِ، وَ تَبُؤُوا بِالذُّلِّ وَ یَکُونَ نَصِیبُکُمُ الْاءَخَسَّ، وَ إِنَّ اءَخَا الْحَرْبِ الْاءَرِقُ، وَ مَنْ نَامَ لَمْ یُنَمْ عَنْهُ، وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به مردم مصر. ((این نامه را با مالک اشتر هنگامى که او را حکومت مصر داده بود فرستاد.))
اما بعد. خداوند سبحان محمد (صلى الله علیه و آله ) را فرستاد تا مردم جهان را بیم دهد و گواه بر پیامبران باشد. چون رسول الله (ص ) درگذشت ، مسلمانان در امر خلافت به نزاع پرداختند. به خدا سوگند، هرگز در خاطرم نمى گذشت که عرب پس از رحلت محمد (صلى الله علیه و آله ) خلافت را از اهل بیت او به دیگرى واگذارد، یا مرا پس از او از جانشینیش باز دارد و مرا به رنج نیفکند جز شتافتن مردم به سوى فلان و بیعت کردن با او. من چندى از بیعت دست باز داشتم ، تا آنکه دیدم گروهى از مردم از اسلام برمى گردند و مى خواهند دین محمد (ص ) را از بن بر افکنند. ترسیدم که اگر اسلام و مسلمانان را یارى ندهم در دین رخنه اى یا ویرانیى خواهم دید که براى من مصیبت بارتر از فوت شدن حکومت کردن بر شما بود. آن هم حکومتى که اندک روزهایى بیش نپاید و چون سراب زایل گردد، یا همانند ابرهایى که هنوز به هم نپیوسته پراکنده شوند. در گیر و دار آن حوادث از جاى برخاستم تا باطل نیست و نابود شد و دین بر جاى خود آرام گرفت و استوارى یافت .
از این نامه :
به خدا سوگند، اگر با ایشان روبرو شوم ، من تنها باشم و آنها روى زمین را پر کنند، نه باک دارم و نه هراس ، زیرا به آن گمراهیى که آنان در آن غرقه اند و آن هدایتى که خود بدان آراسته ام ، نیک آگاهم . و از جانب پروردگارم با یقین همراهم . من به دیدار خداوند و ثواب نیکویى که مرا ارزانى دارد، امید بسته ام و منتظر آن هستم .
ولى اندوه من از این است که مشتى بیخردان و تبهکاران این امت حکومت (44) را به دست گیرند و مال خدا را میان خود دست به دست گردانند و بندگان خدا را به خدمت گیرند و با نیکان در پیکار شوند و فاسقان را یاران خود سازند. از آنان کسى است (45) که در میان شما حرام مى نوشد، حتى بر او حد اسلام جارى شده و کسى است که تا اندک مالى نستد به اسلام نگروید. اگر نه از حکومت اینان بر شما بیم داشتم ، هرگز شما را بر نمى انگیختم و سرزنش نمى کردم و فرا نمى خواندم و تحریضتان نمى نمودم ، بلکه تا سر بر مى تافتید یا سستى به خرج مى دادید، رهایتان مى کردم .
آیا نمى بینید سرزمینهایى را که در تصرف داشتید، نقصان یافته و شهرهایتان ، یک یک ، فتح مى شود و کشورهایتان از دست مى رود و بلادتان مورد حمله و هجوم دشمن قرار گرفته است . روى به رزم دشمنانتان نهید. خدایتان بیامرزد. در خانه ها درنگ مکنید که به ستم گرفتار خواهید شد و به خوارى خواهید افتاد و نصیبتان اندک خواهد شد. مردان سلحشور همواره بیدارند که هر که خود به خواب رود، دشمنش به خواب نرفته است . والسلام .




تاریخ : سه شنبه 89/6/30 | 12:5 صبح | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
نامه های امام از شماره 63تا66
و من کتاب له ع إ لى اءَبِی مُوسَى الا شْعَرِىٍِّّ، وَ هُوَ عامِلُهُ عَلَى الْکُوفَةِ، وَ قَدْ بَلَغَهُ عَنْهُ تَثْبیطُهُ الناسَ عَنِ الْخُرُوج إ لَیهِ لَمَا نَدَبَهُمْ لِحَرْبِ اءَصْحابِ الْجَمَلِ:
مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِیِّ اءَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى عَبْدِاللَّهِ بْنِ قَیْسٍ.
اءَمَّا بَعْدُ، فَقَدْ بَلَغَنِی عَنْکَ قَوْلٌ هُوَلَکَ وَ عَلَیْکَ، فَإِذَا قَدِمَ عَلَیْکَ رَسُولِی فَارْفَعْ ذَیْلَکَ، وَاشْدُدْ مِئْزَرَکَ، وَاخْرُجْ مِنْ جُحْرِکَ، وَانْدُبْ مَنْ مَعَکَ، فَإِنْ حَقَّقْتَ فَانْفُذْ، وَ إِنْ تَفَشَّلْتَ فَابْعُدْ.
وَایْمُ اللَّهِ لَتُؤْتَیَنَّ حَیْثُ اءَنْتَ، وَ لاَ تُتْرَکُ حَتَّى یُخْلَطَ زُبْدُکَ بِخَاثِرِکَ، وَ ذَائِبُکَ بِجَامِدِکَ، وَ حَتَّى تُعْجَلُ عَنْ قِعْدَتِکَ، وَ تَحْذَرَ مِنْ اءَمَامِکَ، کَحَذَرِکَ مِنْ خَلْفِکَ، وَ مَا هِیَ بِالْهُوَیْنَا الَّتِی تَرْجُو، وَلَکِنَّهَا الدَّاهِیَةُ الْکُبْرَى یُرْکَبُ جَمَلُهَا، وَ یُذَلَّلُّ صَعْبُهَا، وَ یُسَهَّلُ جَبَلُهَا، فَاعْقِلْ عَقْلَکَ، وَامْلِکْ اءَمْرَکَ، وَ خُذْ نَصِیبَکَ وَ حَظَّکَ، فَإِنْ کَرِهْتَ فَتَنَحَّ إِلَى غَیْرِ رَحْبٍ وَ لاَ فِی نَجَاةٍ، فَبِالْحَرِیِّ لَتُکْفَیَنَّ وَ اءَنْتَ نَائِمٌ حَتَّى لاَ یُقَالَ: اءَیْنَ فُلاَنٌ؟
وَاللَّهِ إِنَّهُ لَحَقُّ مَعَ مُحِقِّ، وَ مَا یُبَالِی مَا صَنَعَ الْمُلْحِدُونَ، وَالسَّلاَمُ
نامه اى از آن حضرت (ع ) به ابو موسى اشعرى که عامل او در کوفه بود. به امام خبر رسید که بدان هنگام که مردم را به جنگ با اصحاب جمل فرا مى خوانده ، ابوموسى ، کوفیان را از رفتن به جنگ باز مى داشته و به نشستن در خانه ترغیب مى کرده است :
از بنده خدا، امیرالمؤ منین به عبد الله بن قیس .
اما بعد، از تو به من سخنى رسیده که هم به سود توست و هم بر زیان تو.
چون فرستاده من ، با پیام من نزد تو آید، دامن بر میان زن و بند کمر استوار نماى و از سوراخت بیرون آى و، کسانى را که با تو هستند، فراخوان . اگر دیدى که باید از من اطاعت کنى ، به نزد من آى و اگر در تردید بودى از آن مقام که تو را داده ام کناره گیر.
به خدا سوگند، هر جا که باشى تو را بیاورند و رهایت نکنند تا راه چاره بر تو بسته شود و سرگردان مانى و کره ات با شیر و گداخته ات با ناگداخته آمیخته شود. تو را وادارند که بشتاب از جاى برخیزى و از پیش رویت چنان ترسان شوى که از پشت سرت . این مهم را آسان مپندار که بلایى است بزرگ . باید بر اشترش نشست و توسنش را رام کرد و کوههایش را چون دشت هموار ساخت . پس عقلت را به فرمان آور و رشته کار خود به دست گیر. و نصیب و بهره خویش دریاب . اگر آمدن را خوش ندارى از کار کناره گیر و به تنگناى خود گریز. جایى که در آن ، راه رهایى بسته است . سزاست که دیگران آن کار را کفایت کنند و تو در خواب باشى آنسان ، که هرگز کس نپرسد که فلان کجاست ؟ به خدا سوگند، که این جنگ جنگى است بر حق . همراه کسى که او نیز بر حق است . و او را باکى نیست که ملحدان چه کردند. والسلام .
نامه شماره : 64
و من کتاب له ع إ لى مُعاوِیَةَ جَوابا عَنْ کِتابَه :
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّا کُنَّا نَحْنُ وَ اءَنْتُمْ عَلَى مَا ذَکَرْتَ مِنَ الْاءُلْفَةِ وَالْجَمَاعَةِ، فَفَرَّقَ بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمْ اءَمْسِ اءَنَّا آمَنَّا وَ کَفَرْتُمْ، وَالْیَوْمَ اءَنَّا اسْتَقَمْنَا وَ فُتِنْتُمْ، وَ مَا اءَسْلَمَ مُسْلِمُکُمْ إِلا کَرْها، وَ بَعْدَ اءَنْ کَانَ اءَنْفُ الْإِسْلاَمِ کُلُّهُ لِرَسُولِ اللَّهِ ص حِزْبا.
وَ ذَکَرْتَ اءَنِّی قَتَلْتُ طَلْحَةَ وَالزُّبَیْرَ، وَ شَرَّدْتُ بِعَائِشَةَ، وَ نَزَلْتُ بَیْنَ الْمِصْرَیْنِ؛ وَ ذَلِکَ اءَمْرٌ غِبْتَ عَنْهُ فَلاَ عَلَیْکَ، وَ لاَ الْعُذْرُ فِیهِ إِلَیْکَ.
وَ ذَکَرْتَ اءَنَّکَ زَائِرِی فِی الْمُهَاجِرِینَ وَالْاءَنْصَارِ؛ وَ قَدِ انْقَطَعَتِ الْهِجْرَةُ یَوْمَ اءُسِرَ اءَخُوکَ، فَإِنْ کَانَ فِیهِ عَجَلٌ فَاسْتَرْفِهْ، فَإِنِّی إِنْ اءَزُرْکَ فَذَلِکَ جَدِیرٌ اءَنْ یَکُونَ اللَّهُ إِنَّمَا بَعَثَنِی إِلَیْکَ لِلنِّقْمَةِ مِنْکَ، وَ إِنْ تَزُرْنِی فَکَمَا قَالَ اءَخُو بَنِی اءَسَدٍ:
مُسْتَقْبِلِینَ رِیَاحَ الصَّیْفِ تَضْرِبُهُمْ
بِحَاصِبٍ بَیْنَ اءَغْوَارٍ وَ جُلْمُودِ
وَ عِنْدِی السَّیْفُ الَّذِی اءَعْضَضْتُهُ بِجَدِّکَ وَ خَالِکَ وَ اءَخِیکَ فِی مَقَامٍ وَاحِدٍ، وَ إِنَّکَ - وَاللَّهِ - مَا عَلِمْتُ: الْاءَغْلَفُ الْقَلْبِ، الْمُقَارِبُ الْعَقْلِ، وَالْاءَوْلَى اءَنْ یُقَالَ لَکَ: إِنَّکَ رَقِیتَ سُلَّما اءَطْلَعَکَ مَطْلَعَ سُوءٍ عَلَیْکَ لاَ لَکَ، لِاءَنَّکَ نَشَدْتَ غَیْرَ ضَالَّتِکَ، وَ رَعَیْتَ غَیْرَ سَائِمَتِکَ، وَ طَلَبْتَ اءَمْرا لَسْتَ مِنْ اءَهْلِهِ وَ لاَ فِی مَعْدِنِهِ.
فَمَا اءَبْعَدَ قَوْلَکَ مِنْ فِعْلِکَ وَ قَرِیبٌ مَا اءَشْبَهْتَ مِنْ اءَعْمَامٍ وَ اءَخْوَالٍ حَمَلَتْهُمُ الشَّقَاوَةُ، وَ تَمَنِّی الْبَاطِلِ عَلَى الْجُحُودِ بِمُحَمَّدٍ ص فَصُرِعُوا مَصَارِعَهُمْ حَیْثُ عَلِمْتَ لَمْ یَدْفَعُوا عَظِیما، وَ لَمْ یَمْنَعُوا حَرِیما بِوَقْعِ سُیُوفٍ مَا خَلاَ مِنْهَا الْوَغَى ، وَ لَمْ تُمَاشِهَا الْهُوَیْنَا.
وَ قَدْ اءَکْثَرْتَ فِی قَتَلَةِ عُثْمَانَ، فَادْخُلْ فِیمَا دَخَلَ فِیهِ النَّاسُ، ثُمَّ حَاکِمِ الْقَوْمَ إِلَیَّ اءَحْمِلْکَ وَ إِیَّاهُمْ عَلَى کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى .
وَ اءَمَّا تِلْکَ الَّتِی تُرِیدُ فَإِنَّهَا خُدْعَةُ الصَّبِیِّ عَنِ اللَّبَنِ فِی اءَوَّلِ الْفِصَالِ، وَالسَّلاَمُ لِاءَهْلِهِ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) در پاسخ به معاویه :
اما بعد. چنانکه گفتى ما و شما، پیش از اسلام دوست بودیم و با هم بودیم و دیروز (اسلام ) میان ما و شما جدایى افکند، که ما ایمان آوردیم و شما کافر ماندید.
امروز هم ما استوار ایستاده ایم و شما به فتنه گراییده اید و اسیر هوا شده اید. هیچیک از مسلمانان قوم شما، جز به اکراه ، اسلام نیاوردند، آن هم پس از آنکه سران عرب به رسول الله (صلى الله علیه و آله ) گرویده بودند. گفتى که طلحه و زبیر را من کشته ام و عایشه را آواره و رسوا ساخته ام و میان بصره و کوفه فرود آمده ام ، این کارى است که تو از آن برکنار بودى . پس تو را چه زیان رسید که باید از تو پوزش خواست .
گفتى که با مهاجران و انصار به دیدار من خواهى آمد، و حال آنکه ، آن روز که برادرت اسیر گردید (یعنى در فتح مکه ) هجرت پایان گرفت (46 ) اگر شتاب دارى ، قدرى بیارام . سزاوار آن است که من به سوى تو در حرکت آیم که خدا مرا برانگیخته است که تو را کیفر دهم . و اگر تو به سوى من در حرکت آیى ، چنان است که شاعر بنى اسد گوید:
مستقبلین ریاح الصیف تضربهم
بحاصب بین اغوار و جلمود
((روبروى بادهاى تابستان ایستاده اند باد بر آنها ریگ مى افشاند و آنها میان زمینهاى پست و صخره ها گرفتار آمده اند.))
هنوز آن شمشیر که با آن جد مادرى تو را و دایى تو را و برادرت (47) را کشتم با من است . به خدا سوگند، تو - چنانکه دریافتم - دلى فرو بسته دارى و خردى اندک .
شایسته است درباره تو بگویند که از نردبامى فرا رفته اى و از آن فراز منظره اى ناخوشایند مى بینى و هر چه بینى به زیان توست نه به سود تو. زیرا در طلب گمشده اى هستى که از آن تو نیست و ستورى را مى چرانى که از آن دیگرى است .
مقامى را مى طلبى که سزاوار آن نیستى و نه از معدن آن هستى . چه دور است گفتار تو از کردارت . چه همانندى با عموها و داییهایت ، که آنها را شقاوتشان و آرزوهاى باطلشان واداشت که رسالت محمد (صلى الله علیه و آله ) را انکار کنند و چنانکه مى دانى در ورطه هلاکت افتادند. نتوانستند هیچ حادثه عظیمى را دفع کنند یا از حریم خود دفاع نمایند، زیرا در برابر، مردان شمشیر زنى بودند که میدان نبرد را پر کرده بودند و در رزم سستى نمى نمودند.
درباره قاتلان عثمان فراوان سخن مى گویى . نخست باید در بیعت با من همان کنى که دیگر مردم کرده اند. سپس ، با آنان پیش من به داورى نشینى تا تو را و ایشان را به هر چه کتاب خداى تعالى حکم کند، ملزم سازم . اما آنچه اکنون مى گویى و مى خواهى ، فریفتن کودک است از شیر در آغاز از شیر باز گرفتنش . و سلام بر کسى که شایسته آن باشد.
نامه شماره : 65
و من کتاب له ع إ لَیهِ اءیْضا:
اءَمَّا بَعْدُ، فَقَدْ آنَ لَکَ اءَنْ تَنْتَفِعَ بِاللَّمْحِ الْبَاصِرِ مِنْ عِیَانِ الْاءُمُورِ، فَلَقَدْ سَلَکْتَ مَدَارِجَ اءَسْلاَفِکَ بِادِّعَائِکَ الْاءَبَاطِیلَ، وَاقْتِحَامِکَ غُرُورَ الْمَیْنِ وَالْاءَکَاذِیبِ، وَ بِانْتِحَالِکَ مَا قَدْ عَلاَ عَنْکَ، وَابْتِزَازِکَ لِمَا قَدِ اخْتُزِنَ دُونَکَ، فِرَارا مِنَ الْحَقِّ وَ جُحُودا لِمَا هُوَ اءَلْزَمُ لَکَ مِنْ لَحْمِکَ وَ دَمِکَ، مِمَّا قَدْ وَعَاهُ سَمْعُکَ، وَ مُلِئَ بِهِ صَدْرُکَ.
فَمَا ذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلا الضَّلاَلُ، وَ بَعْدَ الْبَیَانِ إِلا اللَّبْسُ، فَاحْذَرِ الشُّبْهَةَ وَاشْتِمَالَهَا عَلَى لُبْسَتِهَا، فَإِنَّ الْفِتْنَةَ طَالَمَا اءَغْدَفَتْ جَلاَبِیبَهَا، وَ اءَغْشَتِ الْاءَبْصَارَ ظُلْمَتُهَا.
وَ قَدْ اءَتَانِی کِتَابٌ مِنْکَ ذُو اءَفَانِینَ مِنَ الْقَوْلِ ضَعُفَتْ قُوَاهَا عَنِ السِّلْمِ، وَ اءَسَاطِیرَ لَمْ یَحُکْهَا مِنْکَ عِلْمٌ وَ لاَ حِلْمٌ، اءَصْبَحْتَ مِنْهَا کَالْخَائِضِ فِی الدَّهَاسِ، وَالْخَابِطِ فِی الدِّیمَاسِ، وَ تَرَقَّیْتَ إِلَى مَرْقَبَةٍ بَعِیدَةِ الْمَرَامِ، نَازِحَةِ الْاءَعْلاَمِ، تَقْصُرُ دُونَهَا الْاءَنُوقُ، وَ یُحَاذَى بِهَا الْعَیُّوقُ.
وَ حَاشَ لِلَّهِ اءَنْ تَلِیَ لِلْمُسْلِمِینَ بَعْدِی صَدْرا اءَوْ وِرْدا، اءَوْ اءُجْرِیَ لَکَ عَلَى اءَحَدٍ مِنْهُمْ عَقْدا اءَوْ عَهْدا، فَمِنَ الْآنَ فَتَدَارَکْ نَفْسَکَ وَانْظُرْ لَهَا، فَإِنَّکَ إِنْ فَرَّطْتَ حَتَّى یَنْهَدَ إِلَیْکَ عِبَادُ اللَّهِ اءُرْتِجَتْ عَلَیْکَ الْاءُمُورُ، وَ مُنِعْتَ اءَمْرا هُوَ مِنْکَ الْیَوْمَ مَقْبُولٌ، وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) نیز به معاویه :
اما بعد، وقت آن رسیده که دیده بصیرت بگشایى و از آنچه عیان است ، منتفع شوى . اما تو به همان راهى که گذشتگانت مى رفتند، قدم نهادى و دعویهاى باطل کردى . مشتى دروغ برساخته اى و در اذهان عوام انداخته اى . مقامى به خود بستى که از شاءن تو بس برتر است و چیزى را که براى دیگران اندوخته شده بود، بربودى . به جهت فرار از حق ، بیعتى را که از گوشت و خونت بر تو لازمتر است ، انکار کردى و آنچه را که هنوز گوش تو از آن پر و سینه ات از آن انباشته است ، ناشنیده انگاشتى .
بعد از حق ، جز گمراهى آشکار چه تواند بود و بعد از صراحت ، جز آمیختن حق به باطل چه توان یافت . پس حذر کن از شبهت و از آمیختن آن به حق و باطل بپرهیز.که زمان درازى است که فتنه پرده هاى خود آویخته و ظلمت آن دیدگان را کور ساخته است .
نامه اى از تو به من رسید، سراسر سخن پردازى و مبهم و مغشوش ، در آشتى جویى ، سست و ناتوان . افسانه هایى که در بافتن آن نه دانشى به کار رفته و نه خردى . همانند کسى شده اى که بر روى ریگ روان راه مى سپرد یا در بیابانى تاریک ، بى آنکه راه را بشناسد، گام برمى دارد. مى خواهى به جایى فرا روى که براى تو دست نایافتنى است و به راهى روى که نشانه هایش ناپیداست . عقابان بلند پرواز به اوج آن نتوانند رسید که در بلندى همبر عیوق است .
پناه مى برم به خدا، که پس از من بست و گشاد کارهاى مسلمانان را تو بر دست گیرى . یا تو را منصبى دهم که با یکى از آنها عقدى توانى بست یا پیمانى توانى نهاد.
پس ، هم اکنون ، در پى چاره کار خویش باش که اگر تقصیر و کوتاهى کنى ، بندگان خدا به سوى تو بسیج شوند و درهاى چاره به رویت بسته گردد، و آنچه امروز از تو مى پذیرند، دیگر نخواهند پذیرفت . والسلام .



