حقانیت شیعه

آیه 18 سوره فتح و حقّانیت خلفاى سه گانه

دسته: شبهات اهل تسنن

منتشر شده در چهارشنبه, 07 اسفند 1392 02:32

بازدید: 313

پرسش:
 با توجّه به آیه 18 سوره فتح که در آن خدا از شرکت کنندگان در بیعت رضوان اعلام خشنودى مى کند، آیا این آیه مى تواند دلیل حقّانیت خلفاى سه گانه ـ که در بیعت حضور داشتند ـ باشد؟
پاسخ:
با سلام و عرض ادب و احترام
 با دقّت در نکات زیر روشن خواهد شد که بیعت رضوان نمى تواند دلیلى بر حقّانیت خلفا باشد؛
1. در زمان بیعت، عثمان در مکّه بود؛ پس وى را نمى توانیم از بیعت کنندگان بدانیم.
2. عمر، پیش از بیعت، از فرمان پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) سرپیچى کرد و حاضر نشد به عنوان نماینده آن حضرت، نزد کفار قریش برود. پس از بیعت و پس از صلح پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) هم به رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم)اعتراض کرد و به آن حضرت توهین کرد؛ چنان که اهل سنّت مشروح سخنان وى را نقل کرده و از قول او آورده اند: «من از ترس سخنانى که آن روز به پیغمبر گفتم، همیشه روزه مى گیرم و صدقه مى دهم و ...»[1]
3. آیه 18 سوره فتح، اعلام رضایت الهى نسبت به مؤمنانى است که در بیعت رضوان شرکت داشتند و به یقین نمى توان این رضایت عمومى را شامل حال منافقانى ـ هم چون عبدالله بن ابى ـ که در آن جا حضور داشتند نیز دانست. پس صرف حضور در بیعت رضوان، به تنهایى، خوب بودن و به ویژه عاقبت به خیرى کسى را ثابت نمى کند.
4. گرچه خدا در آیه 18 سوره فتح از بیعت کنندگان در بیعت رضوان اعلام رضایت مى کند، امّا بر اساس آیه 10 همان سوره، عهد بستن با رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) تا زمانى ارزش دارد که فرد بیعت کننده، به پیمان خود وفادار بماند و پیمان شکنى نکند. در این آیه مى خوانیم: (اِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ اِنَّما یُبایِعونَ اللّهَ یَدُ اللّهِ فَوقَ اَیدیهِم فَمَن نَکَثَ فَاِنَّما یَنکُثُ عَلى نَفسِهِ ومَن اَوفى بِما عاهَدَ عَلَیهُ اللّهَ فَسَیُؤتیهِ اَجرًا عَظیمـا؛ کسانى که با تو بیعت مى کنند (در حقیقت) تنها با خدا بیعت مى نمایند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر کس پیمان شکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است؛ و آن کس که نسبت به عهدى که با خدا بسته وفا کند، به زودى پاداش عظیمى به او خواهد داد.)
بنابراین رضایت الهى مذکور در آیه 18، شامل حال پیمان شکنان و آنان که در عمل، به پیمان خود وفا نکردند، نخواهد شد.[2]
5. با توجّه به این که برخى از صحابه پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم) حق جانشینى امام على(علیه السلام)را غصب کردند و به دستورهاى روشن رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) در این زمینه پشت پا زدند، و با توجه به این که آنان حضرت فاطمه(علیها السلام) را آزار دادند و پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم)هم فرمود: «هر که فاطمه را بیازارد مرا آزار داده است» و آیه 57 سوره احزاب آزاردهندگان پیامبر را لعنت مى کند و آنان را به عذابى خفت آور وعده مى دهد، آیا باز هم مى توان پذیرفت که رضایت یاد شده در آیه 18 سوره فتح شامل حال آنان مى شود.[3]
6. اگر بپذیریم که صحابه پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله وسلم)همه مؤمن بوده اند، باز هم به صرف این که در آیه 18 سوره فتح، به شکل عمومى از مؤمنان ستایش شده، نمى توان آن را دلیل
حقانیت آنان دانست؛ زیرا یکى از اصول مسلّم اسلام ـ که قرآن نیز بر آن تأکید کرده است ـ اصل «حبط عمل» است. یعنى برخى کارهاى ناپسند باعث نابودى کارهاى نیک آدمى مى گردد.[4] با توجّه به این که پس از رحلت رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم)خلفاى سه گانه، بسیارى از فرمان هاى پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) را نادیده گرفتند و دخترش را آزردند و احادیث رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم)را آتش زدند و برخى یاران با ایمان حضرت را تبعید کردند و بى عدالتى را در جامعه اسلامى، رایج ساختند، اگر در گذشته کارهاى خوبى هم کرده بودند، با کارهایى که پس از آن انجام دادند، کارهاى نیک خود را در فتح مکّه نابود کردند.

[1]. اجتهاد در مقابل نص، سید عبد الحسین شرف الدین، ترجمه على دوانى، ص 188 ـ 191، نشر کتابخانه بزرگ اسلامى.
[2]. ر.ک: تفسیر التحریر و التنویر، ابن عاشور، ج 26، ص 157 ـ 160 ؛ تفسیر المیزان، علاّمه طباطبایى، ج 18، ص 292، انتشارات اسلامى.
[3]. براى آگاهى بیش تر رجوع کنید به کتاب «المراجعات» نوشته مرحوم شرف الدین و کتاب «شب هاى پیشاور» نوشته سلطان الواعظین شیرازى.
[4]. ر.ک: مائده/5 ؛ انعام/86 ؛ بقره/217 ؛ اعراف/147 ؛ زمر/65 ؛ و ... .