آیا نویسندگان اهل‌سنت درباره فضایل حضرت علی(علیه السلام) کتابی نوشتهاند؟
پاسخ: درباره امام علی(علیه السلام) و فضایل آن حضرت تألیفات فراوانی توسط علمای عامه ـ‌اهل‌سنت‌ـ به رشته تحریر درآمده است که می‌توان آنها را به چهار دسته تقسیم نمود:
الف) کتاب‌هایی که درباره سیره نبوی و صحابه به صورت عام نوشته شده و در آنها مناقب پیامبر گرامی اسلام(صلّی الله علیه وآله) و صحابه آن حضرت بیان شده و ضمن آن مناقب امام علی(علیه السلام) نیز بیان گردیده است که مناقب آن حضرت حجم قابل ملاحظه‌ای از این کتاب‌ها را تشکیل می‌دهد و نمونه آن کتاب‌های صحاح سته ـ‌شش‌گانه‌ـ می‌باشد.
ب) پس از تدوین کتاب نهج‌البلاغه توسط سید رضی(م 406ق) علمای بسیاری بر آن شرح نوشتهاند که به نقل علامه شیخ حسین جمعه عاملی حدود 210 شرح جامع و کامل بر آن نوشته شده که نیمی از آنها توسط علمای عامه نگاشته شده است و معروف‌ترین آن شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید است که از علمای بنام اهل‌سنت می‌باشد. این کتاب سخنان امام و بیان دیدگاه‌های آن حضرت در مورد حکومت، اعتقادات، تاریخ و... می‌باشد.
ج) دسته سوم کتاب‌هایی است که علمای عامه درباره فضایل ائمه هدی و فضایل پنج تن آل‌عبا نوشتهاند. برخی از آنها تنها به فضایل حضرت رسول(صلی الله علیه وآله)، حضرت فاطمه(سلام الله علیها)، امام حسن و امام حسین(علیهم السلام) و برخی نیز ویژه امام علی(علیه السلام) نوشته شده است که از جمله آنها می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:
1ـ فرائد السمطین نوشته امام الحرمین جوینی شافعی؛
2ـ ینابع المودة نوشته محمد حسین بلخی معروف به قندوزی؛
3ـ فصول المهمه فی معرفه الائمه نوشته ابن صباغ مالکی؛
4ـ درر السمطین فی فضایل علی و الزهراء و السبطین نوشته حافظ جمال الدین محمد یوسف بن‌حسن صنفی زرندی؛
5ـ مودة القربی نوشته علی حسین همدانی شافعی؛
6ـ نزول القرآن فی مناقب اهل‌البیت نوشته حافظ ابی‌نعیم اصفهانی.
7ـ العبرة فی فضائل العترة نوشته عبدالله حمصی شافعی؛
8ـ تذکرة الخواص الامة نوشته علامه شیخ یوسف سبط ابن جوزی؛
9ـ وسیلة المآل فی فضائل الآل نوشته علامه حضری؛
10ـ الاستظهار الشاهد لاهل البیت الاطهار نوشته علامه شیخ محسن احمد یمانی عنسی.
و بسیاری کتاب‌های دیگر.
د) گروه دیگری نیز از نویسندگان عامه صرفاً به بیان فضائل و ویژگی‌های حضرت علی(علیه السلام) پرداخته و در مورد آن حضرت به تدوین کتاب‌های مختلف پرداخته‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
1ـ مناقب علی ابن‌ابی‌طالب نوشته امام احمد حنبل متوفی 241ق؛
2ـ الخصائص فی فضل علی ابن‌ابی‌طالب نوشته امام عبدالرحمن احمد بن شعیب نسایی متوفی 303ق؛
3ـ مسند علی ابن‌ابی‌طالب معروف به بحر زخار و مسند بزار نوشته ابی‌بکر احمد بن‌محمد بزار متوفی 292ق؛
4ـ المناقب الامام امیرالمؤمنین علی ابن‌ابی‌طالب نوشته حافظ محمد بن سلیمان کرنی، قرن سوم هجری؛
5ـ فضائل علی(علیه السلام) نوشته حافظ شافعی حنفی کوفی متوفی 336ق؛
6ـ مناقب علی ابن‌ابی‌طالب نوشته ابی‌موید موفق بن‌احمد خوازمی متوفی 634ق؛
7ـ الردّ علی السعقب الغدیر نوشته ابن‌جرزی متوفی 597ق؛
8ـ فضائل علی(علیه السلام) نوشته جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی شافعی متوفی 911ق؛
9ـ فضائل علی(علیه السلام) نوشته حاکم ابی‌عبدالله بن‌بیع‌نیشابوری شافعی متوفی 405ق؛
10ـ مناقب علی(علیه السلام) نوشته علامه شیخ علی بامن حضرمی شافعی، قرن هفتم هجری؛
11ـ جواهر المطالب فی مناقب الامام علی‌ابن‌ابی‌طالب نوشته محمد بن‌احمد دمشقی باعونی شافعی متوفی 871ق؛
12ـ اسنی المطالب فی مناقب علی ابن‌ابی‌طالب نوشته محمد بن‌محمد جرزی شافعی دمشقی متوفی 833ق؛
13ـ مناقب علی(علیه‌السلام) نوشته علامه محب الدین طبری مکی.
و ده‌ها کتاب دیگر.
در قرون معاصر نیز بسیاری از علمای عامه در مناقب حضرت علی به تألیف پرداخته‌اند که برخی از آنها عبارت است از:
1ـ علی ابن‌ابی‌طالب امام العارفین نوشته فتح الملک العلی بصفه متوفی 1380ق؛
2ـ علموا اولادکم محبه آل‌البیت نبی(صلّی الله علیه وآله) نوشته محمد عبده یمانی؛
3ـ مناقب المرتضوی نوشته علمه محمد صابح بن عبدالله حسینی حنفی؛
4ـ عقد المنضد فی مناقب آل محمد نوشته علامه قاضی شیخ محمد بن علی یمانی شوکانی متوفی 1250ق؛
5ـ امام علی(علیه السلام) صوت العداله نوشته فتاح عبدالمقصود؛
6ـ علی و البنون نوشته طاها حسین.
همچنین بر دیوان اشعار امام علی(علیه السلام) نیز برخی از علمای عامه شرح‌هایی نوشتهاند که می‌توان از میان آنان از علامه میبدی نام برد.
منبع: پرسش و پاسخ، مؤسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی.