تاریخ : سه شنبه 89/6/30 | 12:2 صبح | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
نامه شماره : از شماره 66 تا70
و من کتاب له ع إ لى عَبْدِ اللّهِ بْنِ الْعَبَاسِ، وَ قَدْ تَقَدَّمَ ذِکْرُهُ بِخِلافِ هذِهِ الرَّوایَةِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ الْعَبْدَ لَیَفْرَحُ بِالشَّیْءِ الَّذِی لَمْ یَکُنْ لِیَفُوتَهُ، وَ یَحْزَنُ عَلَى الشَّیْءِ الَّذِی لَمْ یَکُنْ لِیُصِیبَهُ، فَلاَ یَکُنْ اءَفْضَلَ مَا نِلْتَ فِی نَفْسِکَ مِنْ دُنْیَاکَ بُلُوغُ لَذَّةٍ اءَوْ شِفَاءُ غَیْظٍ، وَ لَکِنْ إِطْفَاءُ بَاطِلٍ وَ إِحْیَاءُ حَقِّ، وَ لْیَکُنْ سُرُورُکَ بِمَا قَدَّمْتَ، وَ اءَسَفُکَ عَلَى مَا خَلَّفْتَ، وَ هَمُّکَ فِیمَا بَعْدَ الْمَوْتِ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به عبد الله بن عباس و پیش از این روایت دیگرى از این نامه را آوردیم :
اما بعد، آدمى گاه به چیزى که سرانجام نصیب او خواهد شد، شادمان مى شود. و گاه بر چیزى که مقدر نشده که به او برسد، غمگین مى گردد. پس نباید بهترین چیزى که در این دنیا بدان نایل مى آیى ، رسیدن به لذتى یا فرو نشاندن کینه اى باشد، بلکه باید خاموش ‍ کردن باطلى بود یا زنده کردن حقى . باید شادمانى تو به سبب چیزهایى باشد که پیشاپیش براى آخرتت فرستاده اى و اندوه و دریغ تو، بر آنچه در این دنیا به جاى مى گذارى . و باید که همه همّ تو منحصر به امور پس از مرگ باشد.
نامه شماره : 67
و من کتاب له ع إ لى قُثَم بْنِ الْعَبَاسِ، وَ هُوَ عامِلُهُ عَلَى مَکَّةَ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَاءَقِمْ لِلنَّاسِ الْحَجَّ، وَ ذَکِّرْهُمْ بِاءَیّامِ اللّهِ، وَاجْلِسْ لَهُمُ الْعَصْرَیْنِ فَاءَفْتِ الْمُسْتَفْتِیَ، وَ عَلِّمِ الْجَاهِلَ، وَ ذَاکِرِ الْعَالِمَ، وَ لاَ یَکُنْ لَکَ إِلَى النَّاسِ سَفِیرٌ إِلا لِسَانُکَ، وَ لاَ حَاجِبٌ إِلا وَجْهُکَ، وَ لاَ تَحْجُبَنَّ ذَا حَاجَةٍ عَنْ لِقَائِکَ بِهَا، فَإِنَّهَا إِنْ ذِیدَتْ عَنْ اءَبْوَابِکَ فِی اءَوَّلِ وِرْدِهَا لَمْ تُحْمَدْ فِیمَا بَعْدُ عَلَى قَضَائِهَا.
وَانْظُرْ إِلَى مَا اجْتَمَعَ عِنْدَکَ مِنْ مَالِ اللَّهِ فَاصْرِفْهُ إِلَى مَنْ قِبَلَکَ مِنْ ذَوِی الْعِیَالِ وَالْمَجَاعَةِ، مُصِیبا بِهِ مَوَاضِعَ الْمَفاقِرِ وَالْخَلَّاتِ، وَ مَا فَضَلَ عَنْ ذَلِکَ فَاحْمِلْهُ إِلَیْنَا لِنَقْسِمَهُ فِیمَنْ قِبَلَنَا، وَ مُرْ اءَهْلَ مَکَّةَ اءَنْ لا یَأْخُذُوا مِنْ سَاکِنٍ اءَجْرا، فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَقُولُ: سَواءً الْعاکِفُ فِیهِ وَالْبادِ فَالْعَاکِفُ: الْمُقِیمُ بِهِ، وَالْبَادِی : الَّذِی یَحُجُّ إِلَیْهِ مِنْ غَیْرِ اءَهْلِهِ، وَفَّقَنَا اللَّهُ وَ إِیَّاکُمْ لِمَحَائِّهِ وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به قثم بن عباس ، که عامل او در مکه بود:
اما بعد، حج را براى مردم بر پاى دار و ایام الله را به یادشان آور و هر بامداد و شامگاه برایشان به مجلس بنشین و کسى را که در امرى فتوا خواهد، فتوا ده . نادان را علم بیاموز و با عالم مذاکره کن . میان تو و مردم ، پیام رسانى جز زبانت و حاجبى جز رویت نباشد. هیچ نیازمندى را از دیدار خود باز مدار. زیرا اگر در آغاز از درگاه تو رانده شود و سپس ، نیاز او بر آورى ، کس تو را نستاید.
در مال خدا که نزد تو گرد مى آید، نظر کن ، آن را به عیالمندان و گرسنگانى که در نزد تو هستند و به محتاجان و فقیران برسان . و هر چه افزون آید، نزد ما روانه اش دار، تا ما نیز آن را به محتاجانى ، که نزد ما هستند، برسانیم . مردم مکه را فرمان ده که از کسانى که در خانه هایشان سکونت مى کنند، کرایه نستانند. زیرا خداى تعالى مى فرماید ((سواء العاکف فیه و الباد)) عاکف و بادى در آن یکسان اند. عاکف کسى است ، که در مکه مقیم است و بادى کسى است ، که از مردم مکه نیست و به حج آمده است . خداوند ما و شما را به آنچه دوست دارد، توفیق دهد. والسلام .
نامه شماره : 68
و من کتاب له ع إ لى سَلْمانَ الْفارِسِی رَحِمَهُ اللّهُ قَبْلَ اءَیّامِ خِلافَتِهِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّمَا مَثَلُ الدُّنْیَا مَثَلُ الْحَیَّةِ، لَیِّنٌ مَسُّهَا، قَاتِلٌ سَمُّهَا، فَاءَعْرِضْ عَمَّا یُعْجِبُکَ فِیهَا لِقِلَّةِ مَا یَصْحَبُکَ مِنْهَا، وَ ضَعْ عَنْکَ هُمُومَهَا لِمَا اءَیْقَنْتَ بِهِ مِنْ فِرَاقِهَا وَ تَصَرُّفِ حَالاَتِهَا، وَ کُنْ آنَسَ مَا تَکُونُ بِهَا اءَحْذَرَ مَا تَکُونُ مِنْهَا، فَإِنَّ صَاحِبَهَا کُلَّمَا اطْمَاءَنَّ فِیهَا إِلَى سُرُورٍ اءَشْخَصَتْهُ عَنْهُ إِلَى مَحْذُورٍ، اءَوْ إِلَى إِینَاسٍ اءَزَالَتْهُ عَنْهُ إِلَى إِیحَاشٍ وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به سلمان فارسى ، رحمه الله ، پیش از ایام خلافت او:
اما بعد، این دنیا همانند مار است که چون دست بر او کشند، نرم آید، ولى زهرش کشنده است . از هر چه در این دنیا شادمانت مى دارد، رخ برتاب . زیرا اندکى از آن با تو همراه ماند. اندوه دنیا از دل به در کن ، زیرا به جدایى دنیا از خود یقین دارى . هر چه انس ‍ تو به دنیا افزون شود باید که بیشتر از آن حذر کنى . زیرا دنیا دار، هر گاه به شادمانیى دلبستگى یابد، دنیا او را از آن شادمانى به بلایى مى کشاند. و هر گاه انس گرفتنش موجب آرمیدن گردد او را از آن حال به ترس و هراس مى افکند. والسلام .
نامه شماره : 69
و من کتاب له ع إ لَى الْحارِثِ الْهَمَدانی :
وَ تَمَسَّکْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَاسْتَنْصِحْهُ، وَ اءَحِلَّ حَلاَلَهُ، وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ، وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ، وَاعْتَبِرْ بِمَا مَضَى مِنَ الدُّنْیَا مَا بَقِیَ مِنْهَا، فَإِنَّ بَعْضَهَا یُشْبِهُ بَعْضا، وَ آخِرَهَا لاَحِقٌ بِاءَوَّلِهَا، وَ کُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ.
وَ عَظِّمِ اسْمَ اللَّهِ اءَنْ تَذْکُرَهُ إِلا عَلَى حَقِّ، وَ اءَکْثِرْ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ، وَ لاَ تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلا بِشَرْطٍ وَثِیقٍ، وَاحْذَرْ کُلَّ عَمَلٍ یَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ وَ یُکْرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِینَ، وَاحْذَرْ کُلَّ عَمَلٍ یُعْمَلُ بِهِ فِی السِّرِّ وَ یُسْتَحَى مِنْهُ فِی الْعَلاَنِیَةِ، وَاحْذَرْ کُلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ اءَنْکَرَهُ اءَوْ اعْتَذَرَ مِنْهُ، وَ لاَ تَجْعَلْ عِرْضَکَ غَرَضا لِنِبَالِ الْقَوْلِ، وَ لاَ تُحَدِّثِ النَّاسَ بِکُلِّ مَا سَمِعْتَ فَکَفَى بِذَلِکَ کَذِبا، وَ لاَ تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ کُلَّ مَا حَدَّثُوکَ بِهِ فَکَفَى بِذَلِکَ جَهْلاً، وَاکْظِمِ الْغَیْظَ وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ القُدْرَةِ وَاحْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ، وَاصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ تَکُنْ لَکَ الْعَاقِبَةُ، وَاسْتَصْلِحْ کُلَّ نِعْمَةٍ اءَنْعَمَهَا اللَّهُ عَلَیْکَ، وَ لاَ تُضَیِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عِنْدَکَ، وَ لْیُرَ عَلَیْکَ اءَثَرُ مَا اءَنْعَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَیْکَ.
وَاعْلَمْ اءَنَّ اءَفْضَلَ الْمُؤْمِنِینَ اءَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ اءَهْلِهِ وَ مَالِهِ، وَ إِنَّکَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَیْرٍ یَبْقَ لَکَ ذُخْرُهُ، وَ مَا تُؤَخِّرْهُ یَکُنْ لِغَیْرِکَ خَیْرُهُ، وَاحْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ یَفِیلُ رَاءْیُهُ وَ یُنْکَرُ عَمَلُهُ، فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ، وَاسْکُنِ الْاءَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِینَ وَاحْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَالْجَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْاءَعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ، وَاقْصُرْ رَاءْیَکَ عَلَى مَا یَعْنِیکَ، وَ إِیَّاکَ وَ مَقَاعِدَ الْاءَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّیْطَانِ وَ مَعَارِیضُ الْفِتَنِ، وَ اءَکْثِرْ اءَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَیْهِ فَإِنَّ ذَلِکَ مِنْ اءَبْوَابِ الشُّکْرِ، وَ لاَ تُسَافِرْ فِی یَوْمِ جُمُعَةٍ حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلاَةَ إِلا فَاصِلاً فِی سَبِیلِ اللَّهِ، اءَوْ فِی اءَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ، وَ اءَطِعِ اللَّهَ فِی جَمِیعِ اءُمُورِکَ فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ فَاضِلَةٌ عَلَى مَا سِوَاهَا، وَ خَادِعْ نَفْسَکَ فِی الْعِبَادَةِ، وَارْفُقْ بِهَا وَ لاَ تَقْهَرْهَا، وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلا مَا کَانَ مَکْتُوبا عَلَیْکَ مِنَ الْفَرِیضَةِ، فَإِنَّهُ لاَبُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا، وَ إِیَّاکَ اءَنْ یَنْزِلَ بِکَ الْمَوْتُ وَ اءَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّکَ فِی طَلَبِ الدُّنْیَا، وَ إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ، وَ وَقِّرِ اللَّهَ وَ اءَحْبِبْ اءَحِبَّاءَهُ، وَاحْذَرِ الْغَضَبَ فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِیمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِیسَ، وَالسَّلاَمُ.
از نامه آن حضرت (ع ) به حارث همدانى :
به ریسمان قرآن چنگ در زن و از آن نصیحت بجوى . حلالش را حلال بدار و حرامش را حرام . حقى را که پیش از این بوده است تصدیق کن . آنچه را از دنیا مانده است به آنچه از آن گذشته است ، قیاس نماى . زیرا آنچه از آن باقى مانده ، همانند گذشته آن است و پایانش پیوسته است به آغاز آن و سراسر آن ناپایدار و رفتنى است .نام خدا را بزرگ شمار و جز براى حق بر زبانش میاور. فراوان از مرگ و جهان پس از مرگ یاد کن و آروزى مرگ مکن ، مگر به شرطى محکم و استوار. از هر کار که کننده آن انجامش دادنش را از خود مى پسندد و از دیگر مسلمانان ناپسند مى دارد حذر کن .
از هر کار که در نهان انجام گیرد، ولى به آشکارا سبب شرمسارى شود، دورى نماى . از هر کارى که چون از کننده اش پرسند، انکارش کند و عذر آورد بپرهیز. آبروى خود را هدف تیرهاى سخن مردم قرار مده . هر چه شنیدى به دیگران مگوى که همین بس که تو را دروغگو شمرند و هر چه شنیدى ، انکارش مکن که همین بس که تو را نادان شمرند. خشم خود فرو خور و به هنگام قدرت ، گذشت نماى و در وقت غضب بردبار باش و چون توانایى یافتى گناه دیگران را عفو کن تا عاقبت نیک از آن تو بود.
و سپاس هر نعمتى را که خدا به تو داده به جاى آر تا نعمتت پایدار ماند. هیچیک از نعمتهایى را که خدا به تو عنایت کرده ، تباه منماى و باید که نشان نعمت خداوندى بر تو آشکار بود.
بدان که بهترین مؤ منان کسى است که جان خود و خویشاوندان و دارایى خود را پیش از دیگران در راه خدا تقدیم دارد. زیرا هر خیر که پیشاپیش فرستى ، اندوخته شده ، براى تو بماند و هر چه واپس نهى ، خیرش به دیگرى رسد. بپرهیز از مصاحبت هر کس که عملش ناپسند باشد، که هر کس را به دوستش شناسند.
در شهرهاى بزرگ سکونت گیر که محل اجتماع مسلمانان است و از جایى که منزلگاه غفلت و ستم است و طاعت خداوند را یاران اندک است ، بپرهیز.
اندیشه خود منحصر به امورى دار که به کارت آید و از نشستن بر سر بازارها حذر کن که جایگاه شیطان است و محل بروز فتنه هاست . بر کسانى که تو را بر آنان برترى است ، فراوان ، نظر کن که نظر کردن تو سپاسگزارى از نعمت است .در روز جمعه سفر مکن تا در نماز جمعه حاضر آیى ، مگر اینکه سفرت در راه خدا باشد یا کارى باشد که در انجام دادنش ناچار باشى . در همه کارها خدا را اطاعت کن ، زیرا اطاعت حق از هر کار دیگر برتر است . نفس را در عبادت بفریب و با او مدارا کن و بر او قهر منماى . و به هنگام فراغت و آسایشش او را دریاب ، مگر در آنچه بر تو واجب است که از به جاى آوردن و مراعات آن در وقت مقرر، چاره اى نیست . بترس که مرگ به سراغت آید و تو در طلب دنیا از خداى گریخته باشى . بپرهیز از مصاحبت بد کاران که شرّ پیوسته به شرّ است .خدا را بزرگ دار و دوستانش را دوست بدار و از خشم بپرهیز که خشم از سپاهیان ابلیس است . والسلام .



تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:48 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
نامه شماره : از شماره70 تا79
و من کتاب له ع إ لى سَهْلِ بْنِ حُنَیفٍ الا نصاری ، وَ هُوَ عامِلُهُ، عَلَى الْمَدینَةِ فِی مَعْنى قَوْمٍ مِنْ اءَهْلِها لَحِقوا بِمُعاویَةَ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَقَدْ بَلَغَنِی اءَنَّ رِجَالاً مِمَّنْ قِبَلَکَ یَتَسَلَّلُونَ إِلَى مُعَاوِیَةَ، فَلاَ تَأْسَفْ عَلَى مَا یَفُوتُکَ مِنْ عَدَدِهِمْ، وَ یَذْهَبُ عَنْکَ مِنْ مَدَدِهِمْ، فَکَفَى لَهُمْ غَیّا وَ لَکَ مِنْهُمْ شَافِیا فِرَارُهُمْ مِنَ الْهُدَى وَالْحَقِّ، وَ إِیضَاعُهُمْ إِلَى الْعَمَى وَالْجَهْلِ، وَإِنَّمَا هُمْ اءَهْلُ دُنْیَا مُقْبِلُونَ عَلَیْهَا، وَ مُهْطِعُونَ إِلَیْهَا، وَ قَدْ عَرَفُوا الْعَدْلَ وَ رَاءَوْهُ وَ سَمِعُوهُ وَ وَعَوْهُ وَ عَلِمُوا اءَنَّ النَّاسَ عِنْدَنَا فِی الْحَقِّ اءُسْوَةٌ، فَهَرَبُوا إِلَى الْاءَثَرَةِ، فَبُعْدا لَهُمْ وَ سُحْقا، إِنَّهُمْ - وَاللَّهِ - لَمْ یَنْفِرُوا مِنْ جَوْرٍ، وَ لَمْ یَلْحَقُوا بِعَدْلٍ، وَ إِنَّا لَنَطْمَعُ فِی هَذَا الْاءَمْرِ اءَنْ یُذَلِّلَ اللَّهُ لَنَا صَعْبَهُ، وَ یُسَهِّلَ لَنَا حَزْنَهُ، إِنْ شَاءَ اللَّهُ، وَالسَّلاَمُ عَلَیْکَ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به سهل بن حنیف انصارى که از سوى آن حضرت حاکم مدینه بود. در این باب که شمارى ازکسانى که نزد او بودند به معاویه پیوستند:
اما بعد، به من خبر رسید که برخى از مردانى که در فرمان تواند، پنهانى ، به نزد معاویه مى گریزند. غمگین مباش اگر از شمار سپاهیانت کاسته مى شود یا یارى شمارى از ایشان را از دست مى دهى . کیفر ایشان همین بس که به گمراهى افتاده اند و تو از زحمتشان رهایى یافته اى . آنان از هدایت و حق گریخته اند و به نابینایى و نادانى افتاده اند. اینان ، یاران دنیا بودند و به دنیا روى آوردند و به سوى آن شتافتند. حکومت عدل ما را دیدند و شناختند و آوازه آن را شنیدند و به گوش سپردند. دریافته بودند که در اینجا مردم در برابر حق و عدالت برابرند. پس گریختند تا مگر خود به سودى برسند. خداوند ایشان را از رحمت خود دور گرداند. اینان از ستم نگریخته اند و به عدل نیز نخواهند رسید و در این کار از خدا مى خواهیم ، دشواریها را برایمان آسان سازد. و ناهمواریها را هموار گرداند. ان شاء الله . والسلام .
نامه شماره : 71
و من کتاب له ع إ لَى الْمُنْذِرِ بْنِ الْجارُودِ الْعَبْدی ، وَ قَدْ کانَ اسْتَعْمَلَهُ عَلى بَعْضِ النَّواحِى فَخانَ الامانَةَ فِى بَعْضِ ما وَلاهُ مِنْ اءَعْمالِهِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ صَلاَحَ اءَبِیکَ غَرَّنِی مِنْکَ، وَ ظَنَنْتُ اءَنَّکَ تَتَّبِعُ هَدْیَهُ، وَ تَسْلُکُ سَبِیلَهُ، فَإِذَا اءَنْتَ فِیمَا رُقِّیَ إِلَیَّ عَنْکَ لاَ تَدَعُ لِهَوَاکَ انْقِیَادا، وَ لاَ تُبْقِی لِآخِرَتِکَ عَتَادا، تَعْمُرُ دُنْیَاکَ بِخَرَابِ آخِرَتِکَ، وَ تَصِلُ عَشِیرَتَکَ بِقَطِیعَةِ دِینِکَ.
وَلَئِنْ کَانَ مَا بَلَغَنِی عَنْکَ حَقّا لَجَمَلُ اءَهْلِکَ وَ شِسْعُ نَعْلِکَ خَیْرٌ مِنْکَ وَ مَنْ کَانَ بِصِفَتِکَ فَلَیْسَ بِاءَهْلٍ اءَنْ یُسَدَّ بِهِ ثَغْرٌ، اءَوْ یُنْفَذَ بِهِ اءَمْرٌ، اءَوْ یُعْلَى لَهُ قَدْرٌ، اءَوْ یُشْرَکَ فِی اءَمَانَةٍ، اءَوْ یُؤْمَنَ عَلَى خِیانَةٍ، فَاءَقْبِلْ إِلَیَّ حِینَ یَصِلُ إِلَیْکَ کِتَابِی هَذَا إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
قال الرضى :
وَ الْمُنْذِرُ هذا هُوَ الَّذِی قالَ فِیهِ اءَمِیرُ الْمؤ مِنِین ع : إ نَّهُ لَنَظَارُ فِی عِطْفَیْهِ، مُخْتالْ فِی بُرْدَیْهِ، تَفَالْ فِی شِراکَیْهِ.
از نامه آن حضرت (ع ) به منذر بن الجارود العبدى که در پاره اى از آنچه او را بر آن ولایت داده بود، خیانت کرد:
اما بعد، درستکارى پدرت مرا در انتصاب تو بفریفت و پنداشتم که تو از روش او پیروى مى کنى و به راه او مى روى . ولى ، آنسان ، که به من خبر رسیده تو فرمانبردارى از نفس خود را فرو نمى هلى و براى آخرتت اندوخته اى نمى نهى و با ویران ساختن آخرتت مى خواهى دنیایت را آبادان سازى و به بهاى بریدن از دینت به عشیره خود مى پیوندى . اگر آنچه مرا خبر داده اند، درست باشد، پس ‍ اشتر قبیله ات و بند کفشت از تو بهتر توانند بود. کسانى همانند تو هیچ مرزى را استوار نتوانند داشت و لایق آن نیستند که بر رتبه و مقامشان افزوده شود یا در امانتى شریکشان سازند یا از خیانتشان در امان تواند بود. این نامه من که به تو رسید بر فور به نزد من در حرکت آى . ان شاء الله .
شریف رضى گوید :
این منذر همان است که امیرالمؤ منین درباره او فرمود از روى خودپسندى پیوسته به چپ و راست خود مى نگرد و در دو برد گرانبهاى خود مى خرامد و کفشهاى خود را فوت مى کند که گرد از آنها بزداید:
نامه شماره : 72
و من کتاب له ع إ لى عَبْدِ اللَه بْنِ الْعَبَاسِ، رَحِمَةُ اللَهُ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّکَ لَسْتَ بِسَابِقٍ اءَجَلَکَ، وَ لاَ مَرْزُوقٍ مَا لَیْسَ لَکَ، وَ اعْلَمْ بِاءَنَّ الدَّهْرَ یَوْمَانِ: یَوْمٌ لَکَ وَ یَوْمٌ عَلَیْکَ وَ اءَنَّ الدُّنْیَا دَارُ دُوَلٍ، فَمَا کَانَ مِنْهَا لَکَ اءَتَاکَ عَلَى ضَعْفِکَ، وَ مَا کَانَ مِنْهَا عَلَیْکَ لَمْ تَدْفَعْهُ بِقُوَّتِکَ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به عبد الله بن عباس :
اما بعد، تو بر اجلت پیشى نخواهى گرفت و آنچه روزى تو نیست به تواش ندهند و بدان که دنیا دو روز است روزى به سود تو و روزى به زیان تو. و دنیا سرایى است که پیوسته دست به دست مى گردد. آنچه از آن تو باشد، سرانجام ، به تو خواهد رسید، هر چند، ناتوان باشى و آنچه بر زیان توست ، دفعش نتوانى کرد، هر چند، نیرومند باشى .
نامه شماره : 73
و من کتاب له ع إ لى مُعاوِیَةَ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنِّی عَلَى التَّرَدُّدِ فِی جَوَابِکَ، وَ الاِسْتِمَاعِ إِلَى کِتَابِکَ لَمُوَهِّنٌ رَاءْیِی وَ مُخَطِّئٌ فِرَاسَتِی وَ إِنَّکَ إِذْ تُحَاوِلُنِی الْاءُمُورَ وَ تُرَاجِعُنِی السُّطُورَ کَالْمُسْتَثْقِلِ النَّائِمِ تَکْذِبُهُ اءَحْلاَمُهُ وَ الْمُتَحَیِّرِ الْقَائِمِ یَبْهَظُهُ مَقَامُهُ، لاَ یَدْرِی : اءَ لَهُ مَا یَأْتِی اءَمْ عَلَیْهِ؟ وَ لَسْتَ بِهِ غَیْرَ اءَنَّهُ بِکَ شَبِیهٌ، وَ اءُقْسِمُ بِاللَّهِ إِنَّهُ لَوْ لاَ بَعْضُ الاِسْتِبْقَاءِ لَوَصَلَتْ إِلَیْکَ مِنِّی قَوَارِعُ تَقْرَعُ الْعَظْمَ، وَ تَهْلِسُ اللَّحْمَ، وَ اعْلَمْ اءَنَّ الشَّیْطَانَ قَدْ ثَبَّطَکَ عَنْ اءَنْ تُرَاجِعَ اءَحْسَنَ اءُمُورِکَ، وَ تَأْذَنَ لِمَقَالِ نَصِیحَتِکَ وَ السَّلاَمُ لِاءَهْلِهِ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) به معاویه :
اما بعد، من از اینکه ، پى در پى ، به نامه هایت پاسخ مى دهم و به گفته هایت گوش مى سپارم پندارم که مردى سست راى شده ام و در فراست و هوشیارى گرفتار خطا گشته ام . تو هنگامى که نامه اى به من مى نویسى و چیزى مى طلبى به کسى مى مانى که در خواب گران است و خوابهاى دروغ مى بیند. یا همانند حیرت زده اى هستى که سرگردان ایستاده و از ایستادن به مشقت افتاده و نمى داند، آنچه به سراغش مى آید به سود اوست یا به زیان اوست . البته تو همانند او نیستى ، او همانند توست . به خدا سوگند، اگر نمى خواستم که زنده بمانى ، بلاهایى از من به تو مى رسید که استخوانت را خرد سازد و گوشت تنت را آب کند. بدان ، که شیطان تو را بر جاى داشته و نمى گذارد به بهترین کارهایت باز گردى و گوش به نصیحت بسپارى . و سلام به آنکه شایسته سلام است .
نامه شماره : 74
و من حلف له ع کَتَبَهُ بَیْنَ رَبِیعَةَ وَ الْیَمنِ، وَ نُقِلَ مِنْ خَطَّ هِشامِ بْنِ الْکَلْبِىٍَّّ:
هَذَا مَا اجْتَمَعَ عَلَیْهِ اءَهْلُ الْیَمَنِ حَاضِرُهَا وَ بَادِیهَا، وَ رَبِیعَةُ حَاضِرُهَا وَ بَادِیهَا اءَنَّهُمْ عَلَى کِتَابِ اللَّهِ؛ یَدْعُونَ إِلَیْهِ، وَ یَأْمُرُونَ بِهِ، وَ یُجِیبُونَ مَنْ دَعَا إِلَیْهِ وَ اءَمَرَ بِهِ، لاَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنا، وَ لاَ یَرْضَوْنَ بِهِ بَدَلاً، وَ اءَنَّهُمْ یَدٌ وَاحِدَةٌ عَلَى مَنْ خَالَفَ ذَلِکَ وَ تَرَکَهُ، اءَنْصَارٌ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ، دَعْوَتُهُمْ وَاحِدَةٌ، لاَ یَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ لِمَعْتَبَةِ عَاتِبٍ، وَ لاَ لِغَضَبِ غَاضِبٍ، وَ لاَ لاِسْتِذْلاَلِ قَوْمٍ قَوْما، وَ لاَ لِمَسَبَّةِ قَوْمٍ قَوْما عَلَى ذَلِکَ شَاهِدُهُمْ وَ غَائِبُهُمْ وَ سَفِیهُهُمْ وَ عَالِمُهُمْ وَ حَلِیمُهُمْ وَ جَاهِلُهُمْ، ثُمَّ إِنَّ عَلَیْهِمْ بِذَلِکَ عَهْدَ اللَّهِ وَ مِیثَاقَهُ إِنَّ عَهْدَ اللَّهِ کَانَ مَسْئُولاً.
وَ کَتَبَ: عَلِیُّ بْنُ اءَبِی طَالِبٍ.
پیمان نامه اى از آن حضرت (ع ) میان ربیعه و یمن . از روى خط هشام بن الکلبى نقل شده است :
این پیمان نامه اى است که اهل یمن و مردم ربیعه ، چه آنها که شهرنشین اند، و چه آنها که بیابان نشین اند، بر آن توافق کرده اند که از کتاب خدا پیروى کنند و مردم را به آن فرا خوانند و از مردم بخواهند که آن را بپذیرند. و هر کس را که به کتاب خدا دعوت کند و بدان فرمان دهد، اجابت کنند. و در برابر این کار مزدى نطلبند و جز به آن به کار دیگر خرسند نشوند. و بر ضد کسى که این پیمان بشکند یا آن را ترک گوید، دست به دست هم دهند. و یار و مددکار یکدیگر باشند و سخنشان یکى شود، و عهد خود را به سبب سرزنش یا خشم این و آن یا به سبب خوار ساختن و دشنام دادن گروهى گروه دیگر را، نشکنند. و بر آن گواه است ، آنکه از ایشان حاضر است یا غایب است و هر که سفیه است یا داناست و هر که بردبار است و هر که نادان است . عهد و پیمان خدا در این عهد نامه بر عهده شماست و از پیمان خدا سؤ ال خواهند کرد. نوشت آن را على بن ابى طالب .
نامه شماره : 75
و من کتاب له ع إ لى مُعاوِیَةَ مِنَ الْمَدینَهِ فِی اءَوَّلِ ما بُویِعَ لَهُ بِالْخِلافَةِ، ذَکَرَهُ الْواقِدِىٍُّّ فِی کِتابِ الْجَمَلِ:
مِنْ عَبْدِ اللَّهِ عَلِیِّ اءَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ إِلَى مُعَاوِیَةَ بْنِ اءَبِی سُفْیَانَ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَقَدْ عَلِمْتَ إِعْذَارِی فِیکُمْ وَ إِعْرَاضِی عَنْکُمْ، حَتَّى کَانَ مَا لاَ بُدَّ مِنْهُ وَ لاَ دَفْعَ لَهُ، وَ الْحَدِیثُ طَوِیلٌ، وَ الْکَلاَمُ کَثِیرٌ، وَ قَدْ اءَدْبَرَ مَا اءَدْبَرَ، وَ اءَقْبَلَ مَا اءَقْبَلَ، فَبَایِعْ مَنْ قِبَلَکَ وَ اءَقْبِلْ إِلَیَّ فِی وَفْدٍ مِنْ اءَصْحَابِکَ، وَالسَّلاَمُ.
نامه اى از آن حضرت (ع ) از مدینه ، در آغاز بیعت با او به خلافت به معاویه نوشته است واقدى آن را در کتاب الجمل آورده است :
از بنده خدا، امیرالمؤ منین ، به معاویة بن ابى سفیان
اما بعد، مى دانى که من اگر چیزى درباره شما گفته ام یا از شما روى گردانیده ام ، معذور بوده ام . تا آن اتفاق که باید بیفتد، افتاد و دفع آن را چاره نبود. و این سخن دراز است و حرف بسیار. گذشته گذشت و آمدنى آمد. پس از آنان که در نزد تو هستند، بیعت بستان و با جمع یارانت به نزد من آى . والسلام .
نامه شماره : 76
و من وصیة له ع لَعَبْدِ اللَه بْنِ الْعَبَاسِ، عِنْدَ اسْتِخْلافِهِ إ یَاهُ عَلَى الْبَصرَةِ:
سَعِ النَّاسَ بِوَجْهِکَ وَ مَجْلِسِکَ وَ حُکْمِکَ، وَ إِیَّاکَ وَ الْغَضَبَ فَإِنَّهُ طَیْرَةٌ مِنَ الشَّیْطَانِ، وَ اعْلَمْ اءَنَّ مَا قَرَّبَکَ مِنَ اللَّهِ یُبَاعِدُکَ مِنَ النَّارِ، وَ مَا بَاعَدَکَ مِنَ اللَّهِ یُقَرِّبُکَ مِنَ النَّارِ.
وصیت آن حضرت (ع ) به ابن عباس ، هنگامى که او را در بصره جانشین خود ساخت :
با مردم گشاده رو باش ، آنگاه که به مجلست در آیند و آنگاه که درباره آنها حکمى کنى . از خشم بپرهیز که خشم نشان سبک مغزى از سوى شیطان است و بدان که هر چه تو را به خدا نزدیک مى کند، از آتش دور مى سازد و آنچه از خدا دور مى سازد به آتش نزدیک مى کند.
نامه شماره : 77
و من وصیة له ع لِعَبْدِ اللَه بْنِ الْعَباسِ لَمَا بَعَثَهُ لِلاْحْتِجاجَ عَلَى الْخَوارِج :
لاَ تُخَاصِمْهُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّ الْقُرْآنَ حَمَّالٌ ذُو وُجُوهٍ تَقُولُ وَ یَقُولُونَ، وَ لَکِنْ خاصِمْهُمْ لابِالسُّنَّةِ فَإِنَّهُمْ لَنْ یَجِدُوا عَنْهَا مَحِیصا.
از وصیت آن حضرت (ع ) به عبد الله بن عباس هنگامى که او را براى گفتگو با خوارج فرستاد:
با ایشان به قرآن مناظره مکن ، زیرا قرآن بار معناهاى گوناگون را تحمل کند. تو چیزى مى گویى و آنها چیزى مى گویند، بلکه با ایشان به سنت مناظره کن که راه گریز نیابند.
نامه شماره : 78
و من کتاب له ع اءَجابَ بِهِ اءبَا مُوسَى الا شْعَرِىَّ عَنْ کِتابٍ کَتَبَه الَیْهِ مِنْ الْمَکانِ الَّذِى اُقْعِدُوا فِیهِ لِلْحُکُومَةِ، وَ ذَکَرِ هذا الْکِتابِ سَعِیدُ بْنُ یَحْیَى الا مَوِىٍُّّ فِی کِتابِ الْمَغازِی :
فَإِنَّ النَّاسَ قَدْ تَغَیَّرَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ عَنْ کَثِیرٍ مِنْ حَظِّهِمْ، فَمَالُوا مَعَ الدُّنْیَا وَ نَطَقُوا بِالْهَوَى وَ إِنِّی نَزَلْتُ مِنْ هَذَا الْاءَمْرِ مَنْزِلاً مُعْجِبا اجْتَمَعَ بِهِ اءَقْوَامٌ اءَعْجَبَتْهُمْ اءَنْفُسُهُمْ، فَاِنِّى اءُدَاوِی مِنْهُمْ قَرْحا اءَخَافُ اءَنْ یَعُودَ عَلَقا وَ لَیْسَ رَجُلٌ - فَاعْلَمْ - اءَحْرَصَ عَلَى جَمَاعَةِ اءُمَّةِ مُحَمَّدٍ ص وَ اءُلْفَتِهَا مِنِّی .
اءَبْتَغِی بِذَلِکَ حُسْنَ الثَّوَابِ وَ کَرَم الْمَآبِ وَ سَاءَفِی بِالَّذِی وَاءَیْتُ عَلَى نَفْسِی وَ إِنْ تَغَیَّرْتَ عَنْ صَالِحِ مَا فَارَقْتَنِی عَلَیْهِ، فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ نَفْعَ مَا اءُوتِیَ مِنَ الْعَقْلِ وَ التَّجْرِبَةِ وَ إِنِّی لَاءَعْبَدُ اءَنْ یَقُولَ قَائِلٌ بِبَاطِلٍ وَ اءَنْ اءُفْسِدَ اءَمْرا قَدْ اءَصْلَحَهُ اللَّهُ، فَدَعْ مَا لاَ تَعْرِفُ، فَإِنَّ شِرَارَ النَّاسِ طَائِرُونَ إِلَیْکَ بِاءَقَاوِیلِ السُّوءِ، وَالسَّلاَمُ.
از نامه آن حضرت (ع ) به ابو موسى اشعرى در پاسخ امر حکمین . آن را سعید بن یحیى الاموى در کتاب المغازى نقل کرده است :
هر آینه بسیارى از مردم از بسیارى از نصیب خود بى بهره ماندند. به دنیا گرویدند و سخن از روى هوا گفتند. و من در این کار در شگفت شده ام . در آنجا گروهى مردم خود پسند گرد آمدند و من اکنون زخمى را معالجه خواهم کرد که ترسم به صورت خون لخته در آید. و بدان ، که هیچکس آزمندتر از من به گرد آمدن امت محمد (صلى الله علیه و آله ) و الفت و مهربانى آنها با یکدیگر نیست . من در این کار خواستار پاداش نیکو و باز گشت به جایگاه نیکو هستم . بزودى بر آنچه بر خود مقرر داشته ام ، وفا خواهم کرد، هر چند، که تو آن شایستگى را که به هنگام جدا شدن داشتى ، از دست داده باشى . بدبخت آنکه از سود عقل و تجربتى که او را داده اند، بى بهره ماند. من نمى توانم سخن باطل و نادرست را تحمل کنم ، یا کارى را که خدا به صلاح آورده ، تباه سازم . پس آنچه را که نمى دانى چیست رها کن ، زیرا مردم بد کردار با این سخنان نابکارانه تو به سوى تو خواهند شتافت . والسلام .
نامه شماره : 79
و من کتاب کتبه ع لَمَّا اسْتُخِلفَ، إ لى اءُمَراءِ الا جْنادِ:
اءَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّمَا اءَهْلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ اءَنَّهُمْ مَنَعُوا النَّاسَ الْحَقَّ فَاشْتَرَوْهُ وَ اءَخَذُوهُمْ بِالْبَاطِلِ فَا قْتَدوْهُ.
نامه آن حضرت (ع ) به سرداران سپاه هنگامى که به خلافت رسید:
اما بعد. آنان که پیش از شما بودند هلاک شدند، زیرا مردم را از حقشان محروم نمودند تا آن را با دادن رشوت به دست آوردند. مردم را به راه باطل کشانیدند و مردم هم از پى ایشان رفتند.



تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:46 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
حکمت های امام

  حکمت : 451 
  وَ قَالَ ع : 
یَغْلِبُ الْمِقْدَارُ عَلَى التَّقْدِیرِ، حَتَّى تَکُونَ الْآفَةُ فِی التَّدْبِیرِ.
قال الرضى :
وَ قدْ مَضى هذَا المَعْنَى فِیما تَقَدَّمِ بِروَایةٍ تُخالِفُ هذه الا لفاظَ.

  و فرمود (ع ): 
تقدیر بر تدبیر چیره مى شود، به گونه اى که گاهى آفت و تباهى در تدبیر است .
سید رضى گوید :
این معنى پیش از این در روایتى دیگر با الفاظى دیگر آمده است .

  حکمت : 452 
  وَ قَالَ ع : 
الْحِلْمُ وَ الْاءَنَاةُ تَوْاءَمَانِ، یُنْتِجُهُمَا عُلُوُّ الْهِمَّةِ.

  و فرمود (ع ): 
بردبارى و تاءمل تواءمان هستند که هر دو از همت بلند مى زایند.

  حکمت : 453 
  وَ قَالَ ع : 
الْغِیبَةُ جُهْدُ الْعَاجِزِ.

  و فرمود (ع ): 
غیبت کردن تنها سلاح ناتوان است .

  حکمت : 454 
  وَ قَالَ ع : 
رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِیهِ.

  و فرمود (ع ): 
چه بسیار کسان که از ستودن دیگران فریفته و گمراه شده اند.

  حکمت : 455 
  وَ قَالَ ع : 
الدُّنْیَا خُلِقَتْ لِغَیْرِهَا، وَ لَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسِهَا.

  و فرمود (ع ): 
دنیا براى دیگرى آفریده شده ، براى خود آفریده نشده .

  حکمت : 456 
  وَ قَالَ ع : 
إِنَّ لِبَنِی اءُمَیَّةَ مِرْوَدا یَجْرُونَ فِیهِ وَ لَوْ قَدِ اخْتَلَفُوا فِیمَا بَیْنَهُمْ ثُمَّ کَادَتْهُمُ الضِّبَاعُ لَغَلَبَتْهُمْ.
قال الرضى :
وَ المِرْوَدُ هاهنا مِفْعَلٌ مِنَ الا رْوَادِ وَ هُوَ الا مهالُ وَ الا نْظَهارُ وَ هذا مِن اءَفْصَحِ الْکَلام وَ اءَغْرَبِهِ، فَکَاءَنَّهُ ع شَبَهَ الْمُهْلَةَ الَّتی هُمْ فِیها بِالْمِضْمارِ الّذِی یجْرُون فیه إ لى الغایة ، فإ ذا بَلَغُوا مُنْقَطعَها انْتَقَض نِظامُهُمْ بَعدَها.

  و فرمود (ع ): 
بنى امیه را مهلتى است که در آن اسب قدرت مى تازند، هر چند، میانشان اختلاف افتد. سپس ، کفتاران به جنگشان برخیزند و مغلوبشان سازند.
سید رضى گوید :
(مرود) بر وزن (مفعل ) از مصدر (ارواد) است و آن به معنى مهلت دادن است و این از فصیحترین و غریبترین سخنان اوست . گویى ، مهلتى را که در آن هستند به میدان مسابقه تشبیه کرده است که در آن براى رسیدن به هدف ، اسب مى تازند که چون به پایان رسند رشته انتظامشان گسسته شود.

  حکمت : 457 
  وَ قَالَ ع فِی مَدْحِ الْاءَنْصَارِ: 
هُمْ وَ اللَّهِ رَبَّوُا الْإِسْلاَمَ کَمَا یُرَبَّى الْفِلْوُ مَعَ غَنَائِهِمْ بِاءَیْدِیهِمُ السِّبَاطِ، وَ اءَلْسِنَتِهِمُ السِّلاَطِ.

  در ستایش انصار فرماید: 
به خدا سوگند، اینان اسلام را پرورش دادند، آنسان ، که کره اسب از شیر باز گرفته را پرورش دهند. به نیروى دارایى خود و کفهاى بخشنده خود و زبانهاى تیز و برنده خود.

  حکمت : 458 
  وَ قَالَ ع : 
الْعَیْنُ وِکَاءُ السَّهِ.
قال الرضى :
وَ هذِهِِمنَ الاسْتِعارِاتِ الْعَجیبَةِ، کاءنه شَبَّهَ السَّهَ بالْوِعاءِ، وَالْعَیْنَ بالوِکاء، فإ ذَا اءُطْلِقَ الْوِکَاءُ یَنْضَبِطْ الْوِعاءُ وَ هَذَا الْقَوْلُ فِی الا شْهَرِ الا ظهَرِ مِنْ کَلامِ النَّبىٍِّّ ص .
وَ قَدْ رَوَاهُ قَوْمٌ لا مِیرِ المُؤ مِنِین ع ؛ و ذَکَرَ ذَلِکَ الْمبرِّدُ فی کتابِ (المُقْتَضَبِ) فی باب اللَّفظِ بِالْحُروفِ و قَدْ تَکَلَّمْنا على هَذِهِ الاسْتعارَةِ فی کِتابِنا المَوْسُومِ (بِمُجازات الا ثارِ النبوِیَّةِ).

  و فرمود (ع ): 
چشم به مثابه بند نشیمنگاه است .
رضى گوید :
این از استعاره هاى عجیب است . گویى نشیمنگاه را به ظرفى تشبیه کرده که چشم ، بند آن ظرف است . چون بند باز شود، هر چه در ظرف است ، بریزد. بنابر قول اشهر این سخن از رسول خدا (ص ) است و بعضى آن را از امیر مؤ منان نقل کرده اند. مبرد در کتاب المقتضب در باب (اللفظ بالحروف ) ذکر کرده . ما نیز در کتاب خود موسوم به مجازات الا ثار النبویّة این استعاره را آورده ایم .

  حکمت : 459 
  وَ قَالَ ع فِی کَلاَمٍ لَهُ: 
وَ وَلِیَهُمْ وَالٍ فَاءَقَامَ وَ اسْتَقَامَ، حَتَّى ضَرَبَ الدِّینُ بِجِرَانِهِ.

  در ضمن سخن فرموده است : 
والیى بر آنان فرماندهى یافت . کار را بر پاى داشت و خود استقامت ورزید تا دین قرار گرفت .

  حکمت : 460 
  وَ قَالَ ع : 
یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ عَضُوضٌ، یَعَضُّ الْمُوسِرُ فِیهِ عَلَى مَا فِی یَدَیْهِ، وَ لَمْ یُؤْمَرْ بِذَلِکَ؛ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ: (وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَیْنَکُمْ)؛ یَنْهَدُ فِیهِ الْاءَشْرَارُ، وَ یُسْتَذَلُّ الْاءَخْیَارُ، وَ یُبَایِعُ الْمُضْطَرُّونَ، وَ قَدْ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ ص ‍ عَنْ بَیْعِ الْمُضْطَرِّینَ.

  و فرمود (ع ): 
بر مردم روزگارى مى آید، سخت گزنده که توانگر از شدت بخل ، مال خود را به دندان نگه مى دارد، و حال آنکه او را چنین نفرموده اند. خداى سبحان ، مى فرماید (بخشندگى را میان خود فراموش مکنید.)(28) در آن روزگاران ، بدان بلند پایه شوند و نیکان خوار گردند و با درماندگانى که از خریدن یا فروختن چیزى ناچارند، معامله کنند. و حال آنکه رسول الله (صلى الله علیه و آله ) معاملت با چنین کسان را در حالت اضطرار منع فرموده است .

نهج البلاغه - کلمات قصار حضرت علیه السلام

 




تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:31 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
حکمتهای امام
  حکمت : 431 
  وَ قَالَ ع : 
الزُّهْدُ کُلُّهُ بَیْنَ کَلِمَتَیْنِ مِنَ الْقُرْآنِ: قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ (لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلى م ا ف اتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِم ا آت اکُمْ) وَ مَنْ لَمْ یَأْسَ عَلَى الْمَاضِی وَ لَمْ یَفْرَحْ بِالْآتِی فَقَدْ اءَخَذَ الزُّهْدَ بِطَرَفَیْهِ.

  و فرمود (ع ): 
همه زهد، میان دو کلمه از قرآن قرار گرفته است . خداى تعالى مى فرماید (تا بر آنچه از دستتان مى رود اندوهگین نباشید و بدانچه به دستتان مى آید شادمانى نکنید)(25). کسى که بر گذشته تاءسف نخورد و بر آینده شادمان نباشد زهد را از دو سوى آن گرفته است .

  حکمت : 432 
  وَ قَالَ ع : 
الْوِلاَیَاتُ مَضَامِیرُ الرِّجَالِ.

  و فرمود (ع ): 
حکومتها میدان مسابقت مردان هستند.

  حکمت : 433 
  وَ قَالَ ع : 
مَا اءَنْقَضَ النَّوْمَ لِعَزَائِمِ الْیَوْمِ.

  و فرمود (ع ): 
چه تصمیمهاى مهم روز را که خواب ناچیز کند.

  حکمت : 434 
  وَ قَالَ ع : 
لَیْسَ بَلَدٌ بِاءَحَقَّ بِکَ مِنْ بَلَدٍ، خَیْرُ الْبِلاَدِ مَا حَمَلَکَ.

  و فرمود (ع ): 
براى تو هیچ شهرى بهتر از شهر دیگر نیست . بهترین شهرها شهرى است که تو را بپذیرد و در آن آسوده باشى .

  حکمت : 435 
  وَ قَالَ ع : وَ قَدْ جَاءَهُ نَعْیُ الْاءَشْتَرِ رَحِمَهُ اللَّهُ: 
مَالِکٌ وَ مَا مَالِکٌ؟ وَ اللَّهِ لَوْ کَانَ جَبَلاً لَکَانَ فِنْدا، وَ لَوْ کَانَ حَجَرا لَکَانَ صَلْدا؛ لاَ یَرْتَقِیهِ الْحَافِرُ وَ لاَ یُوفِی عَلَیْهِ الطَّائِرُ.
قال الرضى :
وَ الْفِنْدُ المُنْفَرِدْ مِنَ الْجِبالِ.

  هنگامى که خبر مرگ مالک اشتر، رحمه الله ، به او رسید، فرمود: 
مالک ، مالک چه بود به خدا سوگند، اگر کوه مى بود، کوهى بى همتا و سرافراز بود و اگر صخره اى بود، صخره اى سخت بود که سم هیچ ستورى آن را نمى سود و هیچ پرنده اى به اوجش نتوانست پرید.
رضى گوید :
(فند) کوه هاى منفرد و جدا از دیگر کوهها را گویند.

  حکمت : 436 
  وَ قَالَ ع : 
قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ، خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ.

  و فرمود (ع ): 
اندکى که پیوسته باشد به از بسیارى که از آن ملول گردند.

  حکمت : 437 
  وَ قَالَ ع : 
إِذَا کَانَ فِی رَجُلٍ خَلَّةٌ رَائِقَةٌ فَانْتَظِرُوا اءَخَوَاتِهَا.

  و فرمود (ع ): 
اگر در کسى صفتى شگفت دیدید، منتظر صفات همانند آن باشید.

  حکمت : 438 
  وَ قَالَ ع : لِغَالِبِ بْنِ صَعْصَعَةَ اءَبِی الْفَرَزْدَقِ فِی کَلاَمٍ دَارَ بَیْنَهُمَا: 
مَا فَعَلَتْ إِبِلُکَ الْکَثِیرَةُ؟
قَالَ :
دَغْدَغَتْهَا الْحُقُوقُ یَا اءَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ. فَقَالَ ع :
ذَلِکَ اءَحْمَدُ سُبُلِهَا.

  میان امام على (ع ) و غالب بن صعصعه (26) پدر فرزدق ، گفتگویى بود، امام (ع ) از اوپرسید:  
آن همه شتر که داشتى چه شد؟
گفت :
اداى حقوق مردم ، آنها را پراکنده ساخت . امام (ع ) فرمود: بهترین راههاى پراکنده شدنشان همین بود.

  حکمت : 439 
  وَ قَالَ ع : 
مَنِ اتَّجَرَ بِغَیْرِ فِقْهٍ فَقَدِ ارْتَطَمَ فِی الرِّبَا.

  و فرمود (ع ): 
هر که علم فقه نداند و تجارت کند، در ورطه ربا افتد.

  حکمت : 440 
  وَ قَالَ ع : 
مَنْ عَظَّمَ صِغَارَ الْمَصَائِبِ ابْتَلاَهُ اللَّهُ بِکِبَارِهَا.

  و فرمود (ع ): 
هر که مصیبتهاى خرد را بزرگ شمارد، خدایش به مصیبتهاى بزرگ دچار خواهد کرد.

  حکمت : 441 
  وَ قَالَ ع : 
مَنْ کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ، هَانَتْ عَلَیْهِ شَهَوَاتُهُ.

  و فرمود (ع ): 
هر که به کرامت نفس خود آگاه شود، شهوات در دیده اش حقیر آیند.

  حکمت : 442 
  وَ قَالَ ع : 
مَا مَزَحَ رَجُلُ مَزْحَةً، إِلا مَجَّ مِنْ عَقْلِهِمَجَّةً.

  و فرمود (ع ): 
هیچکس مزاح ننمود، مگر آنکه ، اندکى از عقل خود را از دست داد.

  حکمت : 443 
  وَ قَالَ ع : 
زُهْدُکَ فِی رَاغِبٍ فِیکَ نُقْصَانُ حَظِّ، وَ رَغْبَتُکَ فِی زَاهِدٍ فِیکَ ذُلُّ نَفْسٍ.

  و فرمود (ع ): 
دورى گزیدن تو از کسى که خواستار توست نقصان بهره توست از او و گرایش تو به کسى که از تو دورى مى گزیند، سبب خوارى و ذلت توست .

  حکمت : 444 
  وَ قَالَ ع : 
مَا زَالَ الزُّبَیْرُ رَجُلاً مِنَّا اءَهْلَ الْبَیْتِ حَتَّى نَشَاءَ ابْنُهُ الْمَشْئُومُ عَبْدُ اللَّهِ.

  و فرمود (ع ): 
زبیر همواره یکى از ما اهل بیت بود تا پسر نامیمون او عبد الله به جوانى رسید.

  حکمت : 445 
  وَ قَالَ ع : 
مَا لاِبْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ؛ اءَوَّلُهُ نُطْفَةٌ وَ آخِرُهُ جِیفَةٌ، لاَ یَرْزُقُ نَفْسَهُ، وَ لاَ یَدْفَعُ حَتْفَهُ.

  و فرمود (ع ): 
فرزند آدم به چه چیز خود مى نازد آغازش نطفه بود و پایانش مردار شود. توان آن ندارد که خود را روزى دهد و نتواند که مرگش را از خود دفع کند.

  حکمت : 446 
  و قال ع : 
الْغِنَى وَ الْفَقْرُ بَعْدَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ.

  و فرمود (ع ): 
توانگرى و تهى دستى پس از عرضه داشتن کردار است به خداى تعالى .

  حکمت : 447 
  وَ سُئِلَ مَنْ اءَشْعَرُ الشُّعَرَاءِ، فَقَالَ ع : 
إِنَّ الْقَوْمَ لَمْ یَجْرُوا فِی حَلْبَةٍ تُعْرَفُ الْغَایَةُ عِنْدَ قَصَبَتِهَا، فَإِنْ کَانَ وَ لاَ بُدَّ فَالْمَلِکُ الضِّلِّیلُ.
یُرِیدُ اءمْرَاء الْقَیْس .

  از او پرسیدند که بزرگترین شاعر عرب کیست ، فرمود: 
شاعران در یک مسابقه اسب دوانى ، اسب نتاخته اند تا معلوم شود که چه کسى نى پایان را مى رباید. و اگر بناچار باید کسى را نام برد، ملک الضلّیل . (پادشاه گمراه و مراد او امرؤ القیس است .(27))

  حکمت : 448 
  وَ قَالَ ع : 
اءَلاَ حُرُّ یَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِاءَهْلِهَا؟ إِنَّهُ لَیْسَ لِاءَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلا الْجَنَّةَ، فَلاَ تَبِیعُوهَا إِلا بِهَا.

  و فرمود (ع ): 
آیا آزاده اى نیست که این ته مانده غذاى در دهن مانده را براى آنان ، که در خور آن هستند، بیفکند. هر آینه نفسهاى شما را بهایى جز بهشت نیست ، پس خود را جز به آن بها مفروشید.

  حکمت : 449 
  وَ قَالَ ع : 
مَنْهُومَانِ لاَ یَشْبَعَانِ؛ طَالِبُ عِلْمٍ وَ طَالِبُ دُنْیَا.

  و فرمود (ع ): 
دو گرسنه اند که هیچگاه سیر نشوند طالب علم و طالب دنیا.

  حکمت : 450 
  وَ قَالَ ع : 
علامَةُ الْإِیمَانِ اءَنْ تُؤْثِرَ الصِّدْقَ حَیْثُ یَضُرُّکَ، عَلَى الْکَذِبِ حَیْثُ یَنْفَعُکَ، وَ اءَلا یَکُونَ فِی حَدِیثِکَ فَضْلٌ عَنْ عَمَلِکَ وَ اءَنْ تَتَّقِیَ اللَّهَ فِی حَدِیثِ غَیْرِکَ.

  و فرمود (ع ): 
نشان ایمان این است که راست را برگزینى ، هر چند به زیان تو بود، بر دروغى که سود تو در آن است . و گفتارت از علمت افزون نیاید و از خداى بترس هنگامى که سخن از دیگرى مى گویى .


تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:30 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
حکمتهای امام
  حکمت : 421 
  وَ قَالَ ع : 
إِنَّ اءَعْظَمَ الْحَسَرَاتِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ حَسْرَةُ رَجُلٍ کَسَبَ مَالاً فِی غَیْرِ طَاعَةِ اللَّهِ، فَوَرِثَهُ رَجُلٌ فَاءَنْفَقَهُ فِی طَاعَةِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَدَخَلَ بِهِ الْجَنَّةَ، وَ دَخَلَ الْاءَوَّلُ بِهِ النَّارَ.

  و فرمود (ع ): 
بزرگترین حسرتها، در روز قیامت ، حسرت کسى است که در نافرمانى خداوند، مالى گرد آورد و دیگرى آن را به ارث برد و در راه خداى سبحان انفاقش کند و به بهشت رود و آن مرد نخستین را به سبب آن به دوزخ برند.

  حکمت : 422 
  وَ قَالَ ع : 
إِنَّ اءَخْسَرَ النَّاسِ صَفْقَةً، وَ اءَخْیَبَهُمْ سَعْیا، رَجُلٌ اءَخْلَقَ بَدَنَهُ فِی طَلَبِ آمَالِهِ، وَ لَمْ تُسَاعِدْهُ الْمَقَادِیرُ عَلَى إِرَادَتِهِ، فَخَرَجَ مِنَ الدُّنْیَا بِحَسْرَتِهِ، وَ قَدِمَ عَلَى الْآخِرَةِ بِتَبِعَتِهِ.

  و فرمود (ع ): 
زیانکارترین مردم در داد و ستد و نومیدترین آنها در سعى و کوشش ‍ مردى است که جسم خود را در طلب مال فرسوده سازد و قضا او را در رسیدن به خواستهایش یارى نکرده باشد، پس حسرت زده از دنیا برود و با بار گناهانش به سراى دیگر در آید.

  حکمت : 423 
  وَ قَالَ ع : 
الرِّزْقُ رِزْقَانِ: طَالِبٌ وَ مَطْلُوبٌ، فَمَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا طَلَبَهُ الْمَوْتُ حَتَّى یُخْرِجَهُ عَنْهَا، وَ مَنْ طَلَبَ الْآخِرَةَ طَلَبَتْهُ الدُّنْیَا حَتَّى یَسْتَوْفِیَ رِزْقَهُ مِنْهَا.

  و فرمود (ع ): 
روزى بر دو گونه است یکى آنکه او تو را طلب مى کند و دیگرى آنکه تو در طلبش هستى . هر که دنیا را طلب کند، مرگ در طلب اوست تا از دنیا بیرونش برد و هر که آخرت را طلب کند، دنیا او را طلب کند و روزیش را بتمامى به او رساند.

  حکمت : 424 
  وَ قَالَ ع : 
إِنَّ اءَوْلِیَاءَ اللَّهِ هُمُ الَّذِینَ نَظَرُوا إِلَى بَاطِنِ الدُّنْیَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَى ظَاهِرِهَا، وَ اشْتَغَلُوا بِآجِلِهَا إِذَا اشْتَغَلَ النَّاسُ بِعَاجِلِهَا، فَاءَمَاتُوا مِنْهَا مَا خَشُوا اءَنْ یُمِیتَهُمْ وَ تَرَکُوا مِنْهَا مَا عَلِمُوا اءَنَّهُ سَیَتْرُکُهُمْ، وَ رَاءَوُا اسْتِکْثَارَ غَیْرِهِمْ مِنْهَا اسْتِقْلاَلاً، وَ دَرَکَهُمْ لَهَا فَوْتا، اءَعْدَاءُ مَا سَالَمَ النَّاسُ وَ سِلْمُ مَا عَادَى النَّاسُ، بِهِمْ عُلِمَ الْکِتَابُ، وَ بِهِ عَلِمُوا وَ بِهِمْ قَامَ الْکِتَابُ وَ بِهِ قَامُوا، لاَ یَرَوْنَ مَرْجُوّا فَوْقَ مَا یَرْجُونَ، وَ لاَ مَخُوفا فَوْقَ مَا یَخَافُونَ.

  و فرمود (ع ): 
دوستان خدا کسانى اند که به باطن دنیا نگریستند، در حالى که ، دیگران به ظاهر آن مى نگرند. آنان به کار آخرت پرداختند، در حالى که ، دیگران به کار دنیا پردازند. از دنیاى خود دور کردند، آنچه را که مى ترسیدند، سبب هلاکتشان شود و ترک کردند، آنچه را که مى دانند که سرانجام ترکشان خواهد کرد. بهره مند شدن فراوان دیگران را از دنیا، بیمقدار شمردند و به دست آوردنش را با از دست دادن آن یکى دانستند. با آنچه مردم دیگر دوست هستند، دشمن اند و با آنچه مردم دیگر دشمن اند، دوست هستند. قرآن به آنان دانسته شد و خود داناى آن هستند. کتاب خدا به ایشان بر پاست و آنان به کتاب خدا بر پایند. بیش از آنکه بدان امید بسته اند، نمى بینند و از چیزى ، جز آنچه باید از آن بترسند، نمى ترسند.

  حکمت : 425 
  وَ قَالَ ع : 
اذْکُرُوا انْقِطَاعَ اللَّذَّاتِ، وَ بَقَاءَ التَّبِعَاتِ.

  و فرمود (ع ): 
به پایان رسیدن خوشیها و برجاى ماندن عواقب ناگوارشان را همواره به یاد داشته باشید.

  حکمت : 426 
  وَ قَالَ ع : 
اخْبُرْ تَقْلِهِ
قال الرضى :
وَ مِنْ النَّاسِ مَنَْیْروِی هذا لِرسُولِ، ص وَ مِمَّا یُقَوَّی اءنَّهُ مِنْ کَلام اءمیر المؤ منین ع ، ما حَکاهُ ثَعْلَبُ قالَ: حَدِّثنا ابنُ الا عرابی قالَ: قالَ الماءمُون : لو لا اءنَ عَلیَا ع ، قالَ: اخْبُرْ تَقْلِه ، لَقُلْتُ اءنَا: اِقْلِهْ تَخْبُرْ.

  و فرمود (ع ): 
امتحان کن تا دشمن گردى .
رضى گوید :
بعضى این عبارت را به رسول الله (ع ) نسبت داده اند. ولى از دلایلى که نسبتش را به على (ع ) قوت مى بخشد، مطلبى است که ثعلب از ابن الاعرابى روایت کرده که مى گوید ماءمون مى گفت که اگر على نگفته بود (اخبر تقله ) من مى گفتم (اقله تخبر) با آنها دشمنى کن تا امتحانشان کرده باشى .

  حکمت : 427 
  وَ قَالَ ع : 
مَا کَانَ اللَّهُ لِیَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الشُّکْرِ وَ یُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الزِّیَادَةِ وَ لاَ لِیَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ الدُّعَاءِ وَ یُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْإِجَابَةِ وَ لاَ لِیَفْتَحَ عَلَى عَبْدٍ بَابَ التَّوْبَةِ وَ یُغْلِقَ عَنْهُ بَابَ الْمَغْفِرَةِ.

  و فرمود (ع ): 
نشود که خدا در شکر را به روى بنده اى بگشاید، در حالى که ، در افزون شدن نعمت را به رویش بسته باشد. و نشود که در توبه را بگشاید، در حالى که ، در آمرزش را بسته باشد.

  حکمت : 428 
  وَ قَالَ ع : 
اءَوْلَى النَّاسِ بِالْکَرَمِ مَنْ عُرِقَتْ فِیِهِ الْکِرَامُ.

  و فرمود (ع ): 
شایسته ترین مردم به کرم ، کسى است که به گوهر کریمتر باشد.

  حکمت : 429 
  وَ سُئِلَ منه ع : اءَیُّمَا اءَفْضَلُ: الْعَدْلُ، اءَوِ الْجُودُ؟ فَقَالَ ع : 
الْعَدْلُ یَضَعُ الْاءُمُورَ مَوَاضِعَهَا، وَ الْجُودُ یُخْرِجُهَا عَنْ جِهَتِهَا، وَالْعَدْلُ سَائِسٌ عَامُّ، وَالْجُودُ عَارِضٌ خَاصُّ، فَالْعَدْلُ اءَشْرَفُهُمَا وَ اءَفْضَلُهُمَا.

  از آن حضرت پرسیدند که کدام یک از این دو برترند عدالت یا بخشندگى فرمود:  
عدالت ، هر چیز را به جاى خود مى نهد و بخشندگى آن را از جاى خود بیرون مى نهد. عدل ، نگاهدارنده همگان است و بخشندگى ، تنها کسى را در بر مى گیرد که بخشش نصیب او شده . پس ، عدالت از بخشندگى شریفتر و برتر است .

  حکمت : 430 
  وَ قَالَ ع : 
النَّاسُ اءَعْدَاءُ مَا جَهِلُوا.

  و فرمود (ع ): 
مردم دشمن چیزهایى هستند که نمى دانند.


تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:29 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
حکمتها یامام

  حکمت : 410 
  وَ قَالَ ع : 
الْحِلْمُ عَشِیرَةٌ.

  و فرمود (ع ): 
بردبارى همچون عشیره است .

  حکمت : 411 
  وَ قَالَ ع : 
مِسْکِینٌ ابْنُ آدَمَ؛ مَکْتُومُ الْاءَجَلِ، مَکْنُونُ الْعِلَلِ، مَحْفُوظُ الْعَمَلِ، تُؤْلِمُهُ الْبَقَّةُ وَ تَقْتُلُهُ الشَّرْقَةُ وَ تُنْتِنُهُ الْعَرْقَةُ.

  و فرمود (ع ): 
مسکین فرزند آدم ، اجلش پوشیده است ، بیماریش پنهان است ، اعمالش ‍ را مى نگارند، پشه اى مى آزاردش ، جرعه اى ، گلوگیرش مى شود و عرق تن ، بویش را بد کند.

  حکمت : 412 
  وَ رُوِیَ اءَنَّهُ ع کَانَ جَالِسا فِی اءَصْحَابِهِ فَمَرَّتْ بِهِمُ امْرَاءَةٌ جَمِیلَةٌ فَرَمَقَهَا الْقَوْمُ بِاءَبْصَارِهِمْ،فَقَالَ ع :  
إِنَّ اءَبْصَارَ هَذِهِ الْفُحُولِ طَوَامِحُ، وَ إِنَّ ذَلِکَ سَبَبُ هِبَابِهَا، فَإِذَا نَظَرَ اءَحَدُکُمْ إِلَى امْرَاءَةٍ تُعْجِبُهُ فَلْیُلاَمِسْ اءَهْلَهُ، فَإِنَّمَا هِیَ امْرَاءَةٌ کَامْرَاءَةِ.
فَقَالَ رَجُلٌ مِنَ الْخَوَارِجِ:
قَاتَلَهُ اللَّهُ کَافِرا مَا اءفْقَهَهُ؟! فَوَثَبَ الْقَوْمُ لِیَقْتُلُوهُ، فَقَالَ ع :
رُوَیْدا، إِنَّمَا هُوَ سَبُّ بِسَبِّ، اءَوْ عَفْوٌ عَنْ ذَنْبٍ.

  گویند در میان اصحابش نشسته بود. زنى خوب روى بگذشت . اصحاب چشم بر او دوختند. امامفرمود:  
این نرینگان چه آزمندانه مى نگرند. و اینگونه ریستن مایه هیجان شهوت است . هرگاه یکى از شما چشمش به زنى افتد، که او را خوش ‍ آید، با زن خود همبستر شود که او نیز زنى است همانند آن زن دیگر.
یکى از خوارج گفت :
خدا این کافر را بکشد چه نیک مى فهمد. مردم برخاستند تا آن مرد را بکشند. امام فرمود: آرام گیرید. دشنام را پاداش دشنام است یا بخشیدن گناه .

  حکمت : 413 
  وَ قَالَ ع : 
کَفَاکَ مِنْ عَقْلِکَ، مَا اءَوْضَحَ لَکَ سُبُلَ غَیِّکَ مِنْ رُشْدِکَ.

  و فرمود (ع ): 
عقل تو را همین بس که راه گمراهیت را از راه رستگاریت آشکار مى سازد.

  حکمت : 414 
  وَ قَالَ ع : 
افْعَلُوا الْخَیْرَ وَ لاَ تَحْقِرُوا مِنْهُ شَیْئا، فَإِنَّ صَغِیرَهُ کَبِیرٌ وَ قَلِیلَهُ کَثِیرٌ وَ لاَ یَقُولَنَّ اءَحَدُکُمْ: إِنَّ اءَحَدا اءَوْلَى بِفِعْلِ الْخَیْرِ مِنِّی فَیَکُونَ وَ اللَّهِ کَذَلِکَ، إِنَّ لِلْخَیْرِ وَ الشَّرِّ اءَهْلاً، فَمَهْمَا تَرَکْتُمُوهُ مِنْهُمَا کَفَاکُمُوهُ اءَهْلُهُ.

  و فرمود (ع ): 
کار نیک را به جاى بیاورید و آن خرد مشمارید، زیرا، کار نیک ، هر چند، در نظر خرد آید، بزرگ باشد و هر چند، اندک نماید، بسیار باشد. نباید یکى از شماها بگوید که فلان در انجام دادن کارهاى نیک سزاوارتر از من است . به خدا سوگند، بسا که چنین شود. زیرا گروهى اهل خیرند و گروهى اهل شر، که هرگاه کار خیر یا کار شر را شما رها کنید، اهل آن به جاى شما به آن پردازند.

  حکمت : 415 
  وَ قَالَ ع : 
مَنْ اءَصْلَحَ سَرِیرَتَهُ، اءَصْلَحَ اللَّهُ عَلاَنِیَتَهُ، وَ مَنْ عَمِلَ لِدِینِهِ، کَفَاهُ اللَّهُ اءَمْرَ دُنْیَاهُ، وَ مَنْ اءَحْسَنَ فِیمَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ، اءَحْسَنَ اللَّهُ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النَّاسِ.

  و فرمود (ع ): 
هر که باطن خود را نیکو سازد، خداوند هم ظاهرش را نیکو جلوه دهد. هر که براى دینش کار کند، خداوند کار دنیایش را کفایت کند و هر که رابطه خود را با خدا نیکو گرداند، خداوند، رابطه او را با مردم نیکو گرداند.

  حکمت : 416 
  وَ قَالَ ع : 
الْحِلْمُ غِطَاءٌ سَاتِرٌ، وَ الْعَقْلُ حُسَامٌ قَاطِعٌ، فَاسْتُرْ خَلَلَ خُلُقِکَ بِحِلْمِکَ، وَ قَاتِلْ هَوَاکَ بِعَقْلِکَ.

  و فرمود (ع ): 
بردبارى پرده اى است ، پوشنده و عقل ، شمشیرى است برنده . پس ‍ عیبهاى اخلاقت را به بردبارى بپوش و با هواى نفست به نیروى عقلت پیکار نماى .

  حکمت : 417 
  وَ قَالَ ع : 
إِنَّ لِلَّهِ عِبَادا یَخْتَصُّهُمُ بِالنِّعَمِ لِمَنَافِعِ الْعِبَادِ، فَیُقِرُّهَا فِی اءَیْدِیهِمْ مَا بَذَلُوهَا، فَإِذَا مَنَعُوهَا نَزَعَهَا مِنْهُمْ، ثُمَّ حَوَّلَهَا إِلَى غَیْرِهِمْ.

  و فرمود (ع ): 
خدا را بندگانى است که نعمت خود را ویژه آنها کرده است تا مردم را سود رسانند. اینان تا زمانى که به مردم انفاق مى کنند نعمتهایشان در دستهایشان باقى است و چون نعمت خود را از مردمان دریغ داشتند، خداوند نعمتش را از آنان مى ستاند و به دیگرى مى دهد.

  حکمت : 418 
  وَ قَالَ ع : 
لاَ یَنْبَغِی لِلْعَبْدِ اءَنْ یَثِقَ بِخَصْلَتَیْنِ: الْعَافِیَةِ، وَالْغِنَى ؛ بَیْنَا تَرَاهُ مُعَافًى إِذْ سَقِمَ، وَ بَیْنَا تَرَاهُ غَنِیّا إِذِ افْتَقَرَ.

  و فرمود (ع ): 
آدمى را به دو خصلت اعتماد نشاید، یکى تندرستى و یکى توانگرى . چه بسا هنگامى که او را تندرست مى بینى ، بناگاه ، بیمار شود و هنگامى که او را توانگر مى بینى ، بناگاه ، فقیر گردد.

  حکمت : 419 
  وَ قَالَ ع : 
مَنْ شَکَا الْحَاجَةَ إِلَى مُؤْمِنٍ فَکَاءَنَّهُ شَکَاهَا إِلَى اللَّهِ وَ مَنْ شَکَاهَا إِلَى کَافِرٍ فَکَاءَنَّمَا شَکَا اللَّهَ.

  و فرمود (ع ): 
هر که نیاز خود را با مؤ منى در میان نهد، گویى که با خدا در میان نهاده است و هر که حاجت خود را به کافرى برد، گویى که از خداى گله کرده است .

  حکمت : 420 
  وَ قَالَ ع فِی بَعْضِ الْاءَعْیَادِ: 
إِنَّمَا هُوَ عِیدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللَّهُ صِیَامَهُ، وَ شَکَرَ قِیَامَهُ، وَ کُلُّ یَوْمٍ لاَ یُعْصَى اللَّهُ فِیهِ فَهُوَیَوْمُ عِیدٌ.

  در یکى از عیدها فرمود: 
عید از آن کسى است که روزه اش پذیرفته شده و نمازش را پاداش ‍ داده اند. هر روزى ، که در آن روز، خدا را معصیت نکنى ، تو را روز عید است .






تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:27 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
حکمتها امام
  حکمت : 461 
  وَ قَالَ ع : 
یَهْلِکُ فِیَّ رَجُلاَنِ: مُحِبُّ مُفْرِطٌ، وَ بَاهِتٌ مُفْتَرٍ.
قال الرضى :
و هَذا مِثلُ قوْلِه ع :
هَلَکَ فِیَّ رَجُلاَنِ: مُحِبُّ غَالٍ، وَ مُبْغِضٌ قَالٍ.

  و فرمود (ع ): 
دو کس درباره من هلاک شدند، یکى آنکه ، در دوستى افراط مى ورزد و یکى آنکه ، بهتان مى زند و افترا مى بندد.
نظیر این سخن امام (ع ) است که فرمود:
دو کس درباره من هلاک شدند دوستى که در دوستیش غلو کند و دشمنى که در دشمنیش افراط ورزد.

  حکمت : 462 
  وَ سُئِلَ عَنِ التَّوْحِیدِ وَ الْعَدْلِ، فَقَالَ: 
التَّوْحِیدُ اءَلا تَتَوَهَّمَهُ، وَ الْعَدْلُ اءَنْ لا تَتَّهِمَهُ.

  او را از توحید و عدل پرسیدند، فرمود: 
توحید این است که خدا را به تصوّر در نیاورى و عدل این است که خدا را متهم نسازى

  حکمت : 463 
  و قال ع : 
لاَ خَیْرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُکْمِ، کَمَا اءَنَّهُ لاَ خَیْرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ.

  و فرمود (ع ): 
کسى که سخنش حکمت آمیز است ، خاموشیش سود ندارد، همان گونه که سخن گفتن نادان را فایدتى نیست .

  حکمت : 464 
  وَ قَالَ ع : فِی دُعَاءٍ اسْتَسْقَى بِهِ: 
اللَّهُمَّ اسْقِنَا ذُلُلَ السَّحَائبِ دُونَ صِعَابِهَا.
قال الرضى :
و هذَا مِنَ الْکَلامِ الْعَجِیبِ الفصاحة و ذَلکَ اءنَّهُ ع شَبَهَ السَّحائِبَ ذَوَاتِ الرُّعُودِ وَ الْبَوارِقِ، وَالرِّیاحِ وَالصَّواعِقِ، بالا بِلِ الصَّعابِ الَّتِی تَقْمِصُ بِرِحالِها وَ تَتَوَقَّصُ بِرُکْبانِها و شَبَّهَ السَّحائبَ الخالِیَةَ مِنْ تِلْکَ الرَّوَائِعِ بالا بِلِ الذُّلُلِ الَّتِی تُحْتَلِبُ طَیِّعَةً وَ تُقْتَعَدُ مُسْمِحِةً.

  و در طلب باران فرمود (ع ): 
بار خدایا، ما را باران ده از ابرهایى که به فرمان اند نه از ابرهایى چموش و سخت نافرمان .
رضى گوید :
این سخنى است در فصاحت شگفت آور. زیرا ابرهاى تندر زاى آذرخش افکن همراه با بادها و صاعقه ها را به اشتران سرکش که بر مى جهند و بارهاى خود مى افکنند و سواران خود را بر زمین مى زنند، تشبیه کرده و ابرهاى خالى از تندر و آذرخش را به اشتران رام که ، به آسانى ، شیرشان را توان دوشید و، به آسانى بر آنها سوار توان شد.

  حکمت : 465 
  وَ قِیلَ لَهُ ع لَوْ غَیَّرْتَ شَیْبَکَ یَا اءَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ: 
الْخِضَابُ زِینَةٌ وَ نَحْنُ قَوْمٌ فِی مُصِیبَةٍ.
یُرِیدُ وَفَاةَ رَسُولِ اللَّهِ ص .


  او را گفتند یا امیرالمؤ منین ، چه مى شد که موى خود خضاب مى کردید. فرمود: 
خضاب آرایش است و ما قومى مصیبت زده ایم .
شریف رضى گوید :
(مرادش وفات رسول الله (صلى الله علیه و آله ) بود).

  حکمت : 466 
  وَ قَالَ ع : 
مَا الْمُجَاهِدُ الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِاءَعْظَمَ اءَجْرا مِمَّنْ قَدَرَ فَعَفَّ، لَکَادَ الْعَفِیفُ اءَنْ یَکُونَ مَلَکا مِنَ الْمَلاَئِکَةِ.

  و فرمود (ع ): 
اجر و مزد مجاهد شهید در راه خدا، بالاتر از اجر و مزد کسى نیست که بر گناهش توانایى هست ، ولى پاکدامنى مى ورزد. نزدیک است که مردم پاکدامن در زمره ملایکه در آیند.

  حکمت : 467 
  وَ قَالَ ع : 
الْقَنَاعَةُ مَالٌ لاَ یَنْفَدُ.
قال الرضى :
و قدْ رَوَى بَعْضُهُم هَذَا الکَلام عَنْ رَسُولِ اللّه ص .

  و فرمود (ع ): 
قناعت ثروتى است پایان ناپذیر.
رضى گوید: بعضى این سخن را از رسول الله صلى الله علیه و آله نقل کرده اند.

  حکمت : 468 
  وَ قَالَ ع : لِزِیَادِ بْنِ اءَبِیهِ وَ قَدِ اسْتَخْلَفَهُ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ عَلَى فَارِسَ وَ اءَعْمَالِهَافِی کَلاَمٍ طَوِیلٍ کَانَ بَیْنَهُمَا، نَهَاهُ فِیهِ عَنْ تَقَدُّمِ الْخَرَاجِ :  
اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ، وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَیْفَ؛ فَإِنَّ الْعَسْفَ یَعُودُ بِالْجَلاَءِ وَ الْحَیْفَ یَدْعُو إِلَى السَّیْفِ.

  به زیاد بن ابیه فرمود، هنگامى که او را به جاى عبد الله بن عباس به فارس واعمال آن مى فرستاد و این سخن دراز است ، امام او را از گرفتن خراج پیش از موعد منع مى کند. ونیز مى گوید:  
عدالت را به کار بند و از ستم و بیداد حذر کن زیرا ستم رعیت را آواره مى کند و بیدادگرى ، شمشیر را فرا مى خواند.

  حکمت : 469 
  وَ قَال ع : 
اءَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَخَفَّ بِهَا صَاحِبُهُ.

  و فرمود (ع ): 
سخت ترین گناه ، گناهى است که گناهکار حقیرش شمارد.

  حکمت : 470 
  وَ قَالَ ع : 
مَا اءَخَذَ اللَّهُ عَلَى اءَهْلِ الْجَهْلِ اءَنْ یَتَعَلَّمُوا حَتَّى اءَخَذَ عَلَى اءَهْلِ الْعِلْمِ اءَنْ یُعَلِّمُوا.

  و فرمود (ع ): 
خداوند، نادان را به آموختن موظف نساخت ، مگر آنگاه ، که دانایان را موظف ساخت که نادانان را تعلیم دهند.

  حکمت : 471 
  وَ قَالَ ع : 
شَرُّ الْإِخْوَانِ مَنْ تُکُلِّفَ لَهُ.
قال الرضى :
لا نَّ التَّکْلیفَ مُسْتَلْزِمُ لِلْمَشَقَّةِ وَ هُوَ شَرُّ لازِمُ عَنِ الا خِ المُتَکَلَّفِ لَهُ، فَهُوَ شَرُّ الا خْوانِ.

  و فرمود (ع ): 
بدترین دوستان تو، دوستى است که براى او خود را به رنج و تکلف اندازى .
رضى گوید :
تکلّف مستلزم مشقت است و آن شرّى است که از دوستى که خود را براى او به تکلّف انداخته اى ، مى زاید. پس چنین دوستى ، بدترین دوستان توست .

  حکمت : 472 
  وَ قَالَ ع : 
إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ اءَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَهُ.
قال الرضى یُقالُ:
حَشَمَهُ وَ اءَحْشَمَهُ إ ذا اءَغْضَبَهُ وَ قِیلَ: اءَخْجَلَهُ وَ اءحْتَشَمَهُ طَلَبَ ذلِکَ لَهُ وَ هُوَ مَظِنَّةُ مُفارَقَتِهِ.
وَ هذَا حِینُ انْتِهاء الغایَةِ بِنا إ لَى قَطعِ الْمُختارِ مِن کَلامِ اءمیرِ المؤ مِنینَ عَلیهِ السَّلامُ، حامِدینَ للّهِ سُبحانهُ على ما منَّ بِه مِن تَوفیقِنا لِضمِّ ما انتَشَر مِن اءطْرافِهِ، و تقریب ما بَعُدَ مِن اءقطارِهِ، وَ مُقَرَّرینَ العزمَ کما شرطنا اءوَّلا على تفضِیلِ اءوراقٍ من البیاضِ فی آخِرِ کلِّ بابٍ من الا بْوابِ، لیَکُونَ لاقتناصِ الشَّاردِ، و استلْحاقِ الواردِ، و ما عَسَى اءن یظْهرَ لنا بعْدَ الغُموضِ، وَ یَقَعَ إ لیْنَا بعْدَ الشُّذوذِ، و ما تِوْفیقِنا إ لا باللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْنا، وَ هُوَ حَسَبْنا وَ نِعَم الوکیلُ، و ذَلکَ فی رَجَبٍ سَنَةَ اءرْبَعَمِائة مِن الهجْرَةِ، و صَلّى اللّهُ عَلَى سَیِّدِنا مُحمَّدٍ خاتمِ الرُّسُلِ، والهَادی إ لَى خَیرِ السُّبُلِ، و آلِهِ الطَّاهِرینَ، و اءصْحابِهِ نُجُومِ الیَقینِ.

  و فرمود (ع ): 
هنگامى که مؤ من برادر خود را به خشم ى آورد، سبب جدایى او مى شود.
رضى گوید:
گویند (حشمه ) و (احشمه ) زمانى که او را به خشم آورد یا گویند که شرمگین شدن و به خشم آوردن براى او خواهد و آن نشانه این است که قصد جدایى دارد.
اکنون زمان آن رسید که گزیده سخنان امیرالمؤ منین (ع ) را پایان دهیم ، سپاس مى گوییم خداى سبحان را که بر ما منت نهاد و توفیق عنایت کرد، تا هر چه از کلام امام (ع ) پراکنده بود، در یک جاى گرد آوریم و عباراتى ، که دور از هم بودند به هم نزدیک سازیم . و همانگونه که در آغاز کتاب آوردیم ، برگهایى نانوشته در آخر هر باب بیفزاییم تا اگر مطلبى از دست رفته را یافتیم به آن بپیوندیم ، شاید سخنى از ما پوشیده مانده ، سپس ، آشکار گردد و پس از دور نمودن به دست آید. هیچ توفیقى حاصل نمى شود، مگر به یارى خداى تعالى . به او توکل کردیم . او ما را بسنده است و کارسازى نیکوست . و این در ماه رجب سال چهار صد از هجرت است درود خدا بر سید و سرور ما، محمد (ص ) خاتم پیامبران و راهنماى بهترین راهها و بر خاندان پاک و یاران او که ستارگان آسمان یقین اند.

فَصْلٌ نَذْکُرُ فِیهِ شَیئا مِنْ اختیار غریب کلامه ع المحتاج إ لى التَّفْسیر
در این فصل گزیده اى از سخنان امام (ع ) را مى آوریم که در آنها الفاظ غریب آمده و نیاز به تفسیر دارد


تاریخ : دوشنبه 89/6/29 | 11:23 عصر | نویسنده : سیدمرتضی ناصری کرهرودی | نظرات ()
<< مطالب جدیدتر مطالب قدیمی‌تر >>


.: Weblog Themes By Slide Skin:.
قالب پرشین بلاگ : اسلاید اسکین | Weblog Themes By : S L I D E S K I N . I R